«Σ’ αυτόν τον κόσμο που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει να αναζητήσουμε τον άνθρωπο όπου κι αν βρίσκεται. Γιατί πιστεύω πως τούτος ο σύγχρονος κόσμος όπου ζούμε, ο τυραννισμένος από το φόβο και την ανησυχία, τη χρειάζεται την ποίηση. Η ποίηση έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα – και τι θα γινόμασταν, αν η πνοή μας λιγόστευε;» Γ. Σεφέρης
Το τελευταίο διάστημα οι άνθρωποι βρίσκονται αντιμέτωποι με δυσοίωνες καταστάσεις βιώνοντας σε μεγάλο βαθμό τον τρόμο, τον πανικό, την ανησυχία, την αβεβαιότητα και την έλλειψη ελπίδας για το μέλλον. Τα νέα και οι ειδήσεις αφορούν αποκλειστικά τα στατιστικά στοιχεία σε ποσοστά κρουσμάτων και θνησιμότητας από την ξαφνική πανδημία του covid -19 που πλήττει τον κόσμο μας.
Η κατάσταση αυτή έχει κυριαρχήσει στην καθημερινότητα των ανθρώπων και ο σύγχρονος άνθρωπος γίνεται μάρτυρας με κάθε λεπτομέρεια της καταστροφής που υφίσταται. Οι εικόνες στις οποίες βρίσκεται εκτεθειμένος για πολλούς μήνες από τα ΜΜΕ είναι εφιαλτικές και τραυματικές για τον ίδιο καθώς τα ΜΜΕ δεν διστάζουν να δείξουν ακόμη και τους ασθενείς που νοσούν από τον ιό βρισκόμενοι στο κρεβάτι του πόνου, σε μια τόσο προσωπική, επίπονη και ιερή μάχη για την ζωή.
Καθημερινοί θεατές του θανάτου από covid 19. Συνάνθρωποι μας που καθημερινά πεθαίνουν, με έναν αιφνίδιο, άδικο και ξαφνικό θάνατο. Σκληρό και συνάμα απάνθρωπο, αφού στην ύστατη στιγμή, απομένουν δίχως την συντροφιά των αγαπημένων τους. Σε ένα νοσοκομείο καλωδιωμένοι από τα ιατρικά μηχανήματα χωρίς την αγκαλιά και τα λόγια των ανθρώπων που αγαπούν. Το μόνο παρήγορο όλο αυτό το διάστημα είναι ο ηρωισμός και η ανθρωπιά των Γιατρών και των νοσηλευτών.
Μέσα σε πρωτόγνωρες και σκληρές συνθήκες η επιστήμη αναδεικνύει καθημερινά το ανθρώπινο της μεγαλείο. Πρόκειται για την πλευρά αυτή του ανθρώπου που μας κάνει υπερήφανους και μας γεμίζει με ελπίδα και νόημα για το είδος μας. Άλλωστε μέσα από το καλό ο άνθρωπος μπορεί και νοηματοδοτεί την ύπαρξη του, αντιθέτως η καταστροφή και το κακό πληγώνουν το ανθρώπινο είδος, το τραυματίζουν σε σημείο που δεν μπορεί να συνδεθεί μήτε με τον εαυτό του μήτε με κάποιον άλλο.
Ακόμη και ο θάνατος στην σύγχρονη εποχή έγινε γρήγορος, βεβιασμένος, χωρίς να επιτρέπει την υψίστης σημασίας διεργασία του πένθους. Δεν υπάρχει ψυχικός χώρος στον σύγχρονο άνθρωπο να πενθήσει. Η σύγχρονη εποχή δεν αναδεικνύει την ιερότητα της διεργασίας του ανθρώπινου πόνου. Οι γρήγοροι ρυθμοί της κοινωνίας δεν επιτρέπουν τον χρόνο και μήτε δείχνουν τον τρόπο εκείνο όπου ο άνθρωπος θα μπορέσει να μοιραστεί και να πάρει υποστήριξη από τον κοινωνικό ιστό αντιθέτως όλα εναπόκεινται στην ατομική ευθύνη του ίδιου.
