Η πανδημία του COVID-19 άλλαξε τον τρόπο που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται το πέρασμα του χρόνου, σύμφωνα με ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science Advances.
Τον Μάιο του 2020, στο τέλος του πρώτου μήνα της κοινωνικής απόστασης, οι περισσότεροι συμμετέχοντες στη μελέτη (65%) ανέφεραν ότι αισθάνονταν τον χρόνο να περνάει πιο αργά. Οι ερευνητές χαρακτήρισαν αυτή την αντίληψη ως «επέκταση του χρόνου» και βρήκαν ότι συνδέεται με συναισθήματα μοναξιάς και έλλειψη θετικών εμπειριών αυτή την περίοδο.
Ένα ακόμη μεγαλύτερο ποσοστό (75%) ανέφερε ότι αισθανόταν λιγότερη «πίεση χρόνου» όταν το ρολόι εμφανίζεται να πηγαίνει γρηγορότερα, επιτρέποντας λιγότερο χρόνο για τις καθημερινές εργασίες και την αναψυχή. Η τεράστια πλειοψηφία των συμμετεχόντων (90%) ανέφεραν ότι είχαν μείνει στο σπίτι εκείνη την περίοδο.
Όπως ανέφερε ο Αντρέ Κραβό, πρώτος συγγραφέας του άρθρου: Παρακολουθήσαμε τους εθελοντές για πέντε μήνες για να δούμε αν αυτό το «στιγμιότυπο» από το ξεκίνημα της πανδημίας θα άλλαζε με τον καιρό. Βρήκαμε ότι το αίσθημα της επέκτασης του χρόνου έφθινε καθώς περνούσαν οι εβδομάδες, αλλά δεν εντοπίσαμε σημαντικές διαφορές σε σχέση με την πίεση του χρόνου.
Η μελέτη ξεκίνησε στις 6 Μαΐου, όταν 3.855 εθελοντές που εγγράφηκαν μέσω των κοινωνικών δικτύων απάντησαν σε ένα διαδικτυακό ερωτηματολόγιο 10 ερωτήσεων και πραγματοποίησαν μια απλή άσκηση που σχεδιάστηκε για να εξετάσει την ικανότητά τους να εκτιμήσουν σύντομα χρονικά διαστήματα (πατώντας πλήκτρα εκκίνησης και διακοπής σε 1, 3 και 12 δευτερόλεπτα).
Έπειτα ρωτήθηκαν για τη ρουτίνα τους κατά την προηγούμενη εβδομάδα (αν είχαν ολοκληρώσει όλες τις απαραίτητες εργασίες και πόσο χρόνο είχαν αφιερώσει σε αναψυχή) και πώς αισθάνονταν εκείνη τη στιγμή (χαρούμενοι, λυπημένοι, μοναχικοί κλπ).
Τους προσκαλέσαμε να επιστρέφουν κάθε εβδομάδα για περαιτέρω συνεδρίες, αλλά δεν ήρθαν όλοι, ανέφερε ο Κραβό. Στην τελική ανάλυση, αξιολογήσαμε δεδομένα από 900 συμμετέχοντες που απαντούσαν το ερωτηματολόγιο για τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες, αν και όχι όλα διαδοχικά.
Χρησιμοποιώντας κλίμακες επίγνωσης του χρόνου από το 0 ως το 100 που είναι τυποποιημένες για αυτόν τον τύπο της έρευνας, οι ερευνητές ανέλυσαν τις απαντήσεις και υπολόγισαν τις δυο παραμέτρους: τη χρονική επέκταση και τη χρονική πίεση, για να δουν αν αυξήθηκαν ή μειώθηκαν εβδομάδα προς εβδομάδα.
Όπως ανέφερε ο Κραβό: Εκτός από την αύξηση ή την πτώση στις κλίμακες, αναλύσαμε επίσης τους παράγοντες που συνόδευαν τις αλλαγές. Κατά την πεντάμηνη περίοδο, παρατηρήσαμε ένα παρόμοιο μοτίβο: Τις εβδομάδες που οι συμμετέχοντες ανέφεραν αίσθημα μοναξιάς και βίωναν λιγότερο θετική διάθεση, αισθάνονταν επίσης ότι ο χρόνος περνάει πιο αργά. Σε εξαιρετικά στρεσογόνες καταστάσεις, αισθάνονταν ότι ο χρόνος περνάει πιο γρήγορα.
