Οι σεξιστές είναι δειλοί. Είναι άνθρωποι που κρύβονται πίσω από ταμπέλες που απλόχερα φοράνε στις γυναίκες. Τις κατηγορούν, τις στοχοποιούν, τις τιμωρούν. Τις φορτώνουν με ενοχή και ευθύνη για να αποφύγουν να κατηγορήσουν τον εαυτό τους. Συχνά οι γυναίκες δέχονται τα πυρά των πληγωμένων ανδρών. Ανδρών που δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν ότι είναι πληγωμένοι ή θυμωμένοι και ξεσπούν την έντασή τους σε γυναίκες. Γυναίκες του άμεσου περίγυρού τους, γυναίκες τελείως άγνωστες. Γυναίκες γενικώς.
Γυναίκες που θα δεχτούν τη βία, γιατί είναι κοινωνικά και στερεοτυπικά «αποδεχτό», γιατί ανήκουν στο «ασθενές» φύλο και γιατί απλά «έτσι κάνουν οι άνδρες». Γιατί άνδρας που δεν σηκώνει το χέρι του να χτυπήσει το τραπέζι, ή να χτυπήσει μια γυναίκα ή να ασκήσει οποιαδήποτε άλλη μορφή βίας, λεκτικά, σωματικά ή σεξουαλικά «δεν είναι άνδρας».
Οι γυναίκες δεν πρέπει να αντιδρούν. Δεν έχουν δικαίωμα. Υφίστανται βία και σιωπούν. Έτσι έμαθαν σε μια πατριαρχική κοινωνία. Και ζουν με το φόβο της συνέπειας. Αν μιλήσουν, αν αντιδράσουν, αν υπερασπιστούν τον εαυτό τους ή και κάποια άλλη γυναίκα που είναι θύμα βίας, πόσο χειρότερα μπορεί να γίνουν τα πράγματα γι’ αυτές;
Οι απειλές του θύτη προς το θύμα είναι η βασική μέθοδος με την οποία χειραγωγείται το θύμα και εγκλωβίζεται στον κύκλο της βίας. Όταν ξεπεραστεί το στάδιο της υπόσχεσης για αλλαγή (Θ’ αλλάξω…Δεν θα ξαναγίνει…Δεν θα ξαναχάσω τον έλεγχο…Δεν το ήθελα. Εσύ μ’ ανάγκασες έτσι όπως κάνεις…) περνάει στο στάδιο της απειλής. Για όλους τους τρόπους στους οποίους θα προβεί για να τη βασανίσει ή ακόμα και να τη σκοτώσει, επειδή είναι «άντρας».
Θεωρεί πως έχει δικαίωμα να ελέγχει τη ζωή μιας γυναίκας, γιατί του «ανήκει», είναι «κτήμα του», και μπορεί να ορίζει εκείνος πώς θα ζει, πώς θα μιλάει, πώς θα ντύνεται, με ποιους θα συναναστρέφεται, πώς θα φέρεται και θα δρα, αλλά και πώς θα τιμωρείται εάν δεν συμμορφώνεται στις απαιτήσεις του.
Διαβάστε σχετικά: Μορφές βίας και δομές αντιμετώπισής της
Και φυσικά, πάνω απ’ όλα, βρίσκεται το «θείο» δικαίωμα που κατέχει με εξουσία ζωής και θανάτου πάνω της. Θεωρεί πως ο ίδιος μπορεί να γίνει Θεός και να αποφασίσει πότε η ζωή της μπορεί να τελειώσει και να της την αφαιρέσει. Γιατί δεν αξίζει να ζει. Γιατί δεν έχει άλλη χρησιμότητα για εκείνον πλέον. Γιατί τον κούρασε και την βαρέθηκε.
Οι άνδρες έχουν μάθει να χρησιμοποιούν τις γυναίκες. Σαν αντικείμενο. Αντικείμενο που μπορεί να τους ευχαριστήσει όπως και όποτε επιθυμούν είτε υπάρχει συναίνεση είτε όχι. Αντικείμενο που υποχρεούται να τους υπηρετήσει, να τους φροντίσει, να τους «νταντέψει». Αντικείμενο στο οποίο μπορούν να ξεσπάσουν το θυμό τους, τη ζήλεια τους, την θλίψη τους, τη μοναξιά τους, την απόρριψη που εισπράττουν. Αντικείμενο που οφείλει να δεχτεί την ωμή βία, για να νιώσει εκείνος «αρσενικό», δυνατός, κυρίαρχος. Για να νιώσει ότι είναι «κάποιος».