Όλες οι παραδόσεις, που για αιώνες ο άνθρωπος ακολουθούσε, είχαν να κάνουν με συλλογικές ιεροτελεστίες και τελετές οι οποίες επέτρεπαν στον άνθρωπο να δώσει χρόνο στην διεργασία του πένθους, να το συμπεριλάβει σαν ένα κομμάτι της ζωής του και της ευρύτερης κοινότητας, να κλάψει, να θυμώσει, να παγώσει, να μοιραστεί τα συναισθήματα και τελικά να επιτρέψει την αλήθεια και την αποδοχή στην απώλεια. Η διεργασία με αυτόν τον τρόπο και η αποδοχή του πόνου μέσα από την απώλεια, είναι λυτρωτική για την ψυχική υγεία του ανθρώπινου είδους.
Διαβάστε σχετικά: Το συναίσθημα της νοσταλγίας στην εποχή του Covid-19
Η αλήθεια είναι πως το κακό, η καταστροφή και η απειλή του αφανισμού υπήρξε πάντα πιστός συνοδός στην ιστορία του ανθρώπινου είδους. Κανείς ποτέ δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει στον άνθρωπο πως τα δεινά, ο πόνος, οι καταστροφές και ο φόβος που βιώνει θα τελειώσουν σύντομα.
Οι άνθρωποι είναι φοβισμένοι, κουρασμένοι, ανήσυχοι και αγχώδεις για όσα βιώνουν σήμερα με την πανδημία που υφίσταται. Δεν είναι πρωτόγνωρο για το ανθρώπινο είδος να βρίσκεται σε μια τέτοια κατάσταση. Η τελευταία έξαρση ανάλογης πανδημίας που ταλαιπώρησε την ανθρωπότητα ήταν η Ισπανική γρίπη το 1918, η οποία σκότωσε 50 εκατομμύρια ανθρώπους. Πριν από αυτήν, η βουβωνική πανώλη (γνωστή και ως Μαύρος Θάνατος) που σκόρπισε το θάνατο ανελέητα στην ανθρωπότητα.
Βέβαια όσο κανείς βρίσκεται στην μάχη παράγει δυνάμεις κ δυνατότητες που δεν γνώριζε ότι υπάρχουν. Όταν όμως αυτή η κατάσταση παραμένει για μεγάλο διάστημα ο άνθρωπος εξασθενεί, αποδυναμώνεται και νοσεί, ψυχικά και σωματικά.
Ο σύγχρονος άνθρωπος βρίσκεται σε μια βουβή απώλεια. Σε έναν ανεπίτρεπτο θρήνο.
Είναι καταιγιστικές οι αλλαγές που συμβαίνουν και η νέα εποχή δείχνει να έχει έρθει πριν ακόμη ο άνθρωπος αντιληφθεί τις συνέπειες αυτής της πορείας. Μια εποχή που ο άνθρωπος κατευθύνεται ραγδαία στην ατομική μοναξιά. Ό, τι χρειάζεται είναι εκεί, με ένα κουμπί όλα είναι δίπλα του, e-working, e-shoping, e-shop, e-food, e-banking, e-school, βυθιζόμενος ολοένα και περισσότερο στην ψεύτικη παντοδυναμία της ατομικότητας επάρκειας του.
Το σχετίζεσθαι δεν αναδεικνύεται, η οικογένεια δεν στηρίζεται ως θεσμός κ αξία, το σύγχρονο ζευγάρι βιώνει κραδασμούς μέσα από το ατομικό δικαίωμα ως αξία, η οποία περιβάλλεται από ένα περιεχόμενο μιας εύκολή και γρήγορης απόλαυσης μέσω μιας πληθώρας εξωτερικών και εύκολα προσβάσιμων ερεθισμάτων.
Συμβολικά αν κατανοήσουμε όλο αυτό που ζει η ανθρωπότητα μπορούμε να καταλάβουμε πως αυτή η κατάσταση αποτελεί ένα σύμπτωμα της ίδιας της αρρώστιας που ο ίδιος έχτισε μέσα στην ιστορία της ύπαρξης του. Η ατομική ευθύνη αποτελεί την ιδεολογική τροφή, την υπέρτατη αξία του σύγχρονου ανθρώπου τον οποίο έχουν οδηγήσει σε μια σύγχρονή μοναξιά.
Το συλλογικό, το κοινοτικό, η ομάδα, η οικογένεια, η πατρίδα, η παράδοση, η ξενοιασιά, ο ελεύθερος χρόνος, η πολύτιμη κατάσταση να επιτρέψεις στον εαυτό σου την βαρεμάρα, μια στάση δηλαδή, η χαρά ο πόνος, ο θρήνος, οι απώλεια ακόμη και ο ίδιος ο θάνατος φαντάζουν ξεπερασμένα και αν κάποιος υπερασπιστεί αυτά ως αξίες, μοιάζει εκτός εποχής.