Όταν το πρώτο σετ των απαντήσεων στην ερώτηση για το πέρασμα του χρόνου συγκρίθηκε με το δεύτερο, που δόθηκε στο τέλος του πρώτου μήνα του περιορισμού, οι αντιλήψεις για τη χρονική επέκταση είχαν αυξηθεί κατά 20 μονάδες ενώ η χρονική πίεση είχε μειωθεί κατά 30 μονάδες, σύμφωνα με τον Ραϋμούντο Ματσάντο, ερευνητή στο Ινστιτούτο Εγκεφάλου του Εβραϊκού Νοσοκομείου Άλμπερτ Άινστάιν (ΗΙΑΕ) στο Σάο Πάολο και τελευταίου συγγραφέα του άρθρου: Αυτά τα αποτελέσματα επηρεάζονται εμφανώς από την προκατάληψη μνήμης, διότι δεν έγιναν μετρήσεις πριν από την πανδημία.
Ο χρόνος επιβραδύνθηκε για τους νεότερους συμμετέχοντες στο ξεκίνημα της πανδημίας, όταν η συμμόρφωση στους ρόλους κοινωνικής απόστασης ήταν η πλέον αυστηρή. Εκτός από την ηλικία, δημογραφικοί παράγοντες όπως μέγεθος νοικοκυριού, επάγγελμα και φύλο, δεν είχαν επιρροή στα αποτελέσματα.
Διαβάστε σχετικά: Τι έμαθαν οι επιστήμονες από την πανδημία για την ανθρώπινη συμπεριφορά
Εσωτερικό ρολόι
Αν και η πανδημία άλλαξε τις αντιλήψεις των συμμετεχόντων για το πέρασμα του χρόνου, προφανώς δεν επηρέασε την ικανότητά τους στην αίσθηση της διάρκειας, που μετρήθηκε από τη διαδικασία πίεσης του πλήκτρου. Όλοι μας είμαστε ικανοί να υπολογίσουμε σύντομα χρονικά διαστήματα. Όταν τα αποτελέσματα αυτής της εξέτασης εκτίμησης χρόνου [περιλαμβάνοντας την υπερεκτίμηση και υποτίμηση των διαστημάτων] συγκρίθηκαν με τις βαθμολογίες επίγνωσης χρόνου δεν υπήρχε συσχέτιση, είπε ο Ματσάντο.
Σύμφωνα με τον Κραβό, οι μελέτες υποστηρίζουν πώς η αίσθηση ότι ο χρόνος περνάει πιο αργά ή πιο γρήγορα επηρεάζεται κυρίως από δύο παράγοντες: τη σχετικότητα του χρόνου σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο και την έλλειψη προβλεψιμότητας. Για παράδειγμα, αν καθυστερήσετε στη δουλειά [οπότε ο χρόνος είναι σχετικός με το πλαίσιο] και πρέπει να περιμένετε ένα λεωφορείο [απρόβλεπτος χρόνος] έχετε μια έντονη αντίληψη ότι τα λεπτά δεν περνούν. Όταν είστε σε διακοπές και διασκεδάζετε, ο χρόνος δεν έχει σχέση και μοιάζει να πετάει, ανέφερε.
Η αντίληψη συχνά αλλάζει όταν θυμόμαστε παλιές καταστάσεις. Όταν θυμάστε τι κάνατε κατά τη διάρκεια των διακοπών, ο χρόνος μοιάζει ότι διαρκούσε περισσότερο. Αντιθέτως, όταν στέκεστε στην ουρά, ο χρόνος περνάει πολύ αργά αλλά όταν ανακαλείτε την κατάσταση κάποια στιγμή αργότερα, μοιάζει σαν να πέρασε γρήγορα, είπε ο Κραβό.
Στην περίπτωση της πανδημίας του COVID-19, είναι άγνωστος ο τρόπος που θα θυμούνται οι άνθρωποι το πέρασμα του χρόνου κατά την περίοδο της κοινωνικής απόστασης. Αρκετά χρονικά ορόσημα, όπως το καρναβάλι του Ρίο, τα φεστιβάλ του Ιουνίου και γενέθλια, χρειάστηκε να παραλειφθούν τα τελευταία δύο χρόνια, οπότε το ερώτημα παραμένει ανοιχτό, κατέληξε.
Έρευνα: André Mascioli Cravo et al, Time experience during social distancing: A longitudinal study during the first months of COVID-19 pandemic in Brazil, Science Advances (2022). DOI: 10.1126/sciadv.abj7205
Απόδοση: Έφη Μεσιτίδου, Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