Βαθιά μέσα του ξέρει ότι στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα. Η μοναδική του ικανότητα περιορίζεται στο να ασκεί βία, να τιμωρεί, να ταπεινώνει, να εξουσιάζει, να νιώθει «Θεός» κρατώντας τη ζωή κάποιου στα χέρια του. Πόσο θλιβερό, να αισθάνεσαι «κάποιος» μέσα από μια πράξη βίας…
Η απόρριψη είναι ευαίσθητο σημείο των ανδρών. Πυροδοτεί από τις πιο ακραίες αντιδράσεις τους. Πληγώνεται το «εγώ» τους, νιώθουν έντονη ακύρωση ως αρσενικά. Ότι δεν μετράνε, δεν αξίζουν, είναι ένα «τίποτα». Η υπεροχή της μυϊκής δύναμης των ανδρών έναντι των γυναικών είναι δεδομένη.
Κι αυτό ακριβώς εκμεταλλεύονται. Επιβάλλονται μέσω της δύναμής τους. Στην απόρριψη αντιδρούν επιθετικά, προσπαθώντας να αναιρέσουν την ακύρωση που νιώθουν. Θέλουν να νιώσουν δυνατοί, ικανοί για κάτι. Και βρίσκουν απάντηση στη βία. Πολλές φορές υπό το πρίσμα της εκδίκησης.
Ένα σημαντικό μέρος της σεξουαλικής βίας είναι η ευθύνη που αποδίδεται στο θύμα. Μια γυναίκα κακοποιείται σεξουαλικά και είναι υπόλογη για το βιασμό της. Είναι υπεύθυνη. Με κάποιον τρόπο, προκάλεσε τον βιαστή της. Κατά βάθος ήθελε να βιαστεί. Φταίνε τα ρούχα που φόραγε. Ήταν προκλητική η φούστα. Ήταν αέρινο το φόρεμα. Ήταν ανοιχτό το ντεκολτέ. Ήταν κοντό το σορτσάκι. Πήγαινε γυρεύοντας.
Μάλλον ξεχνάνε όλοι αυτοί που δικαιολογούν με αυτόν τον τρόπο ένα έγκλημα κατά της γενετήσιας ελευθερίας των γυναικών, πως εκατομμύρια γυναίκες που έχουν βιαστεί, φορούσαν μπούργκα. Ήταν καλυμμένες από πάνω μέχρι κάτω και μόνο τα μάτια τους φαίνονταν. Δεν υπήρχε τίποτα το «προκλητικό», το μεμπτό, το «ανήθικο» στην εμφάνισή τους.
Γιατί ο βιασμός δεν έχει καμία σχέση με το θύμα ή τα ρούχα του. Απλώς με βάση τα χαρακτηριστικά του εκάστοτε θύματος θα χρησιμοποιηθεί και η ανάλογη δικαιολογία πίσω από την οποία θα προσπαθήσει να κρυφτεί ο βιαστής, για να αποποιηθεί την ευθύνη. Δεν φταίω εγώ. Εκείνη με προκάλεσε. Κατά βάθος το ήθελε.
Ζούμε σε μια εποχή ταραγμένη απ’ όλες τις απόψεις. Συνεχώς οι ειδήσεις κατακλύζονται από περιστατικά βίας, σωματικής και σεξουαλικής. Εγκλήματα, όπου στη συντριπτική πλειοψηφία τους ο θύτης και το θύμα γνωρίζονται με κάποιον τρόπο είτε περισσότερο είτε λιγότερο. Παιδική σεξουαλική κακοποίηση, από γονείς, λοιπούς συγγενείς, γείτονες, δασκάλους…
Δάσκαλοι και καθηγητές, που με θράσος απαντούν πως ο τρόπος που ντύνονται τα κοριτσάκια τους προκαλεί να τα βιάσουν. Παιδόφιλος και βιαστής δεν γίνεσαι επειδή είδες μια κοντή φούστα ή ένα κολλητό παντελόνι που σε «προκάλεσε» και δεν μπόρεσες «να κρατηθείς». Ήσουν από πριν. Την αφορμή για να προβείς στην πράξη και μια φτηνή δικαιολογία για να τη φυσιολογικοποιήσεις έψαχνες.
Οι γυναίκες ούτε ντύνονται ούτε υπάρχουν για να ικανοποιούν τους άνδρες. Ούτε και υποχρεούται να απολογηθούν για τις ενδυματολογικές τους επιλογές ή για την «ηθική» τους, που συχνά αυθαίρετα ταυτίζεται με τις ενδυματολογικές τους επιλογές.
Η σεξουαλική παρενόχληση στην εποχή της τεχνολογίας συντελείται και με άλλους τρόπους. Μέσα από σελίδες και λογαριασμούς στο ίντερνετ, μέσα από ανώνυμα μηνύματα και ψεύτικα προφίλ, ο καθένας νομίζει ότι μπορεί να επικοινωνήσει ό, τι θέλει στον άλλο, ιδίως αν απευθύνεται σε γυναίκα. Να εκφραστεί με κάθε χυδαιότητα, να στείλει προσωπικές φωτογραφίες ή βίντεο με ευαίσθητο περιεχόμενο ή ακόμα και να διαρρεύσει τις προσωπικές στιγμές κάποιου άλλου.