Ο Μολιέρος μέσα από το έργο του «Ο μισάνθρωπος» απεικονίζει μια από τις ζοφερότερες πλευρές της ανθρωπότητας, την αδυναμία της κοινωνικής συνύπαρξης που οδηγεί τελικά στην απομόνωση του ανθρώπινου είδους.
Την στιγμή λοιπόν που η παρουσία της covid-19 προκαλεί σοβαρές επιπτώσεις στο ψυχισμό του πληθυσμού, και έχουμε αύξηση ψυχοδραστικών ουσιών και αντικαταθλιπτικών χαπιών η αβεβαιότητα για την εξέλιξη του ανθρώπου εντείνει την σύγχυση του σύγχρονου ανθρώπου.
Το πώς πρέπει να ζει κανείς δεν είναι δεδομένο, δείχνει απλαισίωτο και ο άνθρωπος βιώνει ανελευθερία μπροστά σε μια ασύδοτη ελευθερία η οποία χρωματίζεται μέσα από την ατομικότητα, την αλαζονεία και την ματαιοδοξία του και όχι από την συλλογικότητα και το σχετίζεσθαι, απαραίτητα στοιχεία για την νοηματοδότηση του κόσμου και της ανθρώπινης ύπαρξης. Ως εκ τούτου η κρίση που βιώνουμε αντανακλά µια βαθύτερη κοινωνική κρίση στις αξίες, στον πολιτισμό, στην κουλτούρα και εν τέλει στην ταυτότητα του κόσμου μας.
Το σταυροδρόμι στο οποίο βρίσκεται η ανθρωπότητα περιγράφεται ανάγλυφα από τον Ευγένιο Ιονέσκο στο έργο του ο ΄΄Ρινόκερος΄΄. «Ο ΄΄Ρινόκερος΄΄ αναμφισβήτητα, είναι έργο αντιναζιστικό. Κυρίως όμως είναι ένα έργο που αντιτίθεται σε κάθε μαζική υστερία, σε κάθε επιδημία, που κρύβεται πίσω από την καλύπτρα της λογικής και των ιδεών, αλλά που δεν παύει να είναι κοινωνική αρρώστια, της οποίας οι ιδεολογίες στην πραγματικότητα είναι το “άλλοθι”.
Ουσιαστικά έχει να κάνει με μία κοινωνία, όπου οι άνθρωποι μεταποιούνται σε Ρινόκερους. Έχουμε μία αποκτήνωση του κόσμου. Ωστόσο, ο συγγραφέας έχει δημιουργήσει έναν ήρωα, τον Μπερανζέ, που αντιστέκεται σε αυτή την κτηνωδία και παραμένει άνθρωπος, υποστηρίζοντας πως ο άνθρωπος είναι ένα ανώτερο ον, που οφείλει να μην εκπέσει στην τερατωδία της σύγχρονης εποχής.
Ουσιαστικά ο Ιονέσκο θεωρεί πως ο άνθρωπος έχει την δυνατότητα και να ανορθωθεί, να ορθωθεί η ψυχική του πολιτεία στον ουρανό, και να εκπέσει, να γίνει ένα τέρας. Οι ρυθμοί και ο νέος τρόπος ζωής της βιομηχανικής κοινωνίας έχουν κατασκευάσει στον άνθρωπο ανάγκες, που τον έχουν δεσμεύσει και κατ’ επέκταση αποκτηνώσει. Αυτό κατά τον Ιονέσκο οφείλεται και στο ανικανοποίητο του ανθρώπου».
Οι επιταγές της παγκοσμιοποίησης, του υπερκαταναλωτισμού και της οικονομικής πολιτικής αποπροσανατόλισαν τον άνθρωπο τον οποίο έσυραν σε μια συναισθηματική εξάντληση η οποία εκδηλώνεται μέσα από απανωτές κρίσεις της σύγχρονης κοινωνίας. Ο άνθρωπος έχει απομακρυνθεί από όλα αυτά που μπορούν να καλλιεργήσουν την ανθρώπινη ψυχή του άρα και το ανθρώπινο στοιχείο μέσα του.
Αποπροσανατολισμένος και ανήμπορος βρίσκεται να παρατηρεί την καταστροφή και το κακό που ό ίδιος κ οι πρόγονοι του συνέβαλαν σε αυτό, ψευδοκυρίαρχος πια στον πλανήτη χωρίς, ωστόσο, να μπορεί να πάρει την ευθύνη για τον δικό του αύριο, χωρίς να ελπίζει σε κάτι καλύτερο από αυτό που ζει ο ίδιος στο σήμερα.
