Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet, εκτιμά ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων, θα αναπτύξει διαβήτη κατά τη διάρκεια της ζωής του – μια τάση που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην παχυσαρκία και την ακινησία.
Από τη δεκαετία του 1990, οι ψυχολόγοι στη δημόσια υγεία έχουν στρέψει την προσοχή τους προς τις δυνατότητες που προσφέρουν οι περιβαλλοντικές τροποποιήσεις για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας και τη βελτίωση της υγείας του πληθυσμού. Οι ίδιες περιβαλλοντικές τροποποιήσεις μπορούν να επηρεάσουν θετικά ένα ακόμη πρόβλημα της δημόσιας υγείας: την κατάθλιψη.
“Η παχυσαρκία είναι μία πολυπαραγοντική ασθένεια που προκύπτει από μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Ωστόσο, η δραματική αύξηση στον επιπολασμό της παχυσαρκίας που παρατηρείται την τελευταία δεκαετία φαίνεται να οφείλεται κυρίως στις αλλαγές του περιβάλλοντος, με την προώθηση και πρόσληψη τροφών πλούσιων σε θερμίδες και/ή τη μειωμένη φυσική δραστηριότητα, λόγω του μεγάλου αριθμού των καθιστικών εργασιών, των διαφορετικών συστήματων μεταφοράς και την αυξανόμενη αστικοποίηση “, παρατηρεί ο ερευνητής Γκραβ.
Μία άλλη έρευνα υποστηρίζει αυτή την άποψη, επισημαίνοντας ότι “αν και γενετικοί παράγοντες μπορούν να διέπουν την τάση των ατόμων να γίνουν παχύσαρκοι, ο ρυθμός με τον οποίο ο επιπολασμός της παχυσαρκίας έχει αυξηθεί στο επίπεδο του πληθυσμού κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, δείχνει να οφείλεται σε κοινωνικά και περιβαλλοντικά αίτια“.
Αρκετές μελέτες έχουν συνδέσει την αστική εξάπλωση με την παχυσαρκία. Η διαφήμιση των τροφίμων και η αύξηση των επιπέδων του στρες, έχουν επίσης ενοχοποιηθεί. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι τρώνε 35% περισσότερο όταν βρίσκονται σε φιλικό πλαίσιο σε σχέση όταν τρώνε μόνοι τους, ότι η μουσική με γρήγορο ρυθμό έχει ως αποτέλεσμα την ενθάρρυνση των ανθρώπων να τρώνε περισσότερο και ότι ο φωτισμός, οι σκληρές επιφάνειες και τα χρώματα συνδέονται με την μεγαλύτερη κατανάλωση τροφής. Περιβαλλοντικές παρεμβάσεις επίσης, επηρεάζουν την κατανάλωση θερμίδων, επιπροσθέτως της φυσικής δραστηριότητας, η οποία έχει οδηγήσει τους επαγγελματίες δημόσιας υγείας να εξετάσουν το ρόλο των υποδομών μεταφορών, τη δημιουργία αθλητικών εγκαταστάσεων, χώρους πρασίνου και άλλους περιβαλλοντικούς παράγοντες στην προώθηση της υγείας του πληθυσμού.
Η τροποποίηση της ατομικής συμπεριφοράς είναι συχνά μια ανηφορική μάχη.
Η υποτροπή μπορεί να αναδείξει προηγούμενες προσπάθειες σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή. Ο Γκρέιβ στη μελέτη του περιγράφει δύο παράγοντες που απαιτούνται για την αλλαγή της συμπεριφοράς: την απόκλιση και την αυτοαποτελεσματικότητα.
Η πρώτη αναφέρεται σε έναν υποτιθέμενο χάσμα μεταξύ της τρέχουσας εικόνας του εαυτού και μιας ιδανικής εικόνας εαυτού. Η τελευταία, κοινή σε πολλές θεωρίες, συμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής γνωστικής θεωρίας και της θεωρίας των κινήτρων προστασίας, αναφέρεται στην “πεποίθηση για την ικανότητα ενός ατόμου να οργανώσει και να εκτελέσει τα μαθήματα της δράσης που απαιτούνται για την παραγωγή επιτεύγματων“, που σημαίνει τα άτομα πρέπει να αισθάνονται επαρκώς εξοπλισμένα να επηρεάσουν την αλλαγή. Η αυτοαποτελεσματικότητα έχει αποδειχθεί ότι προβλέπει τη θέσπιση και τη διατήρηση της υγιούς σωματικής δραστηριότητας μεταξύ των ενηλίκων.