Φωτογραφίες ή βίντεο, που με κάποιο τρόπο βρέθηκαν στα χέρια του. Είτε τις τράβηξε ο ίδιος, πολλές φορές και εν αγνοία του εικονιζόμενου προσώπου, είτε όχι, ακόμα κι αν υπήρχε συναίνεση τη στιγμή που τραβήχτηκε το βίντεο και η φωτογραφία, από τη στιγμή που δεν υπήρχε η συναίνεση και στη δημοσίευση αυτών των προσωπικών στιγμών, με όποιο κίνητρο κι αν έγινε η «διαρροή» (εκδίκηση, δημοσιότητα, «μαγκιά»…), το αποτέλεσμα είναι το ίδιο.
Άσκηση βίας. Βία που στιγματίζει το θύμα, το οποίο μπαίνει στο εδώλιο του κατηγορουμένου, αντί του κατήγορου, δεχόμενο τα βέλη της κοινωνίας περί ανηθικότητας, προκλητικής συμπεριφοράς, και «απροσεξίας». Βία που σκοτώνει σε όλα τα επίπεδα. Σωματικά, σεξουαλικά, ψυχικά.
Σαν κοινωνία φερόμαστε στα θύματα της σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης σαν να φταίνε, σαν να τους άξιζαν τα όσα έπαθαν. Ψάχνουμε να βρούμε τι έκαναν, τι είπαν, πώς αντέδρασαν ή τι φορούσαν και προκάλεσαν τον δράστη. Ψάχνουμε να βρούμε κάτι να χρησιμοποιήσουμε σαν «αφορμή» για το «συμβάν» και δυστυχώς δεν στεκόμαστε στην αιτία, που βρίσκεται στην προσωπικότητα και τη συμπεριφορά του δράστη.
Διαβάστε σχετικά: Βία ενάντια στις γυναίκες: όχι μόνο γυναικείο, αλλά και ανδρικό ζήτημα!
Ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους της σκοτεινής εγκληματικότητας, δηλαδή των εγκλημάτων που ποτέ δεν καταγγέλθηκαν, είναι αυτός. Η στάση της κοινωνίας και η αντιμετώπιση που δέχεται το θύμα. Ο εξευτελισμός που υφίσταται. Η ντροπή, ο φόβος. Φόβος πως κανείς δεν θα πιστέψει το θύμα, πως κανείς δεν θα βοηθήσει, δεν θα στηρίξει, δεν θα καταλάβει. Και συχνά, παρόμοια είναι η αντιμετώπιση που δέχονται και από την ίδια την αστυνομία τα θύματα κακοποίησης.
Οποιαδήποτε γυναίκα κακοποιείται, με όποιον τρόπο, θα μπορούσε να είναι η μητέρα σας, η αδερφή σας, η κόρη σας, η γυναίκα σας… Πώς θα απαντούσατε σε αυτόν που θα σας έλεγε ότι τη χτύπησε ή τη βίασε γιατί εκείνη το προκάλεσε, το ήθελε, το άξιζε;
Θέλω να κλείσω αυτό το άρθρο με μια φράση που είχα διαβάσει κάποτε σε έναν τοίχο και εντυπώθηκε στο μυαλό μου: Στο δρόμο δεν θέλουμε να αισθανόμαστε γενναίες. Θέλουμε να είμαστε ελεύθερες. Και θα συμπληρώσω, όχι μόνο στο δρόμο, αλλά και στο σπίτι μας και στο χώρο εργασίας μας και όπου αλλού βρισκόμαστε. Οι γυναίκες έχουμε τα ίδια δικαιώματα με τους άνδρες και απαιτούμε τον ανάλογο σεβασμό και την υπεράσπιση αυτών των δικαιωμάτων.
Υ.Γ. Προς όλες τις γυναίκες που είναι θύματα οποιασδήποτε μορφής βίας: Δεν είστε μόνες. Μιλήστε! Αντιδράστε! Σπάστε τον κύκλο της βίας! Μπορείτε να αναζητήσετε βοήθεια στο 15900 που είναι μια γραμμή εθνικής εμβέλειας, η οποία λειτουργεί επί 24ώρου βάσεως και όλο το χρόνο «Κατά της βίας» και «Υπέρ των Γυναικών». Τη γραμμή στελεχώνουν καταρτισμένοι Ψυχολόγοι και Κοινωνιολόγοι. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://womensos.gr/15900-24ori-tilefoniki-grammi/