Από την δημιουργία της ανθρώπινης φύσης και σε όλα τα χρόνια της εξέλιξης του έως κ τον σύγχρονο άνθρωπο πολλά πράγματα έχουν αλλάξει μα κάποια από αυτά παραμένουν τα ίδια ενώνοντας, κατά αυτόν τον τρόπο, με μια κοινή κλωστή την ιστορία της ανθρωπότητας.
Το κοινό αυτό γνώρισμα του ανθρώπινου είδους είναι από την μια πλευρά η παρόρμηση για ζωή, η δύναμη και ο αγώνας για επιβίωση και από την άλλη ο θάνατος, η καταστροφή, η φθορά, που μέσα από εναλλασσόμενες απειλητικές μορφές ακολουθούν τον άνθρωπο από τη γέννησή του τραυματίζοντάς τον επαναλαμβανόμενα.
Ο όρος “τραύμα” προέρχεται από την ιατρική, η οποία αναγνωρίζει διάφορα είδη τραύματος, μεταξύ των οποίων και το ψυχολογικό. Το ψυχολογικό τραύμα ορίζεται ως το συμβάν της ζωής ενός ατόμου, το οποίο ορίζεται από την ένταση του, από την αδυναμία του ατόμου να το αντιμετωπίσει κατά τρόπο κατάλληλο, και από τον συγκλονισμό και τις παθογόνες επιπτώσεις που επιφέρει στην ψυχική του οργάνωση.
Το τραύμα ωστόσο δεν αποτελεί μόνο μια προσωπική υπόθεση. Υπάρχουν τραύματα που πλήττουν κατευθείαν το σύνολο των ατόμων μιας κοινωνίας όπως ένας πόλεμος, μια φυσική καταστροφή, μια πανδημία, μια τρομοκρατική ενέργεια ή μια οικονομική κρίση. Αυτό αποτελεί το συλλογικό τραύμα το οποίο μεταβιβάζεται στις επόμενες γενεές.
Οι επόμενες γενιές προσπαθούν ασυνείδητα να λύσουν τα τραύματα μέσω του καταναγκασμού της επανάληψης, επαναφέροντας το τραύμα σε μορφές έκφρασης που εμπεριέχουν την τραχύτητα και την υλικότητα της πρώτης του εκδοχής. (Μ. Χατζηανδρέου)
Διαβάστε σχετικά: Χωρίς άγγιγμα: Πώς ένας χρόνος χωρίς αγκαλιές επηρεάζει την ψυχική μας υγεία
Η ιστορία της ανθρωπότητας είναι γεμάτη με φως, ανακαλύψεις, πνευματικότητα αλλά και γεμάτες με σκοτάδι, καταστροφές, πολέμους αρρώστιες και δεινά. Ο άνθρωπος μέσα στην πορεία του απέδειξε περίτρανα πόσο μεγαλειώδης μπορεί να είναι η ύπαρξη του άλλα και πόσο μισάνθρωπος και σκοτεινός μπορεί να γίνει. Αυτές οι δύο φαινομενικά αντίθετες ροπές του ανθρώπινου είδους είναι ταυτόχρονα αυτές που τον καθιστούν μοναδικό και διαφορετικό από όλα τα άλλα είδη στον πλανήτη μας.
Από την μια η δύναμη της ανθρώπινης ομορφιάς και η ανύψωση της υπόστασης του σε κάτι θεϊκό και από την άλλη τα σκιερά κομμάτια των ανθρώπινων γενεών, το σκοτάδι, το μίσος, η καταστροφική και η αλαζονική φύση του τον οδήγησαν πολλές φορές σε πράξεις που αποτελούν τις μαύρες σελίδες της ανθρωπότητας και οδήγησαν τον άνθρωπο να κουβαλάει γενεαλογικό φορτίο στις πλάτες του, βιώνοντας, ασυνείδητα πολλές φορές, ντροπή, ενοχές κ φόβο για τραύματα που ο ίδιος προκαλεί στο είδος του και όχι μόνο.
