Η έρευνα δείχνει ότι πολλά συμπτώματα μετά το εμβόλιο οφείλονται σε μια αρνητική εκδοχή του φαινομένου placebo.
Πάνω από τα δύο τρίτα των συνηθισμένων παρενεργειών που βιώνουν οι άνθρωποι μετά τον εμβολιασμό για την COVID-19 μπορούν να αποδοθούν σε μια αρνητική εκδοχή του φαινομένου placebo παρά στο ίδιο το εμβόλιο.
Επιστήμονες στις ΗΠΑ εξέτασαν δεδομένα από 12 κλινικές δοκιμές εμβολίων για τον κορονοϊό και βρήκαν ότι το φαινόμενο «nocebo», όπως το ονόμασαν, ευθύνεται για περίπου το 76% όλων των κοινών αρνητικών αντιδράσεων μετά την πρώτη δόση και περίπου για το 52% των αντιδράσεων μετά τη δεύτερη.
Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ένα σημαντικό ποσοστό των ηπιότερων παρενεργειών, όπως πονοκέφαλος, βραχυχρόνια κόπωση και πόνος στο χέρι, δεν προκαλείται από τα συστατικά του εμβολίου, αλλά από άλλους παράγοντες που πιστεύεται ότι γενικεύουν την αντίδραση nocebo, όπως είναι το άγχος, η προσδοκία και η λανθασμένη απόδοση διαφόρων συμπτωμάτων στο εμβόλιο.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η καλύτερη πληροφόρηση του κοινού για το φαινόμενο nocebo μπορεί να μειώσει τις ανησυχίες που κάνουν κάποιους ανθρώπους να διστάζουν να εμβολιαστούν.
Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε αρνητικά συμπτώματα που αναφέρθηκαν κατά τη διάρκεια 12 κλινικών δοκιμών για εμβόλια COVID-19. Σε κάθε δοκιμή, οι συμμετέχοντες στην ομάδα του placebo έλαβαν ενέσεις με αλατούχο διάλυμα αντί για το εμβόλιο. Η μελέτη δεν εξέτασε σοβαρές, σπάνιες παρενέργειες, όπως φλεγμονές της καρδιάς και θρόμβους.
Στο περιοδικό Jama Network Open, όπου δημοσιεύτηκε η μελέτη, οι ερευνητές περιγράφουν πώς, μετά την πρώτη δόση, πάνω από το 35% των συμμετεχόντων στις ομάδες placebo είχε «συστημικές» παρενέργειες, όπως πονοκέφαλο και κόπωση, ενώ το 16% ανέφερε τοπικά συμπτώματα, όπως πόνο στο χέρι ή πρήξιμο στο σημείο της ένεσης.
Όπως ήταν αναμενόμενο, εκείνοι που έλαβαν μια πρώτη δόση του εμβολίου ήταν πιο πιθανό να παρουσιάσουν παρενέργειες. Σχεδόν το 46% ανέφερε συστημικά συμπτώματα και τα δύο τρίτα είχαν πόνο στο χέρι ή άλλα τοπικά συμπτώματα στο σημείο της ένεσης.
Διαβάστε σχετικά: Ο σημαντικός ρόλος της ψυχολογίας ως προς την πρόθεση εμβολιασμού για την COVID-19
Όταν οι ερευνητές εξέτασαν τις παρενέργειες μετά τη δεύτερη δόση, βρήκαν ότι το ποσοστό των πονοκεφάλων ή άλλων συστημικών συμπτωμάτων ήταν σχεδόν διπλάσιο στην ομάδα του εμβολίου σε σύγκριση με την ομάδα του placebo. Η διαφορά ήταν ακόμα μεγαλύτερη για τα τοπικά συμπτώματα, φτάνοντας το 73% ανάμεσα σε αυτούς που έκαναν το εμβόλιο και το 12% στην ομάδα του placebo.
Συνολικά, οι ερευνητές υπολογίζουν ότι περίπου τα δύο τρίτα των συνηθισμένων παρενεργειών που αναφέρθηκαν στις δοκιμές των εμβολίων για τον κορονοϊό προκαλούνται από το φαινόμενο nocebo, ειδικά ο πονοκέφαλος και η κόπωση, τα οποία αναγράφονται σε πολλά ενημερωτικά φυλλάδια ως οι πιο κοινές αρνητικές αντιδράσεις μετά τον εμβολιασμό.
Ενώ τα δεδομένα υποδηλώνουν ότι οι πληροφορίες για τις παρενέργειες μπορεί να κάνουν τους ανθρώπους να αποδώσουν λανθασμένα κάποιες κοινές ενοχλήσεις στο εμβόλιο, ή να τους κάνουν να είναι υπερβολικά σε εγρήγορση για το πώς νιώθουν, οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι πρέπει να υπάρχει περισσότερη πληροφόρηση σχετικά με τις παρενέργειες, όχι λιγότερη.
Απόδοση – Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, μεταφράστρια – επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