Η προώθηση της υιοθέτησης των νέων υγιών συμπεριφορών συχνά απαιτεί ενίσχυση. Ωστόσο, οι αλλαγές σε βασικές αστικές υποδομές, όπως η αύξηση της τιμής του χώρου στάθμευσης, η παροχή άφθονων πεζόδρομων και ποδηλατοδρόμων, μπορούν να διαμορφώσουν συμπεριφορές με τρόπους που προάγουν την υγεία.
Η πόλη του Μόντρεαλ, για παράδειγμα, παρέχει πάνω από 5.000 ποδήλατα δημόσιας χρήσης σε 405 σταθμούς υποδοχής σε όλη την πόλη, με σαφή σήμανση ποδηλατοδρόμων και σήματα κυκλοφορίας για τους ποδηλάτες. Οι ερευνητές διεξήγαγαν μια αξιολόγηση του αντικτύπου που βασίζεται στην ιδέα ότι “οι μελέτες δείχνουν συσχέτιση μεταξύ υψηλών επιπέδων της χρήσης ποδηλάτου ως μέσου μεταφοράς ή απλή χρηστικότητας αυτού και τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, του θορύβου, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της παχυσαρκίας, καθώς και την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας” και διαπίστωσε ότι, αφού ρυθμίστηκαν ακόμη και λεπτομέρειες για χρήση ποδηλάτου σε βροχή και χιόνι, η σωματική δραστηριότητα είχε αυξηθεί ως αποτέλεσμα του προγράμματος. ‘Ενα αυξημένο ποσοστό του 17,8% των ερωτηθέντων είχε χρησιμοποιήσει τα ποδήλατα τις προηγούμενες 7 ημέρες.
Μια άλλη ανάλυση που βασίζεται σε ένα παρόμοιο πρόγραμμα στη Βαρκελώνη, παρουσιάζει εκτιμώμενη επίπτωση της τάξης του 0,03% για στοιχειώδεις θανάτους από τροχαία ατυχήματα, 0.13% στοιχειώδεις θανάτους που σχετίζονται με τη ρύπανση του αέρα και 12,46% θανάτους που αποφεύχθηκαν ως αποτέλεσμα της αύξηση της σωματικής δραστηριότητας.
Ακριβώς όπως, η αλλαγή των περιβαλλοντικών συνθηκών στις αστικές μεταφορές και η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, μπορούν να καταπολεμήσουν την παχυσαρκία, έτσι επίσης μπορεί να αντιμετωπίστει και η κατάθλιψη, που ο Π.Ο.Υ. έχει δηλώσει ότι επηρεάζει 350 εκατομμύρια ανθρώπους. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η επικράτηση των παιδικών και εφηβικών διαταραχών ψυχικής υγείας έχει αφετηρία την κατάθλιψη κατ ‘εκτίμηση 20%. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι ενώ οι φαρμακολογικές παρεμβάσεις και η ψυχοθεραπεία έχουν κοινό στόχο, συχνά αναφέρονται ως αναποτελεσματικές μέθοδοι. Έρευνες έχουν δείξει ότι η σωματική δραστηριότητα μπορεί να έχει μια προστατευτική επίδραση έναντι της εμφάνισης των καταθλιπτικών συμπτωμάτων, καθώς και εκείνων που επωφελούνται με τα τρέχοντα συμπτώματα.
Κατά συνέπεια, το περιβάλλον που προάγει την καλή διατροφή και ενθαρρύνει τη σωματική δραστηριότητα μπορεί να καταπολεμήσει την κατάθλιψη και ακόμα τον διαβήτη, ορισμένες μορφές καρκίνου και καρδιαγγειακές νόσους. Υπάρχει επίσης μια κοινωνική διάσταση στο περπάτημα, στην ποδηλασία και σε άλλες πιο φυσικές εκφράσεις των μεταφορών, η οποία έχει αποδειχθεί ότι έχει μια προστατευτική επίδραση.
Ο διαβήτης, και άλλες σχετιζόμενες με την παχυσαρκία ασθένειες, και η κατάθλιψη απορροφούν ένα συγκλονιστικό ποσό των πόρων, με το αποτέλεσμα να είναι μία σημαντική απώλεια της ποιότητας της ζωής. Ο εστιασμένος πολεοδομικός σχεδιασμός με οικονομικά κίνητρα προσφέρει τη δυνατότητα να τροποποιηθεί η συμπεριφορά σε επίπεδο κοινωνίας ενώ ταυτόχρονα συμψηφίζει μερικές από τις ανάγκες για συνεχή και συνεπή παρέμβαση από τους παρόχους σε ατομικό επίπεδο.
Πηγή: BrainBlogger.com