Όλα καταγράφηκαν στο συλλογικό ασυνείδητο της ανθρώπινης ύπαρξης και η ιστορία του συνδέεται άρρηκτα με την σύγχρονη εποχή του. Αυτές οι πλευρές του ανθρώπου μοιάζουν με τον παράδεισο και την κόλαση του με μόνο δημιουργό τον ίδιο. Η κατανόηση του μείγματος του ανθρώπινου είδους αποτελεί από μόνη της και μια διέξοδο για την λύτρωση του. Η κατανόηση της δύναμης που έχει μέσα του για δημιουργία ζωής αλλά και η ροπή του προς την φθορά, τον θάνατο και την καταστροφή.
Η ανάγνωση και η κατανόηση της επανάληψης ενός συλλογικού τραύματος της ανθρωπότητας το οποίο έρχεται και ξαναέρχεται παίρνοντας διαρκώς διάφορες μορφές, καθώς έχει αυτονομηθεί από τους λόγους γέννησης του,( εγκλήματα, ολοκαύτωμα, δολοφονίες, πόλεμοι, προσφυγιά, ξεριζωμός, αρρώστιες, πείνα, διαρκείς απειλές καταστροφής και αφανισμού του είδους μας) αποτελούν μια κραυγή για ίαση και βαθιά θεραπεία της ανθρωπότητας η οποία νοσεί από το ίδιο το κύτταρο της από την ίδια την ανθρώπινη φύση.
Το κακό που έχει συμβεί στην ανθρώπινη ιστορία και αυτό που συνεχίζει να διαπράττει ο σύγχρονος άνθρωπος προκαλούν τον ανθρώπινο πόνο. Η επανάληψη του αυτοτραυματισμού αποτελούν ενδείξεις μιας λανθασμένης συλλογικής πορείας του ανθρώπου. Αν δεν αναστοχαστούμε την επανάληψη του κακού και την απειλή που συνεχώς αναβιώνει ο άνθρωπος δεν θα μπορέσουμε να αναδείξουμε την βαθιά ανάγκη για αλλαγή πλεύσης με επιλεγμένη συλλογική αφετηρία αλλά και τελικό προορισμό.
Η συνεχής επανάληψη του κακού και των δεινών που πλήττουν συνεχώς τον άνθρωπο φαντάζει, μέσα από την απελπισία και την απόγνωση, σαν να καλεί, ασυνείδητα φυσικά, συνεχώς τον φόβο για τον θάνατο και τον αφανισμό του. Αυτή η κατάσταση ενέχει μια βαθειά παραδοξότητα για τον ίδιο καθώς με αυτή του την κατάσταση καθρεφτίζει την βαθειά του εσωτερική ανάγκη να μπει ο ίδιος σε επαγρύπνηση και να βάλει τον εαυτό του σε μια προσωπική και συλλογική εν τέλει αφύπνιση.
Να αναλάβει συλλογική ευθύνη έτσι ώστε να υπάρξει και μια συλλογική απόφαση για το αν θα συνεχίσει τελικά να αδικεί την ύπαρξη του μέσα από την διαιώνιση του κακού που η ιστορία αποδεικνύει πως είναι τραγική και επαναλαμβανόμενη.
Μέσα από την επανάληψη του ανθρώπινου τραύματος, αποκαλύπτεται εντέλει το αδιέξοδο του σύγχρονου ανθρώπου και η απόγνωση η οποία σκιάζει την ανθρώπινη ελπίδα για άνοιγμα σε έναν καλύτερο κόσμο. Αναζητιέται η μεταμόρφωση μέσω μια άλλης πιο ελπιδοφόρας πορείας μέσα από την πνευματική του αφύπνιση και την τελική λύτρωση του είδους του σε αυτόν τον πλανήτη.
Αν μπορούσε κανείς να βάλει την ανθρωπότητα σε ένα ταξίδι του χρόνου πριν και μετά την ύπαρξη του, ίσως τότε του επιτρεπόταν να δει καθαρά αυτό που βιώνει μέσω μια ιστορικής επανάληψης ενός συλλογικού τραύματος. Ο απόηχος των τραυματικών εμπειριών δεν σταματάει σε μια γενιά αλλά περνάει και στις επόμενες δρώντας συσσωρευτικά. Οι απόγονοι διαιωνίζουν τα ανεπίλυτα φορτία της προηγούμενης γενιάς.
Η κατανόηση της ιστορίας του και η άμεση σύνδεση με το βίωμα του σύγχρονου ανθρώπου θα του έδινε την ευκαιρία να συλλογιστεί, όχι μεμονωμένα ως μια κατακερματισμένη οντότητα, αλλά συστημικά και συνθετικά.
