PsychologyNow Team

Για να δώσουμε τέλος στο στίγμα της ψυχικής υγείας δεν αρκούν μόνο οι εκστρατείες

Για να δώσουμε τέλος στο στίγμα της ψυχικής υγείας δεν αρκούν μόνο οι εκστρατείες

PsychologyNow Team
γυναίκα προσπαθεί να δώσει τέλος στο στίγμα της ψυχικής υγείας
Image credit:  Annie Spratt / unsplash.com

Χρειάζεται να γίνονται γενναίες συζητήσεις γύρω από την ψυχική υγεία, αλλά για να εξαφανιστεί ολοκληρωτικά το στίγμα, πρέπει να θέσουμε μεγαλύτερους στόχους.


Μοιραζόμαστε προσωπικές ιστορίες χωρίς στίγμα ή ντροπή για την καλύτερη κατανόηση της ψυχικής υγείας.

Θυμάμαι την πρώτη φορά που εξέφρασα την επιθυμία να πάω για θεραπεία. Ήμουν 17 ετών και πάλευα εν αγνοία μου με την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD). Το άγχος που βίωνα με βασάνιζε, αλλά φοβόμουν να ζητήσω βοήθεια. Όταν βρήκα επιτέλους το θάρρος να πω στους γονείς μου ότι χρειάζομαι υποστήριξη, η απάντησή τους δεν ήταν η καλύτερη. «Αυτό είναι οικογενειακή υπόθεση» είπαν.

Η ντροπή ζωγραφίστηκε στα πρόσωπά τους. Απέρριψαν την ιδέα ότι ο γιος τους ίσως χρειαζόταν επαγγελματική βοήθεια – και εγώ εσωτερίκευσα γρήγορα αυτήν την ντροπή. Θα χρειαζόμουν έναν ακόμη χρόνο, βασανισμένος από την κατάστασή μου, προτού επιτέλους λάβω τη βοήθεια που χρειαζόμουν τόσο πολύ.

Γιατί τα ζητήματα ψυχικής υγείας είναι τόσο στιγματισμένα;

Ιστορίες όπως η δική μου δεν είναι σπάνιες. Περισσότεροι από τους μισούς Αμερικανούς με παθήσεις ψυχικής υγείας παραμένουν χωρίς θεραπεία, επηρεασμένοι από ένα βαθύ κοινωνικό στίγμα που μας κάνει απρόθυμους να ζητήσουμε βοήθεια.

Ο αντίκτυπος σε όσους βασανίζονται είναι αναμφισβήτητος. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία (APA), το στίγμα οδηγεί σε μειωμένη ελπίδα, χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, αυξημένα συμπτώματα, δυσκολίες στην εργασία και χαμηλότερη πιθανότητα διατήρησης του σχεδίου θεραπείας.

Από πού προέρχεται αυτό το στίγμα; Οι στάσεις γύρω από την ψυχική ασθένεια ενισχύονται ακόμη στην κουλτούρα και τα μέσα μας. Τα άτομα με ψυχικές ασθένειες –ειδικά εκείνα με λιγότερο κατανοητές καταστάσεις, όπως η διπολική διαταραχή και η σχιζοφρένεια– εξακολουθούν να θεωρούνται ευρέως επικίνδυνα, αναξιόπιστα και ανίκανα, παρά την εμπειρία και τα στοιχεία που δείχνουν ότι αυτό συμβαίνει σπάνια.

Στην πραγματικότητα, τα άτομα με σχιζοφρένεια είναι πιο πιθανό να είναι θύματα βίας παρά οι θύτες. Ακόμα, το να είσαι «τρελός» έτσι όπως το εκλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας μπορεί να βιωθεί σαν ένα επαίσχυντο βάρος που λίγοι είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν. Ακόμη και τα αστεία που κάνουμε –όταν λέμε τον εαυτό μας «OCD» όταν πλένουμε πολύ τα χέρια μας ή «διπολικό» όταν αλλάζουν οι διαθέσεις μας– οδηγούν τους άλλους να παίρνουν αυτές τις διαταραχές λιγότερο σοβαρά.

