Από κάθε άποψη, οι νέοι σήμερα βιώνουν ένα φαινομενικά πρωτοφανές επίπεδο συναισθηματικής δυσφορίας που οδηγεί ένα μεγάλο ποσοστό αυτών στον αυτοτραυματισμό.
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς μια εποχή στην οποία οι νεαροί ενήλικες να ήταν περισσότερο αγχωμένοι από ό,τι σήμερα. Πρόσφατα στοιχεία από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων δείχνουν ότι πάνω από το 40% των μαθητών λυκείου ανέφεραν ότι αισθάνονται συνεχώς λυπημένοι ή απελπισμένοι κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους. Στην ίδια έρευνα, περίπου το 20% ανέφερε ότι σκέφτηκε σοβαρά την αυτοκτονία. Παγκοσμίως, περίπου το 17% των νέων ηλικίας 12–18 ετών τραυματίζονται σκόπιμα κάθε χρόνο.
Από κάθε άποψη, οι νέοι σήμερα βιώνουν ένα φαινομενικά πρωτοφανές επίπεδο συναισθηματικής δυσφορίας.
Οι άνθρωποι συνήθως αναζητούν ευχαρίστηση και αποφεύγουν τον πόνο. Γιατί όμως κάποιοι θα έβλαπταν σκόπιμα τον εαυτό τους; Σε μια νέα μετα-ανάλυση, μια περίληψη των ερευνητικών μελετών που ερευνητές δημοσίευσαν στο περιοδικό Nature Human Behavior, επισήμαναν ότι οι άνθρωποι ένιωθαν καλύτερα αμέσως μετά τον αυτοτραυματισμό τους ή τη σκέψη τους για αυτοκτονία.
Η έρευνα δείχνει ότι αυτή η μείωση της συναισθηματικής δυσφορίας μετά από πράξεις αυτοτραυματισμού και αυτοκτονικές σκέψεις πιθανότατα να διατηρεί αυτούς τους τύπους σκέψεων και συμπεριφορών.
Οι προκλήσεις της μελέτης του αυτοτραυματισμού
Στο βιβλίο του «Περί Συμπεριφοράς», ο ψυχολόγος Σκίνερ επινόησε τον όρο «ενίσχυση» για να εξηγήσει γιατί οι συμπεριφορές είναι πιο πιθανό να συμβούν εάν η ίδια συμπεριφορά είχε προηγουμένως ως αποτέλεσμα ένα επιθυμητό αποτέλεσμα. Τα τελευταία 20 χρόνια, οι κορυφαίες θεωρίες έχουν υποθέσει ότι ο αυτοτραυματισμός λειτουργούσε με τον ίδιο τρόπο. Δηλαδή, αν κάποιος βιώσει ανακούφιση από τη συναισθηματική ταλαιπωρία μετά τον τραυματισμό του, θα είναι πιο πιθανό να επαναλάβει τη συμπεριφορά στο μέλλον.
Ο αυτοτραυματισμός είναι δύσκολο να ερευνηθεί. Μέχρι την τελευταία δεκαετία, οι περισσότεροι ερευνητές ζήτησαν από τους ανθρώπους να αναλογιστούν τι σκέφτονταν ή τι αισθάνονταν όταν αυτοτραυματιζόντουσαν, ωστόσο αυτά τα επεισόδια θα μπορούσαν να έχουν συμβεί μήνες ή ακόμα και χρόνια πριν.
Εμείς οι άνθρωποι, είμαστε αξιοσημείωτα κακοί στο να αναφέρουμε με ακρίβεια τις δικές μας συμπεριφορές, ειδικά όταν προσπαθούμε να εξηγήσουμε γιατί συνέβησαν πράγματα. Είναι ιδιαίτερα δύσκολο για τους ερευνητές να λάβουν ένα σαφές χρονοδιάγραμμα των γεγονότων, γεγονός που καθιστά δύσκολο να εντοπιστεί πώς αισθανόταν κάποιος αμέσως πριν ή μετά τον αυτοτραυματισμό του.
Η έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι συχνά αποκόπτονται έτσι ώστε να καταφέρουν να αντιμετωπίσουν τα δυνατά τους συναισθήματα.
Πρόσφατα, οι ερευνητές προσπάθησαν να καλύψουν αυτά τα κενά κάνοντας χρήση της πανταχού παρουσίας των κινητών τηλεφώνων. Σε αυτές τις μελέτες, οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να ολοκληρώσουν σύντομες έρευνες σχετικά με το πώς αισθάνονται πολλές φορές την ημέρα ενώ χρησιμοποιούν τα κινητά τους τηλέφωνα.