Όταν τα πράγματα φαίνονται ασύνδετα και αδιέξοδα καλείται κανείς να ρίξει το βλέμμα του πίσω, να αφηγηθεί την ιστορία του με ένα αλλιώτικο τρόπο, να κοιτάξει κατάματα τις ρωγμές του και να επιτρέψει σε αυτές τις ρωγμές να γίνουν πέρασμα σε ένα λυτρωτικό φως, σε ένα φως που μπορεί να διαποτίσει μέσα του την ελπίδα για αλλαγή.
Άλλωστε σαν χάσεις την ελπίδα για αλλαγή σημαίνει πως έχεις ήδη παραιτηθεί και είναι απάνθρωπο σαν καταδικάσεις τον εαυτό σου σε μια ανέλπιδη ζωή.
Η ματιά στο παρελθόν μας πάντα μπορεί να φωτίσει το σήμερα αρκεί να μην μείνουμε πολύ εκεί πίσω, αρκεί να επισκεφτούμε το παρελθόν μας με συμπόνια, τρυφερότητά, διάθεση συγχώρεσης αλλά και ψυχικής λύτρωσης. Σε αυτό το ταξίδι καλό είναι να στοχεύουμε στο προχώρημα του σήμερα να μην γυρίζουμε πίσω για να ΄΄βουλιάξουμε΄΄ ψυχικά μένοντας με αυτολύπηση στις πληγές μας αλλά για να βρούμε αποθέματα κατανοώντας τα λάθη και την ευθύνη μας για αυτά.
Είναι σαν να οδηγείς ένα αυτοκίνητο που για την ασφάλεια σου ρίχνεις ματιές πίσω σου από τους καθρέφτες του αυτοκινήτου σου. Δεν μένεις όμως για πολύ χωρίς να κοιτάζεις μπρος σου το δρόμο που διανύεις διότι αν μείνεις περισσότερο από αυτό που πρέπει υπάρχει ο κίνδυνος ατυχήματος.
Η ανθρωπότητα έχει ανάγκη στο σήμερα, περισσότερο ίσως από ποτέ, να συνδεθεί με την ιστορία της και το ανθρώπινο στοιχείο της με στόχο:
- Να μπορέσει ο σύγχρονος άνθρωπος να ενδυναμώσει την πορεία της ζωής του και να σταματήσει το ψυχικό πάγωμα και την ψυχική λήθη στην οποία βρίσκεται όταν εισέρχεται ως κατακερματισμένη οντότητα,
- να επιτρέψει να θρηνήσει για τις απώλειες της,
- να κλάψει για το κακό που η ίδια υφίσταται,
- να συμπονέσει τα λάθη της, τις αποτυχίες της, ακόμη και την άγνοια και την ανημποριά που βιώνει,
- να κατανοήσει τον τρόμο και την τραγωδία που βιώνει ως μοναδικό είδος σε αυτό τον πλανήτη το οποίο έχει συνείδηση για τον θάνατο του,
- να συμπονέσει την ίδια του την ύπαρξη του και έτσι να συγχωρέσει τις κτηνωδίες που έχουν καταγράφει στο συλλογικό ασυνείδητο της ίδιας της ανθρωπότητας,
- να ΄΄λιώσει΄΄ τον φόβο, το μίσος και τις ενοχές του γενεαλογικού φορτίου, τα προγονικά τραύματα που ο ίδιος κληρονόμησε αλλά συνεχίζει να διαιωνίζει και να μεταφέρει ανεπεξέργαστα στους απογόνους του,
- να δει μέσα του πώς ο ίδιος συμμετέχει ασυνείδητα στην επαναβίωση του τραύματος και ότι αυτό συνδέεται με την ιστορία του και με το συλλογικό τραύμα της ανθρωπότητας,
- να ΄΄ζεσταθεί΄΄ μέσα στον χώρο της καρδιάς του η ελπίδα κ έτσι να πιστέψει πως ο ίδιος μπορεί να θεραπεύσει τον εαυτό του αλλάζοντας ωστόσο την πορεία του. Μια εκ νέου πορεία η οποία θα είναι στραμμένη στην ζωή σαν βασική αξία, στην συμπόνια σαν απαραίτητο στοιχείο του σχετίζεσθαι και στην αγάπη ως ζωοδόχα πηγή ενέργειας και αφύπνισης του ίδιου,
- να βιώσει την ανάγκη να φροντίσει την ανθρωπότητα και τους απογόνους του, επουλώνοντας πρωτίστως τις πληγές που κουβαλάει ο ίδιος θα μπορέσει εν τέλει να χαράξει μια άλλη πορεία, πιο ανθρωπινότερη όπως έλεγε και ο Edgar Morin: «Ποιοι είμαστε; Όσο περισσότερο γνωρίζουμε τον άνθρωπο, τόσο λιγότερο τον καταλαβαίνουμε. Αυτή η ανθρωπότητα διατρέχει μονίμως τον κίνδυνο να εκφυλιστεί, αλλά μέσα στον κίνδυνο αυτό μπορεί ωστόσο να αναγεννηθεί».
