Τα προγράμματα υγείας με βάση τη φύση είναι αποτελεσματικά για την ανακούφιση της δυσφορίας και την ενίσχυση της ανάρρωσης και της ανθεκτικότητας.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ είμαστε περιορισμένοι σε εσωτερικούς χώρους, καθώς είτε δουλεύουμε από το σπίτι είτε αποστασιοποιούμαστε κοινωνικά από άλλους ανθρώπους. Οι μεγάλες περίοδοι απομόνωσης έχουν αρχίσει ήδη να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία πολλών ανθρώπων.
Ωστόσο, κάποιοι αναφέρουν ότι ανακαλύπτουν υπαίθριους χώρους κοντά στο σπίτι τους καθώς αναγκάζονται να περιορίζονται στην περιοχή τους. Πολλοί λένε ότι αισθάνονται ευτυχισμένοι γι’ αυτή την ανακάλυψή τους.
Η συγκεκριμένη διαπίστωση ενισχύει την έρευνα που διερευνά τα ψυχολογικά οφέλη της επαφής με τη φύση τα τελευταία χρόνια. Επίσης, ενδυναμώνεται η άποψη ότι η ενθάρρυνση της ενασχόλησης με τη φύση έχει τεράστια δυναμική όσον αφορά την ψυχική υγεία και την ευεξία μας.
Υπάρχουν όλο και περισσότερα προγράμματα που στοχεύουν στο να βοηθήσουν άτομα με εμπειρίες δυσφορίας μέσω της παροχής μιας δομημένης επαφής με τη φύση, τα οποία αναφέρονται ως παρεμβάσεις βασισμένες στη φύση, ως οικοθεραπεία ή ως πράσινη φροντίδα. Ολοένα και περισσότερα ευρήματα δείχνουν ότι αυτά τα προγράμματα είναι αποτελεσματικά για την ανακούφιση της δυσφορίας και την ενίσχυση της ανάρρωσης και της ανθεκτικότητας για τους ανθρώπους, και, δυνητικά, ακόμη και για τη φύση.
Διαβάστε σχετικά: Κορωνοϊός και οι επιπτώσεις του στην ψυχική υγεία
Σύνδεση με τη φύση
Η δουλειά μου συχνά περιλαμβάνει την αξιολόγηση των παρεμβάσεων που βασίζονται στη φύση, από ψυχολογική άποψη. Έχω, επανειλημμένα, δει τα οφέλη του χρόνου που περνάμε στη φύση.
Ένας οργανισμός με τον οποίο συνεργάζομαι, ο οποίος ονομάζεται Grow, οργανώνει εκδρομές στη φύση, όπου συμμετέχουν μικρές ομάδες έξι έως οκτώ ατόμων, οι οποίοι δεν γνωρίζονται μεταξύ τους. Όλοι οι συμμετέχοντες βιώνουν ή έχουν βιώσει εξουθενωτικές μορφές ψυχολογικής δυσφορίας και αυτή είναι η προϋπόθεση συμμετοχής τους. Όπως πολλές από αυτές τις υπηρεσίες, έτσι και η συγκεκριμένη λειτουργεί με χρηματοδότηση από πηγές όπως η Εθνική Λοταρία, μεγαλύτερες φιλανθρωπικές οργανώσεις και επιχορηγήσεις από τα τοπικά συμβούλια για την εκτέλεση πολλών προγραμμάτων ετησίως.
Οι πάσχοντες δεν παραπέμπονται ακόμη από την υπηρεσία υγείας. Ο προσωπικός γιατρός σας είναι πιο πιθανό να σας προτείνει να ακολουθήσετε συνταγές βασισμένες στη φύση.
Στον οργανισμό Grow, εκπαιδευμένοι επαγγελματίες εκτελούν μια σειρά δραστηριοτήτων για να βοηθήσουν τους συμμετέχοντες να συνδεθούν με τη φύση μέσα από μονοήμερα ταξίδια, μία φορά την εβδομάδα, για οκτώ εβδομάδες.
Οι δραστηριότητες περιλαμβάνουν: ενσυνειδητότητα, σιωπηλούς περιπάτους, αναζήτηση τροφής, μοίρασμα τροφής, εντοπισμό χλωρίδας και πανίδας, άναμμα φωτιάς, τέχνες και χειροτεχνίες που χρησιμοποιούν αντικείμενα που βρίσκονται στη φύση και ημερολόγια καταγραφής σκέψεων, παράλληλα με πιο παραδοσιακές ενεργές δραστηριότητες συντήρησης, όπως η δεντροφύτευση.
Οι συνάδελφοι μου και εγώ έχουμε συλλέξει έρευνες, δεδομένα από ημερολόγια και συνεντεύξεις σχετικά με το συγκεκριμένο εγχείρημα εδώ και αρκετά χρόνια. Τα ευρήματά μας αποκαλύπτουν πόσο μεταμορφωτική ήταν η εμπειρία για τους συμμετέχοντες. Βρήκαμε πολλά αποδεικτικά στοιχεία για τα ψυχολογικά οφέλη της φύσης, αλλά επίσης, και για την εμβάθυνση της κοινωνικής σύνδεσης.
