Γιατί η ατέρμονη αναζήτηση αρνητικών ειδήσεων είναι τόσο παράξενα ικανοποιητική και πώς μπορούμε να κόψουμε αυτή τη συνήθεια;
Οι περισσότεροι από εμάς περάσαμε κάποιο μέρος του 2020 κάνοντας doomscrolling, τόσο πολύ που το Oxford English Dictionary το ονόμασε «λέξη της χρονιάς» και το πρόσθεσε μάλιστα στο λεξικό.
Αλλά το doomscrolling δεν είναι στην πραγματικότητα μια νέα ανθρώπινη συμπεριφορά. Αν και ο όρος φαίνεται να εισήλθε στο δημόσιο λεξικό στις αρχές του 2020, στην έναρξη της καραντίνας που σχετιζόταν με την Covid-19, πολλοί άνθρωποι έχουν από καιρό τη νοοτροπία να αναζητούν κακές ειδήσεις ειδικά όταν πρόκειται για την απλή κατανάλωση τους.
Ο πρόδρομος της μετάβασης στο διαδίκτυο ήταν ότι οι άνθρωποι παρακολουθούσαν τις ειδήσεις των 8, οι οποίες ήταν τρομακτικές, λέει ο Dean McKay, καθηγητής ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Fordham που ειδικεύεται στην καταναγκαστική συμπεριφορά και τις αγχώδεις διαταραχές.
Αυτός ο τρόμος, όταν τον έβλεπε ο τηλεθεατής από την άνεση του σπιτιού του, είχε ωστόσο ένα δυνητικά ηρεμιστικό αποτέλεσμα. Ο McKay περιγράφει τη στάση αυτή ως εξής: ως άνθρωπος αναγνωρίζω ότι τα πράγματα είναι αρκετά τρομακτικά, αλλά είμαι ασφαλής, οπότε θα μπορέσω να κοιμηθώ ήσυχος απόψε γνωρίζοντας ότι μπορώ να νιώθω καλά για τη θέση μου στη ζωή.
Ο McKay προτείνει ότι το doomscrolling θα μπορούσε να είναι ένα “σύγχρονο ισοδύναμο”. Αλλά, σε αντίθεση με τις ειδήσεις των 8, δεν σταματάει σε μια καθορισμένη ώρα. Κατά τη διάρκεια των μοναδικά αβέβαιων και τρομακτικών καιρών του 2020, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι εκατομμύρια άνθρωποι έκαναν scroll στο κινητό τους μέχρι αργά τη νύχτα. Χρειάζονταν πληροφορίες – αρχικά επειδή έβρισκαν ελάχιστα διαθέσιμες για τον ιό και στη συνέχεια επειδή απορροφήθηκαν από τον ατελείωτο κύκλο ειδήσεων σχετικά με αυτόν.
Όπως το θέτει η Pamela Rutledge, διευθύντρια του Ερευνητικού Κέντρου Ψυχολογίας των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης με έδρα την Καλιφόρνια, το doomscrolling περιγράφει στην πραγματικότητα απλώς την ψυχαναγκαστική ανάγκη να προσπαθήσουμε να βρούμε απαντήσεις όταν φοβόμαστε. Εξάλλου, πρέπει να αξιολογούμε αν οι νέες πληροφορίες συνιστούν απειλή. Είμαστε βιολογικά αναγκασμένοι να το προσέχουμε αυτό, λέει ο Rutledge.
Δυστυχώς, η δημοσιογραφία παίζει μεγάλο βαθμό σε αυτή την τάση, προσθέτει. Οι προκλητικοί τίτλοι και οι ιστορίες προσελκύουν τους αναγνώστες επειδή προκαλούν φόβο: Υπάρχει η αίσθηση ότι, αν γνωρίζω όλα τα τελευταία νέα, μπορώ να προστατεύσω καλύτερα τον εαυτό μου και την οικογένειά μου.
Αυτό μοιάζει λογικό – αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι κάνουν scroll πολύ πιο πέρα από το σημείο εξακρίβωσης οποιαδήποτε πολύτιμης πληροφορίας. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος μπορεί να ξεκινάει την καταστροφολογία διαβάζοντας τις ειδήσεις, αλλά καταλήγει τακτικά να διαβάζει τα σχόλια κάτω από τα άρθρα. Γνωρίζει ότι στα σχόλια, βρίσκεται ένα μάτσο ψυχοπαθείς που προσβάλλουν άλλους ψυχοπαθείς, αλλά δε γνωρίζει γιατί συνεχίζει να τα διαβάζει. Κατά κάποιο τρόπο, ελκύεται από την αρνητικότητα.