Μπορούμε να συμβάλουμε σε ένα καλύτερο κόσμο με κέντρο τον σεβασμό στην ζωή και την ανάδειξη αυτής ως υπέρτατης αξίας. Αν αυτό γίνει η κεντρομόλος δύναμη τότε σε αυτό τον κόσμο δεν χωρά η φτώχεια, ο πόλεμος η απληστία και η αλαζονεία η οποία καταστρέφει διαρκώς χωρίς κανένα σημάδι συμπόνιας και ανησυχίας.
Η αυτοκαταστροφικότητα του ανθρώπου παρατηρούμε ότι αντανακλάται διαρκώς γύρω μας, μέσα από τα δεινά που περιβάλλουν τον άνθρωπο και το περιβάλλον του. Συμβολικά θα μπορούσε να δει κανείς πως ο άνθρωπος σήμερα ζει ασφυκτικά με τον φόβο του θανάτου από την επιδημία που υφίσταται, φορώντας διαρκώς μια μάσκα και η αίσθηση είναι ότι στερείται το βασικό συστατικό της ζωής που είναι η ανάσα του και η ανάσα συνδέεται με την υγεία αλλά και την νόσο ενός πλάσματος.
Αν αναλογιστούμε τις ανελέητες φωτιές και τις φυσικές καταστροφές, την ραγδαία και συνεχή ρύπανση του αέρα, της γης, του νερού και της προσλαμβάνουσας τροφής, αν καταλάβουμε πόσο βάρος ακουμπάμε στον πλανήτη μας και πως η συμπεριφορά μας είναι καταστροφική, άσπλαχνη και αδιάφορη για τις επόμενες γενεές, τότε θα αντιληφθούμε πως αυτό που αντανακλάει ο σύγχρονος άνθρωπος προς τα έξω είναι η συνέπεια και το αποτέλεσμα της δικής του αυτοκαταστροφικής πορείας.
Διαβάστε σχετικά: Κουράγιο καρδιά μου
Είναι η προβολή της έλλειψης τρυφερότητας και επιθυμίας για ζωή. Ο άνθρωπος χρειάζεται να εκπαιδεύσει τα ανθρώπινα στοιχεία μέσα του, να συνδεθεί μαζί τους για να αναδυθεί ένας αλλιώτικός κόσμος όχι τόσο στενάχωρος. Άλλωστε η εκπαίδευση είναι η δύναμη που γιατρεύει την ψυχή έλεγε ο αρχαίος Έλληνας Πλάτων.
Χρειάζεται να καταγραφεί καθαρά πως ο ίδιος μπλοκάρει την ομαλή ροή της ύπαρξης του, πως ασθενεί μέσα από την έλλειψη της ζωτικότητας του και την αποδυνάμωση της αγάπης για τη ζωή του το οποίο αποτελεί και το βασικό στοιχείο της ίασης του.
Αν μπορούσαμε να βιώσουμε αυτό το ταξίδι στον χρόνο αναζητώντας την θεραπεία της ανθρωπότητας με κάποιον ο όποιος θα εμπνεύσει και θα κρατήσει συμβολικά το χέρι στην ανθρωπότητα σε όλη την διεργασία του αναστοχασμού, θα καταφέρναμε τελικά να αναδυθεί η ευάλωτη ομορφιά της ανθρωπότητας μαζί με την δύναμη της. Διότι η ευαλωτότητα, όταν συνοδεύεται από ψυχική δύναμη, αποτελεί πανανθρώπινη αξία.
Η ευαλωτότητα αποτελεί την κατεύθυνση του ανθρώπου, ενώ η δύναμη είναι ο καταλύτης για να πραγματώσει όσα ονειρεύεται, να ζωντανέψει μέσα του ένα συλλογικό κόσμο, να οραματιστεί ένα νέο άνθρωπο πιο ευσπλαχνικό για τον ίδιο πρωτίστως και κατ επέκταση για όλα τα άλλα είδη γύρω του.