Η μετα-ανάλυση μας ανέλυσε 38 τέτοιες μελέτες βασισμένες σε έρευνες, με δεδομένα από ερευνητές σε ΗΠΑ και Ευρώπη, στις οποίες συμμετείχαν 1.644 συμμετέχοντες. Σε όλες τις μελέτες, οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν την ένταση των συναισθημάτων τους και ανέφεραν αν είχαν σκεφτεί τον αυτοτραυματισμό τις τελευταίες ώρες.
Διαπιστώθηκε πως οι συμμετέχοντες ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα δυσφορίας ακριβώς πριν αυτοτραυματιστούν ή σκεφτούν να αυτοκτονήσουν και ανέφεραν σημαντικά μειωμένα επίπεδα δυσφορίας αμέσως μετά. Συνολικά, αυτό υποδηλώνει ότι η ανακούφιση από τα δυσάρεστα συναισθήματα δρα ως ισχυρός ενισχυτής, αυξάνοντας πιθανώς την πιθανότητα οι άνθρωποι να συνεχίσουν να βιώνουν αυτοτραυματικές σκέψεις και συμπεριφορές.
Συνεπάγεται επίσης ότι οι θεραπείες θα πρέπει να επικεντρώνονται στον τρόπο με τον οποίο μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αντικαταστήσουν τον αυτοτραυματισμό με εναλλακτικούς τρόπους ανακούφισης από το άγχος.
Δεδομένου ότι περίπου το 40% των ατόμων που επιχειρούν να αυτοκτονήσουν δεν λαμβάνουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας, προκύπτει πως είναι σημαντικό να μοιραστούν στρατηγικές για να βοηθηθούν τα άτομα που κινδυνεύουν από αυτοτραυματισμό να μιλήσουν για τα συναισθήματά τους και να προσφερθούν πόροι για την εύρεση επαγγελματικής βοήθειας.
Διαβάστε σχετικά: Γιατί οι νέοι αυτοτραυματίζονται;
Στρατηγικές για τη συζήτηση αυτοτραυματισμού
Οι έφηβοι που αυτοτραυματίζονται ή/και σκέφτονται την αυτοκτονία είναι μια ετερογενής ομάδα, καθώς οι άνθρωποι είναι μοναδικοί. Ωστόσο, το εύρημα της έρευνας υποδηλώνει ότι ο αυτοτραυματισμός εξυπηρετεί μια σημαντική λειτουργία για τη νεολαία: να τους βοηθήσει στη ρύθμιση των συναισθημάτων τους.
Είναι σημαντικό οι έφηβοι που βιώνουν αυτοτραυματικές σκέψεις και συμπεριφορές να βρίσκουν ενήλικες ή/και συνομηλίκους με τους οποίους αισθάνονται συνδεδεμένοι. Η προαναφερθείσα έρευνα έδειξε ότι οι νέοι που ένιωθαν ότι έχουν κάποιον που μπορούν να απευθυνθούν στις δύσκολές τους στιγμές ήταν λιγότερο πιθανό να σκεφτούν ή να επιχειρήσουν να αυτοκτονήσουν από εκείνους που δεν ένιωθαν «συνδεδεμένοι» με κάποιον δικό τους άνθρωπο.
Έτσι, η διασφάλιση ότι οι έφηβοι αισθάνονται ότι νοιάζονται και υποστηρίζονται ή ότι «ανήκουν» στο σπίτι και στο σχολείο, μπορεί να είναι ένας τρόπος προστασίας από αυτοτραυματισμό.
Έχει διαπιστωθεί σε κλινικές εργασίες με νέους που αυτοτραυματίζονται ότι είναι σημαντικό να υπάρχει ισορροπία μεταξύ της «επικύρωσης» των συναισθημάτων τους – με άλλα λόγια, της αναγνώρισης και της ακριβούς κατανόησης των συναισθημάτων τους – ενώ δεν ανταποκρίνονται στον αυτοτραυματισμό με τρόπους που είναι πιθανό να τον ενισχύσουν ακούσια.
Εάν, για παράδειγμα, οι έφηβοι αισθάνονταν ότι ο μόνος τρόπος για να λάβουν υποστήριξη ή επικύρωση ήταν να αυτοτραυματιστούν, τότε θα ήταν σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η επικύρωση παρέχεται όταν δεν είναι αυτοτραυματισμοί. Γίνεται επομένως φανερό, ότι η οικογένεια και η ευρύτερη κοινότητα διαδραματίζουν ρόλο στη μείωση του κινδύνου αυτοκτονίας.
Απόδοση: Μαρούσα Δαρεμά, προπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