Διαβάστε σχετικά: H επαναλαμβανόμενη αρνητική σκέψη επιταχύνει τη γνωστική εξασθένιση
Ο McKay βλέπει μια πιθανή εξελικτική εξήγηση γι’ αυτό. Όλες οι ανθρώπινες συναισθηματικές καταστάσεις προέκυψαν επειδή ήταν κατά κάποιο τρόπο προσαρμοστικές. Έτσι, το να θέλουμε να νιώσουμε εικονικά ένα συγκεκριμένο συναίσθημα διαβάζοντας ειδήσεις ή σχόλια, όπως θυμό ή απελπισία, μπορεί να είναι ένας τρόπος για να “εξασκήσουμε εξελιγμένους μηχανισμούς αντιμετώπισης” που έχουμε αναπτύξει για τη διαχείριση αρνητικών γεγονότων της ζωής.
Το να φοβόμαστε, για παράδειγμα, μας θέτει σε υψηλή επιφυλακή, κάτι που είναι χρήσιμο σε επικίνδυνες καταστάσεις. Υπό αυτή την έννοια, λέει ο McKay, η καταστροφολογία είναι σχεδόν σαν μια προσέγγιση συλλογής πληροφοριών και στρατηγικής.
Οπότε, ναι, η πανδημία έχει επιτείνει αυτή την αντιληπτή ανάγκη για πληροφορίες και συναισθήματα που προκαλούνται από τις ειδήσεις. Αλλά οι άνθρωποι που δεν μπόρεσαν να κοινωνικοποιηθούν ή να εργαστούν εκτός σπιτιού κατά τη διάρκεια της πανδημίας είχαν επίσης περισσότερο χρόνο για να κάνουν scroll.
Μια γερμανική έρευνα1 από τα τέλη Μαρτίου και τις αρχές Απριλίου του 2020 έδειξε μια σύνδεση μεταξύ της “συχνότητας, της διάρκειας και της ποικιλομορφίας της έκθεσης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης” με αυξημένα συμπτώματα κατάθλιψης και άγχος τόσο γενικό όσο και σχετιζόμενο με την πανδημία. Ερευνητές από το Dartmouth College διαπίστωσαν επίσης ότι η αυξημένη χρήση του τηλεφώνου συνδέεται με περισσότερο άγχος, κατάθλιψη και καθιστική συμπεριφορά μεταξύ των φοιτητών, καθώς οι ανησυχίες για το Covid-19 αυξήθηκαν τον Μάρτιο.
Αυτή η συμπεριφορά της παραμονής σε ένα είδος ατελείωτης τροφοδοσίας αρνητικών πληροφοριών μπορεί να μοιάζει πολύ με τη Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή (GAD). Δεδομένου ότι η ΓΑΔ συνδέεται με προβλήματα όπως μυϊκές εντάσεις, κόπωση και κατάθλιψη, οι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι “παρόμοια αποτελέσματα” θα μπορούσαν να συμβούν στους συνήθεις doomscrollers.
Το doomscrolling είναι κάτι σαν να εξασκείσαι στο να έχεις ΓΑΔ. Αν τρέχεις καθημερινά, αυτό θα έχει αντίκτυπο στους μύες σου. Αν κάνεις doomscroll κάθε μέρα, αυτό θα επηρεάσει την ψυχολογία και τον εγκέφαλό σου.
Υπάρχει μέλλον για… hopescrolling;
Ο McKay λέει ότι είδε πριν από λίγο καιρό μια έκθεση που έλεγε ότι μπαίνουμε στις πιο σκοτεινές μέρες της πανδημίας, αλλά ακριβώς δίπλα σε αυτή την είδηση είναι [η είδηση] ότι κυκλοφορούν τα εμβόλια. Και ξαφνικά, έχετε δυνητικά μια λιγότερο ζοφερή εικόνα.
Αυτή η αναλογία αρνητικού-θετικού φαίνεται πιο ευνοϊκή υπό αυτό το πρίσμα. Ίσως οι doomscrollers δεν κάνουν scrolling για να αναζητήσουν περισσότερη καταστροφή και κατήφεια – κάνουν αυτό που ο McKay ονομάζει προσωρινά “hopescrolling”.
Μια ημέρα αναζήτησης θετικών ειδήσεων δεν μπορεί απαραίτητα να διαγράψει ή να εξουδετερώσει τις συνήθειες μηνών doomscrolling που έχουμε διαμορφώσει και τις αρνητικές επιπτώσεις τους στην ψυχική μας ευεξία.
Ωστόσο, η κατανόηση ότι το scrolling σε καλές ειδήσεις μας φέρνει χαρά, θα μπορούσε να μας βοηθήσει να συνειδητοποιήσουμε καλύτερα πώς η διαδικτυακή μας συμπεριφορά επηρεάζει τη συναισθηματική μας κατάσταση, κάτι που ίσως είναι το κλειδί για την αλλαγή της συμπεριφοράς μας.
Έρευνα: 1. Bendau, A., Petzold, M.B., Pyrkosch, L. et al. Associations between COVID-19 related media consumption and symptoms of anxiety, depression and COVID-19 related fear in the general population in Germany. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci 271, 283–291 (2021). https://doi.org/10.1007/s00406-020-01171-6
Απόδοση- Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή: bbc.com
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
