Συχνά θεωρούμε ότι είναι άσχημο να αναφερόμαστε σε κάποιον άνθρωπο ως “μέσο όρο”. Όμως μία νέα έρευνα δείχνει ότι ο “μέσος όρος’ κερδίζει όταν πρόκειται να αξιολογηθεί η αξιοπιστία του ανθρώπου. Η έρευνα φανερώνει επίσης ότι, ενώ τα πρόσωπα με την τυπική εμφάνιση δεν θεωρούνται τα πιο ελκυστικά, θεωρούνται όμως τα πιο αξιόπιστα.
“Ένα τυπικό πρόσωπο είναι πιθανότερο να υποδηλώνει οικειότητα και πολιτιστική ταύτιση – ως εκ τούτου, τα ευρήματα αυτά έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην κατανόηση της κοινωνικής αντίληψης, συμπεριλαμβανομένων των διαπολιτισμικών αντιλήψεων και αλληλεπιδράσεων“, εξηγεί η ψυχολόγος επιστήμονας και επικεφαλής ερευνήτρια Carmel Sofer του Πανεπιστημίου του Princeton και Radboud University Nijmegen στην Ολλανδία.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ένα πρόσωπο που αποτελείται από τον μέσο όρο πολλών πρόσωπων θεωρείται συχνά ως πιο ελκυστικό από το άθροισμα των συστατικών μερών του. Αλλά και άλλες μελέτες δείχνουν ότι η σχέση μεταξύ του μέσου όρου και της ελκυστικότητας, μπορεί να μην είναι τόσο απλή και ότι ορισμένες διαστάσεις των προσώπων έχουν περισσότερη σημασία από τις άλλες στην εξήγηση της συσχέτισης μέσος όρος-ελκυστικότητας. Η Sofer και οι συνεργάτες της αναρωτήθηκαν εάν η τυπικότητα μπορεί να συνδέεται πιο άμεσα με τις αντιλήψεις της αξιοπιστίας.
Συσχετίζοντας την τυπικότητα του προσώπου με την αξιοπιστία – το πείραμα
Στην πειραματική διαδικασία, οι ερευνητές δημιούργησαν αρχικά ένα “τυπικό” πρόσωπο ψηφιοποιώντας ένα μέσο όρο 92 γυναικείων πρόσωπων και στη συνέχεια επίσης ένα “ελκυστικό” πρόσωπο με το μέσο όρο των 12 πιο ελκυστικών πρόσωπων από μία άλλη σειρά προσώπων. Στη συνέχεια, συνδύασαν τα δύο πρόσωπα σε ένα και δημιούργησαν 9 παραλλαγές που είχαν διαφορετικά επίπεδα ελκυστικότητας και τυπικότητας. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν μια συνέχεια 11 προσώπων που κυμαινόταν από το λιγότερο ελκυστικό, στο πιο ελκυστικό, με την πιο “τυπική” όψη προσώπου να καταλαμβάνει το κεντρικό σημείο.
Οι συμμετέχουσες, που ήταν αποκλειστικά γυναίκες, είδαν αυτές τις παραλλαγές του πρόσωπου και χρησιμοποίησαν μια κλίμακα 9 σημείων για να βαθμολογήσουν είτε την αξιοπιστία είτε την ελκυστικότητα. κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι συμμετέχουσες είδαν και βαθμολόγησαν κάθε πρόσωπο τρεις φορές. Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν μόνο γυναίκες συμμετέχουσες, έτσι ώστε να εξαλειφθούν οι πιθανές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων στο πώς οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται και αξιολογούν πρόσωπα.
Οι απορρέουσες αξιολογήσεις αποκάλυψαν ότι το πιο τυπικό πρόσωπο ήταν και το περισσότερο αξιόπιστο.
Σχέση τυπικότητας και ελκυστικότητας
Ωστόσο, όταν αφορά στην ελκυστικότητα, η τυπικότητα του προσώπου δεν φαίνεται να παίζει κάποιο ρόλο. Οι συμμετέχουσες βαθμολόγησαν τα πρόσωπα που ήταν ελκυστικότερα πέρα από το μέσον των πιο τυπικών προσώπων.
“Παρά το γεγονός ότι η τυπικότητα του προσώπου δεν είχε σημασία για τις αποφάσεις της ελκυστικότητας, επηρέασε πάρα πολύ τις αποφάσεις της αξιοπιστίας“, εξηγεί η Σόφερ. “Αυτή η επίδραση μπορεί να έχει αγνοηθεί, διότι οι κρίσεις για την αξιοπιστία και την ελκυστικότητα παρουσιάζουν γενικά υψηλή συσχέτιση στην έρευνα“.
“Παρουσιάζοντας του τρόπους που η τυπικότητα του προσώπου επηρεάζει την αξιοπιστία μας, φανερώνεται πώς η τυπικότητα του προσώπου επηρεάζει και την κοινωνική αντίληψη“, γράφουν οι ερευνητές. “Αναδεικνύεται έτσι η σημασία της τυπικότητας του προσώπου ως μία κοινωνική έννοια επειδή οι κρίσεις αξιοπιστίας που κάνουμε, αφορούν στη γενική αξιολόγηση των προσώπων“.
Η Σόφερ και οι συνεργάτες ενδιαφέρονται να εξερευνήσουν πώς οι άνθρωποι κρίνουν τους άλλους από την τυπικότητα του προσώπου τους σε διαπολιτισμικά περιβάλλοντα.
“Μας ενδιαφέρει το πώς οι άνθρωποι κρίνουν αν είναι κάποιος αξιόπιστος μέσω του προσώπου του όταν επισκέπτονται άλλες χώρες και πώς οι ντόπιοι αντιλαμβάνονται τους επισκέπτες” εξηγεί η Σόφερ. “Επιπλέον, σχεδιάζουμε να μελετήσουμε πώς ένα τυπικό πρόσωπο επηρεάζει τις αποφάσεις αξιοπιστίας, όταν επιδρούν και άλλοι παράγοντες όπως η συναισθηματική έκφραση“.
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στο Psychological Science, ένα περιοδικό του Συνδέσμου για Psychological Science.