Χρειάζεται να μην κρυφτεί γιατί έτσι παραμένει προσκολλημένος στα τραύματα του. Να πιστέψει ότι μπορεί να γίνει κάτι άλλο το οποίο θα διακατέχεται από ζωτικότητα και όχι καταστροφικότητα.
Ο κόσμος μας χρειάζεται να θεραπευτεί αλλιώς θα επαναλαμβάνει τα τραύματα του τα όποια θα διαιωνίζονται από εποχή σε εποχή και θα χτυπάνε με πιο άγριο και βάρβαρο πρόσωπο την ανθρώπινη μοίρα, μήπως έτσι και ξυπνήσει από τον λήθαργο της ανημποριάς στην οποία έχει βρεθεί.
Πάντα ο πόνος αποτελεί και μια ευκαιρία για πνευματική αφύπνιση, αναστοχασμό και επαναπροσδιορισμό της κατεύθυνσης στην οποία διαβαίνουμε. Χρειάζεται ίαση ο άνθρωπος για να μπορέσει να δει πίσω από το θολό γυαλί της σύγχρονης πραγματικότητας στην οποία δείχνει ναρκωμένος και ανίσχυρος να αναλάβει την ευθύνη για αλλαγή.
Ο σύγχρονος άνθρωπος δείχνει μουδιασμένος και μετέωρος να αντιληφθεί αυτό που συμβαίνει μέσα στον φόβο θανάτου, στις ραγδαίες απώλειες, στον εκφυλισμό, στην εξαθλίωση, με την απειλή του συνεχομένου κακού και της ολοένα πτώσης του. Δεν μπορεί να κινηθεί, διότι δεν αναγνωρίζει τον εχθρό για να μπορέσει να ανασυνταχτεί και να δράσει, να γίνει δηλαδή μαχόμενος.
Ο εχθρός μοιάζει αόρατος και είναι πολύ καλά κρυμμένος αφού βρίσκεται μέσα του. Για να απενεργοποιήσει το κακό μέσα του και να μην τον στοιχειώνει πρέπει πρώτα να το αντιληφθεί και να συνδεθεί με τις βαθύτερες εσωτερικές του δυνάμεις οι οποίες θα αναδείξουν την κατεύθυνση της αλλαγής του.
Με την αγνωσία και την αλυπία και διαμέσου των δεινών του ο άνθρωπος αναζητά τελικά λύσεις αλλά με ένα λανθάνοντα, παράδοξο και οξύμωρο τρόπο έξω από τον ίδιο. Αναζητάει τις λύσεις δίνοντας την εξουσία σε τρίτους, οι οποίοι έχουν έρθει με την μορφή όχι της θεραπείας αλλά της ομοιόστασης ενός αρρωστημένου συστήματος.
Όσο ο ίδιος περιμένει ΄΄σωτήρες΄΄ για την αλλαγή του τόσο επιτρέπει σε συστήματα να υπάρχουν, να αποκοιμίζουν την κοινωνία, ενώ ταυτόχρονα λειτουργούν και ως παραμορφωτικοί καθρέφτες για τις αληθινές ανάγκες και επιθυμίες του ανθρώπινου είδους.
Ζώντας σε αυτές τις κοινωνικές συνθήκες ο σύγχρονος άνθρωπος κινδυνεύει να απωλέσει την ζωοδόχα ελπίδα για μια καλύτερη ζωή. Αποδυναμωμένος όπως είναι ο κοινωνικός ιστός και η συλλογικότητα κινδυνεύει να λησμονήσει την δύναμη που έχουν οι άνθρωποι σαν ενωθούν κάτω από ένα κοινό όραμα ζωής.
Το να παλεύεις για σένα είναι σημαντικό. Όταν όμως ο αγώνας εμπεριέχει μέσα και το καλό των συνανθρώπων σου, τότε αυτό είναι μεγαλειώδες.
Και όπως έλεγε ο μεγάλος Έλληνας συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης, επίκαιρος σε κάθε εποχή και πόσο μάλλον στο σήμερα:
Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω. Άνθρωπε έχεις ευθύνη. Δεν κυβερνάς πια μονάχα τη μικρή ασήμαντη ύπαρξή σου, για αυτό μην καταδέχεσαι να ρωτάς: «Θα νικήσουμε; Θα νικηθούμε;»
«Πολέμα»