Για τους ανθρώπους που υποφέρουν συναισθηματικά, κοινωνικά ή ψυχολογικά, απλά και το γεγονός του να βρίσκονται μέσα στη φύση φαίνεται να αναζωπυρώνει την ικανότητά τους να συσχετίζονται και να αλληλοεπιδρούν με τους άλλους. Η αίσθηση της παρουσίας και ένταξης στο φυσικό περιβάλλον μπορεί να καλλιεργήσει νέες και θετικές μορφές κοινωνικής επαφής, οι οποίες με τη σειρά τους ενισχύουν τις εμπειρίες που προσφέρει η φύση.
Τα οφέλη των προγραμμάτων που βασίζονται στη φύση είναι ξεκάθαρα, καθώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως θεραπευτικές παρεμβάσεις για άτομα που δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν καταστάσεις. Λειτουργούν επίσης προληπτικά, βοηθώντας στη διατήρηση της αίσθησης ευεξίας, ευτυχίας, δέους και ανήκειν.
Ένα ανθρώπινο δικαίωμα
Το αντίκτυπο της απομόνωσης του κορωνοϊού στην ψυχική υγεία ήδη αντικατοπτρίζεται στις αυξανόμενες ψυχιατρικές διαγνώσεις. Ως αποτέλεσμα η ανάγκη για τέτοιου είδους παρεμβάσεις δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη. Δεν αρκεί απλά να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να βγουν έξω. Για πολλούς, η πρόσβαση στη φύση είναι πρακτικά δύσκολη ενώ για άλλους μια άγνωστη έννοια.
Υπάρχουν προγράμματα όπως το Grow σε ολόκληρο τον κόσμο τα οποία είναι, δυστυχώς, υπο-χρηματοδοτούμενα. Υπάρχει ανάγκη οι κυβερνήσεις μας να χρηματοδοτήσουν επειγόντως έργα όπως αυτό. Οι γιατροί, οι νοσοκόμες και άλλοι επαγγελματίες της πρωτοβάθμιας περίθαλψης θα πρέπει να είναι σε θέση να παραπέμπουν τους ασθενείς σε τοπικές υπηρεσίες «πράσινης φροντίδας» ως μέρος μιας ευρύτερης στροφής προς την «κοινωνική συνταγογράφηση».
Αυτό δεν είναι μόνο ένα ψυχολογικό ζήτημα. Η πρόσβαση στη φύση δεν είναι ίδια για όλους. Οι πλουσιότερες περιοχές στην Αγγλία προσφέρουν πρόσβαση σε περισσότερους χώρους πρασίνου.
Εάν η φύση είναι τόσο θεμελιώδης για την ευημερία μας, θα πρέπει να νοηθεί ως δικαίωμα παρά ως πολυτέλεια. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο διάφοροι οργανισμοί ζητούν όλο και περισσότερο νομικά δεσμευτικούς στόχους που εγγυώνται την πρόσβαση των ανθρώπων στη φύση. Αυτό πρέπει να αποτελεί μέρος μιας ριζικής αλλαγής της πολιτικής της υγείας και της περίθαλψης.
Διαβάστε σχετικά: Η φύση ως προστατευτικός παράγοντας σε καταστάσεις κρίσης
Αμοιβαία θεραπεία
Δεν μπορούμε επίσης να αγνοήσουμε το γεγονός ότι η φύση βρίσκεται σε ύφεση και αποδεκατίζεται εξαιτίας της παγκόσμιας οικολογικής καταστροφής. Σε αυτό το πλαίσιο, η επαφή με τη φύση μπορεί να φαίνεται μάταιη, ακόμη και αντιφατική. Υπάρχει αναμφισβήτητα κάτι παράλογο στο να ζητάμε τη φύση να μας κάνει καλά την ίδια στιγμή που εμείς την καταστρέφουμε.
Μία από τις πιο ελπιδοφόρες εξελίξεις που έχω δει είναι η ανάπτυξη έργων «αμοιβαίας αποκατάστασης», τα οποία περιλαμβάνουν παρεμβάσεις που έχουν σχεδιαστεί ρητά για να συνδυάζουν την ανάρρωση ανθρώπων παράλληλα με την αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος.
Αξίζει να εξερευνήσετε τις δυνατότητες συμμετοχής σε πιο συλλογικές μορφές πράσινης φροντίδας, όπως η μαζική κινητοποίηση εθελοντών. Τα δεδομένα, επίσης, δείχνουν ότι όσο περισσότερη πρόσβαση στη φύση έχουμε, τόσο περισσότερο προσεγγίζουμε και θέλουμε να υπερασπιστούμε τον φυσικό κόσμο.
Υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι επιτέλους είμαστε πιο πρόθυμοι να αντιμετωπίσουμε τις πραγματικότητες της οικολογικής κρίσης.
Επομένως, μια φιλόδοξη ώθηση για παρεμβάσεις που βασίζονται στη φύση μπορεί να ενθαρρύνει ένα έδαφος δράσης που είναι πραγματικά θεραπευτικό, τόσο για τους ανθρώπους όσο και για τη φύση.
Απόδοση: Γεωργιάννα Βιολάτου – Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
