Η εμφάνιση κι εξάπλωση του ιού SARS-CoV2, είχε σαν αποτέλεσμα το χαρακτηρισμό από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας της λοίμωξης που προκαλείται από αυτόν (COVID-19), ως πανδημία. Ένα αρκετά μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού είναι ξανά σε καραντίνα στο σπίτι του, με περιορισμό μετακινήσεων.
Δεδομένου ότι η COVID-19 προκαλείται από έναν νέο ιό (SARS-Cov-2), υπάρχουν περιορισμένα δεδομένα για τις σωματικές και γνωστικές πτυχές της νόσου. Πολλοί άνθρωποι που προσβάλλονται από την COVID-19 βιώνουν μόνο ήπια, ή ακόμα και καθόλου συμπτώματα, αλλά μια μερίδα ασθενών αναπτύσουν πολύ πιο σοβαρές συνέπειες και απαιτούν νοσηλεία, κυρίως για αναπνευστικά προβλήματα.
Πολλοί από αυτούς που νοσηλεύονται απαιτούν μόνο απλή θεραπεία οξυγόνου σε ένα γενικό θάλαμο, αλλά ορισμένοι ασθενείς απαιτούν είσοδο σε μονάδες κρίσιμης φροντίδας. Οι ψυχολογικές, λειτουργικές και σωματικές πτυχές των ασθενών που αναρρώνουν από Covid-19 καλό θα είναι να εξεταστούν μαζί σύμφωνα με το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο. Είναι γνωστό ότι ψυχολογικοί παράγοντες επηρεάζουν τα αποτελέσματα νοσηρότητας και θνησιμότητας πολλών καταστάσεων υγείας (British Psychological Society, 2020).
Οι κοινές ψυχολογικές πτυχές της ανάκαμψης περιλαμβάνουν:
- Άγχος
- Αρνητική διάθεση
- Φόβος για περαιτέρω ασθένεια και υπερ-επαγρύπνηση στα σωματικά συμπτώματα
- Εφιάλτες
- Κακός ύπνος
- Μειωμένη λειτουργία μνήμης
- Επιδράσεις στην προσοχή, την ταχύτητα διανοητικής επεξεργασίας και την εκτελεστική λειτουργία
- Φόβος στίγματος ή μόλυνσης άλλων.
Διαβάστε σχετικά: Όχι άλλος φόβος! H θετική ψυχολογία ως αντίδοτο στον COVID-19
Υποστηρικτικοί παράγοντες
Ανάμεσα στους υποστηρικτικούς παράγοντες οι οποίοι βοηθούν στην καλύτερη έκβαση των ασθενών είναι και η συμβολή του ψυχολόγου στην οικογένεια, η οποία είναι σημαντικό υποστηρικτικό δίκτυο. Όταν τα μέλη της οικογένειας αντιμετωπίζουν επιτυχώς την παραμονή ενός συγγενή στο νοσοκομείο, ο ασθενής μπορεί να βιώσει καλύτερα αποτελέσματα για την υγεία του.
Λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα πανδημία COVID-19 και τους φυσικούς περιορισμούς, το προσωπικό του νοσοκομείου μπορεί να συμμετέχει κανονικά και να υποστηρίζει οικογένειες όμως ενδεχομένως δεν είναι διαθέσιμο καθώς θεραπεύει ασθενείς. Η απροσδόκητη νοσηλεία προκαλεί συχνά τα μέλη της οικογένειας να αισθάνονται ότι έχουν χάσει τον έλεγχο, γεγονός που με τη σειρά του συμβάλλει σε περισσότερα συναισθήματα άγχους και αγωνίας.
Αυτό, λοιπόν, επηρεάζει την ικανότητα των μελών της οικογένειας να συνεισφέρουν στη λήψη αποφάσεων και στην υπεράσπιση εκ μέρους του ασθενούς. Καθώς οι οικογένειες ανακτούν τον έλεγχο, συχνά διακρίνοντας κάποιο νόημα στην κατάσταση ή για το ρόλο τους, χτίζουν ανθεκτικότητα καθώς και τη δυνατότητα να καλύψουν καλύτερα τις ανάγκες των μελών της οικογένειάς τους.
Η αβεβαιότητα σχετικά με την κατάσταση της υγείας ενός άρρωστου συγγενή οδηγεί τα μέλη της οικογένειας να αναζητήσουν πληροφορίες με διάφορους τρόπους προκειμένου να κατανοήσουν την κατάσταση και να βρουν νόημα. Τα μέλη της οικογένειας αναφέρουν ότι πρέπει να συγκεντρωθούν πληροφορίες από διάφορους υπαλλήλους υγειονομικής περίθαλψης και μερικές φορές ακόμα δεν μπορούν να κατανοήσουν τη μεγαλύτερη εικόνα.
Οι ψυχολόγοι μπορούν να βρουν τρόπους για να γεφυρώσουν τα κενά για τις οικογένειες για να συνεχίσουν να συμμετέχουν, ώστε να μπορούν να υποστηρίζουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Οι ψυχολόγοι μπορούν να δουλέψουν στο να προωθήσουν την υποστήριξη προς τον ασθενή και στην ενδυνάμωση της συνεργασίας μεταξύ της ομάδας υγειονομικής περίθαλψης, των οικογενειών και των συγγενών με σοβαρές ασθένειες.
Επιπλέον, οι ψυχολόγοι μπορούν να βοηθήσουν τα μέλη της οικογένειας να αναπτύξουν πιο αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης κατά τη διάρκεια της φροντίδας και της ανάρρωσης των αγαπημένων τους, και να βοηθήσουν στο να κατανοήσουν και να βρουν νόημα σε αυτές τις αβέβαιες στιγμές.
Η αβεβαιότητα αυξάνει την πιθανότητα ψυχολογικής δυσφορίας και επακόλουθων επιπτώσεων στην ψυχική υγεία για τα μέλη της οικογένειας ασθενών με κρίση. Η λήψη μέτρων για την επίλυση της αβεβαιότητας μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς και τις οικογένειές τους να αντιμετωπίσουν και να δημιουργήσουν ανθεκτικότητα από τη στιγμή της εισαγωγής έως την ανάρρωση.
Οι ψυχολόγοι μπορούν να υποστηρίξουν τα μέλη της οικογένειας παρέχοντας σαφή επικοινωνία, πληροφορίες και προσδοκίες και να λειτουργήσουν ως γέφυρα με το υγειονομικό προσωπικό καθ ‘όλη τη διάρκεια της παραμονής του συγγενή τους στο νοσοκομείο (American Psychological Association, 2020). Σημαντική είναι η συμβολή του ψυχολόγου και κατά την έξοδο του ασθενή από το νοσοκομείο για την καλύτερη έκβαση του.
Βιβλιογραφία
- British Psychological Society. Meeting the psychological needs of people recovering from severe coronavirus (Covid-19). Guidance. 16/4/2020.
- American Psychological Association. Research roundup: Supporting families with loved ones in the ICU. APA July 31, 2020
