Στον δυτικό κόσμο, όλο και περισσότεροι άνθρωποι ζουν μόνοι τους, σε σχέση με πριν. Οι άνθρωποι λένε επίσης ότι έχουν λιγότερους στενούς φίλους. Ωστόσο, είναι ακόμη σπάνιο, ειδικά το Σαββατοκύριακο, να δεις κάποιον να τρώει μόνος του σε ένα πολυσύχναστο εστιατόριο, ή να κάθεται μόνος στον κινηματογράφο για να παρακολουθήσει το τελευταίο blockbuster.
Σύμφωνα με ένα ζευγάρι ερευνητών στις ΗΠΑ, αυτή η απροθυμία να συμμετέχουμε σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες μόνοι μας σημαίνει ότι πολλοί από εμάς έχουμε χάσει το νόημα της καθαυτής εμπειρίας της διασκέδασης (είτε αυτό σημαίνει «πηγαίνω στο σινεμά» είτε ο,τιδήποτε άλλο), αλλά και την ευκαιρία να γνωρίσουμε νέα άτομα, όσο βρισκόμαστε έξω.
Οι ερευνητές ζήτησαν από εκατοντάδες κατοίκους των ΗΠΑ, Ινδούς και Κινέζους συμμετέχοντες να εκφράσουν πόσο ενδιαφέρον θα ήταν γι’αυτούς να κάνουν διάφορες δραστηριότητες μόνοι τους ή με παρέα και πόσο θα περίμεναν να απολαύσουν τις δραστηριότητες αυτές. Τα αποτελέσματα ήταν σαφή σε όλους τους πολιτισμούς: οι άνθρωποι πίστευαν ότι θα απολάμβαναν λιγότερο ευχάριστα δημόσιες δραστηριότητες (όπως το να φάνε έξω) αν ήταν μόνοι τους απ’ ό, τι με τους φίλους τους. Αυτό δεν ίσχυε για δουλειές, όπως ψώνια ή γυμναστική, περιπτώσεις στις οποίες πίστευαν πως ήταν εξίσου διασκεδαστικό να είναι μόνοι τους ή με παρέα.
Ο λόγος για τις σκέψεις αυτές τουλάχιστον εν μέρει εξηγείται από την αυτoσυνειδησία – οι συμμετέχοντες πίστευαν πως οι άλλοι άνθρωποι θα υπέθεταν ότι έχουν λιγότερους φίλους αν τους έβλεπαν να τρώνε έξω ή να πηγαίνουν σινεμά μόνοι τους.
Όμως οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι υποτιμούν πόσο διασκεδαστικό είναι να κάνουν δημόσιες δραστηριότητες μόνοι τους. Σε άλλο σημείο της μελέτης, οι συμμετέχοντες απόλαυσαν μια επίσκεψη σε μια γκαλερί τέχνης πολύ περισσότερο από όσο περίμεναν, αν και από τους γυάλινους τοίχους του κτιρίου θα μπορούσε κάποιος περαστικός να τους δει μόνους τους.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές εξέτασαν τις προσδοκίες των ατόμων για μια επίσκεψη σε καφετέρια. Και πάλι, οι συμμετέχοντες θεώρησαν ότι μόνοι τους θα το απολάμβαναν λιγότερο απ’ ότι με τους φίλους τους, εκτός κι αν είχαν φέρει μαζί τους να κάνουν δουλειά. Για άλλη μια φορά, ένα είδος αμηχανίας ήταν το κύριο συναίσθημα, που πήγαζε από το γεγονός ότι οι συμμετέχοντες θεωρούσαν πως τα άλλα άτομα θα υπέθεταν πως είχαν λιγότερους φίλους αν πήγαιναν σε μια καφετέρια μόνοι τους χωρίς να κάνουν κάποια δουλειά.
Τέλος, οι ερευνητές ρώτησαν άλλους συμμετέχοντες αν θα πήγαιναν στον κινηματογράφο μόνοι τους ή με παρέα, είτε ένα Σάββατο βράδυ, είτε μια πιο ήσυχη Κυριακή. Για τους συμμετέχοντες που θα πήγαιναν μόνοι τους, η Κυριακή ήταν προτιμότερη, τουλάχιστον εν μέρει, επειδή ένιωθαν ότι θα τους έβλεπαν λιγότεροι άνθρωποι στο δρόμο ένα ήσυχο βράδυ Κυριακής.
Οι ερευνητές Ratner και Hamilton ελπίζουν ότι «αναγνωρίζοντας μια ευρεία άρση αναστολών για συμμετοχή σε δημόσιες, ηδονικές δραστηριότητες χωρίς παρέα, καθώς και τα σημεία που μετριάζουν την αναστολή αυτή (για παράδειγμα όταν η δραστηριότητα είναι εκ νέου πλαισιωμένη να περιλαμβάνει εργασία ή να είναι λειτουργική με κάποιο τρόπο), μπορούμε να ενθαρρύνουμε περισσότερους καταναλωτές να κάνουν οποιαδήποτε ψυχαγωγική δραστηριότητα είναι ελκυστική γι’ αυτούς, αλλά δεν έχουν παρέα για να την κάνουν».
Οι ερευνητές προτείνουν μια σειρά από δημιουργικές προτάσεις για το πώς οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν περισσότερο μοναχικούς πελάτες, όπως: κοινόχρηστα τραπέζια για μοναχικούς πελάτες σε εστιατόρια και ομάδες καθισμάτων στις αίθουσες των κινηματογράφων για μοναχικούς θεατές, κάνοντας μ’αυτόν τον τρόπο τις δραστηριότητες “συλλεκτικές”, με την παροχή κινήτρων για δοκιμή ενός ορισμένου αριθμού γευμάτων από ένα μενού ή παραστάσεων σε θέατρο. Μ’αυτό τον τρόπο προσδίδεται μια λειτουργική πτυχή στις ψυχαγωγικές δραστηριότητες, η οποία μειώνει την αυτοσυνειδησία της μοναχικότητας.
Είναι καλό να προσπαθήσουμε να δώσουμε στους ανθρώπους την αυτοπεποίθηση να προχωρήσουν μόνοι τους, αν αυτό θέλουν να κάνουν. Και αυτή η μελέτη έχει καταφέρει να δημιουργήσει πρωτοσέλιδα εφημερίδων όπως “Γιατί πρέπει να αρχίσετε να κάνετε περισσότερα πράγματα μόνοι σας” (Washington Post). Αλλά οι σκεπτικιστές θα επισημάνουν ότι τα υπάρχοντα στοιχεία είναι λίγα, όταν καλούμαστε στην πραγματικότητα να δείξουμε ότι η συμμετοχή σε δραστηριότητες δημόσια είναι πιο διασκεδαστική απ’ ό, τι θα περιμέναμε να είναι.
Μόνο μία πλευρά αυτής της μελέτης εξέτασε την πραγματική εμπειρία της ολοκλήρωσης μιας ψυχαγωγικής δραστηριότητας – κι αυτή ήταν η πεντάλεπτη επίσκεψη σε μια γκαλερί. Αυτή είναι σίγουρα μια εντελώς διαφορετική προοπτική από την επίσκεψη σε ένα πολυσύχναστο εστιατόριο ή σ’ ένα θέατρο και μένει να δούμε πόσο ακριβείς είναι οι ερευνητές στις προβλέψεις τους όταν αφορά στη συμμετοχή σε πιο απαιτητικές συνθήκες χωρίς παρέα.
Πηγή: bps.org.uk