Αυτό το στίγμα εντείνεται περαιτέρω για ιστορικά περιθωριοποιημένες ομάδες, όπως μη λευκούς, γυναίκες και άτομα LGBTQIA+, που παραδοσιακά έχουν απεικονιστεί ως «ασταθή» λόγω προκατάληψης, αυξάνοντας τη δυσπιστία τους για το σύστημα ψυχικής υγείας. Ένα σύστημα που συχνά κάνει λανθασμένες διαγνώσεις για άτομα από ευάλωτες κοινότητες λόγω αυτών των προκαταλήψεων.

Οι συνέπειες του στίγματος είναι επίσης εκτεταμένες. Η έρευνα έχει δείξει ότι οι διακρίσεις στον χώρο εργασίας, τη στέγαση, την υγειονομική περίθαλψη και πολλά άλλα μπορούν να συνδεθούν με το στίγμα ψυχικής υγείας.


Διαβάστε σχετικά: Μυστικά, ντροπή και ψυχική υγεία: πώς συνδέονται;


Πώς περιορίζουμε το στίγμα;

Υπάρχει μια εκτεταμένη υπόθεση ότι η απλή συζήτηση για την ψυχική υγεία είναι αρκετή για τη μείωση του στίγματος. Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι η αποτελεσματικότητα αυτών των εκστρατειών είναι στην πραγματικότητα πολύ περιορισμένη. Πρέπει λοιπόν να γίνουν περισσότερα.

Για να τελειώσει πραγματικά το στίγμα, πρέπει να αντιμετωπιστεί σε πολλά επίπεδα:

  • Συστημική αλλαγή. Οι διακρίσεις εξακολουθούν να αποτελούν καθημερινή πραγματικότητα για τα άτομα με αναπηρίες, συμπεριλαμβανομένων των ψυχιατρικών αναπηριών. Υπάρχει υψηλή συσχέτιση μεταξύ στίγματος και διαρθρωτικής ανισότητας. Για την πραγματική αντιμετώπιση του στίγματος, τα δικαιώματα και η αξιοπρέπεια των ατόμων με αναπηρίες πρέπει να αντιμετωπιστούν ουσιαστικά στην εκπαίδευση, τη στέγαση, τον χώρο εργασίας και την υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης της αυξημένης πρόσβασης στη θεραπεία.
  • Έρευνα και χρηματοδότηση. Για να κατανοήσουμε καλύτερα την ψυχική υγεία και τις ασθένειες, απαιτείται περισσότερη έρευνα για να αυξήσουμε τις γνώσεις μας σχετικά με αυτές τις καταστάσεις και να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεών μας, καθώς και τη χρηματοδότηση για να καταστήσουμε τη θεραπεία πιο προσιτή.
  • Παρεμβάσεις μέσων. Τα μέσα, συμπεριλαμβανομένης της τηλεόρασης και του κινηματογράφου, μπορούν να αποτελέσουν τεράστιο επιταχυντή του στίγματος. Τα μέσα ενημέρωσης πρέπει να κληθούν να χειριστούν τα θέματα ψυχικής υγείας πιο υπεύθυνα για τη μείωση του στίγματος.
  • Αλφαβητισμός ψυχικής υγείας. Η απλή «επίγνωση» της ψυχικής υγείας δεν αρκεί για την αντιμετώπιση του στίγματος. Οι άνθρωποι πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν την ψυχική υγεία τους, όπως να γνωρίζουν πώς να βρίσκουν πρόσβαση σε βοήθεια και πώς να υποστηρίζουν τον εαυτό τους.
  • Αυξημένη ευαισθητοποίηση. Για πολλούς ανθρώπους, εξακολουθεί να υπάρχει μυστήριο γύρω από την ψυχική υγειονομική περίθαλψη. Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας μπορούν να μειώσουν έναν πιθανό φόβο για το άγνωστο με το να γίνονται πιο δραστήριοι και ορατοί στις κοινότητές τους. Για κοινότητες με ιστορικό δυσπιστίας στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, το να βλέπεις έναν επαγγελματία υγείας που είναι από την ίδια κοινότητα μπορεί να είναι επωφελές.

Ενώ η συζήτηση για την ψυχική υγεία είναι μια εξαιρετική αφετηρία, θα χρειαστούν περισσότερα για να βελτιωθεί πραγματικά η ζωή των ατόμων με παθήσεις ψυχικής υγείας.


ViolGeorg
Απόδοση: Γεωργιάννα Βιολάτου – Ψυχολόγος

Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή

 

*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*

2. banner diafhmishs mypsychologist koino

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...