Οι άνθρωποι που βιώνουν μία μορφή αναπηρίας για πρώτη φορά, νιώθουν τρομερό άγχος.
Έρχονται αντιμέτωποι με τις μεταβάσεις της ζωής, αξιολογούν τις αλλαγές και βιώνουν τα θέματα αναπηρίας κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Από κοινωνιολογική άποψη, οι άνθρωποι που βιώνουν την αναπηρία, θα πρέπει επίσης να ασχοληθούν για πρώτη φορά με το ρόλο της οικογένειας, τα διαπολιτισμικά θέματα και να προσαρμοστούν στις συνέπειες της αρνητικής συμπεριφοράς που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στο σύνολό τους καθώς και με τους ρόλους των επαγγελματιών που θα συνεργαστούν για να τους βοηθήσουν στη μετάβαση αυτή. Το σύστημα της ζωής και διαβίωσης τους αλλάζει με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, γεγονός που σημαίνει ότι πρέπει να υπομείνουν μια διαδικασία προσαρμογής και αυτοαξιολόγησης.
Η εμπειρία ενός τραυματισμού που οδηγεί σε μια ψυχολογική ή σωματική αναπηρία, είναι παρόμοια σε διάρκεια με τη διαδικασία πένθους και θα μπορούσε να εξομοιωθεί με την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Για παράδειγμα, η διαδικασία του πένθους μπορεί να περιλαμβάνει την προσαρμογή στην αναπηρία που το πρόσωπο βιώνει και μπορεί να χωριστεί σε μια σειρά από τέσσερα στάδια ή καθήκοντα - σοκ, άρνηση, θυμό / κατάθλιψη, και την προσαρμογή / αποδοχή.
Τα στάδια είναι αναμενόμενα, αλλά δεν είναι ομαλά ή στεγνά. Οι άνθρωποι που βιώνουν για πρώτη φορά αναπηρία, περνούν από τα στάδια αυτά με τους δικούς τους ρυθμούς και ενδέχεται να παραλείψουν εντελώς ολόκληρα στάδια. Δυσκολία υπάρχει όταν το άτομο έχει πρόβλημα στην επίλυση ενός εκ των σταδίων ή «κολλάει» σε ένα από αυτά. Όταν συμβαίνει αυτό, η περαιτέρω πρόοδος προς την προσαρμογή και την αποδοχή παρεμποδίζεται.
Το βίωμα της αναπηρίας και η σημασία της ψυχολογικής παρέμβασης
Η ψυχολογική παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει το άτομο που βιώνει για πρώτη φορά αναπηρία, να προχωρήσει μέσα από τα στάδια της αναπηρίας και να το βοηθήσει στην επίλυση τυχόν δυσκολιών που μπορεί να αντιμετωπίσει στην πορεία του. Η παρέμβαση στοχεύει στην αύξηση της αυτοεκτίμησης και της εμπιστοσύνης του ατόμου. Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) είναι μία παρέμβαση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει το άτομο να διαχειριστεί τις πεποιθήσεις του σχετικά με την εμφάνισή του ή τη σωματική του λειτουργία.
Οι γνωστικές προσεγγίσεις, μέσα από αυτή τη μορφή της θεραπείας, εστιάζουν μεθοδολογικά σε βασικά ζητήματα κατά τη διαδικασία της προσαρμογής, συμβάλλοντας στη μείωση της τάσης του ατόμου να μεγεθύνει τους κινδύνους που σχετίζονται με νέες δραστηριότητες, καθώς επίσης και να το βοηθούν να αλλάξει κάποια συστήματα πεποιθήσεων που μπορεί το άτομο να έχει και που ίσως παρεμποδίζουν την προσαρμογή του. Το χρονικό διάστημα που χρειάζεται ένα άτομο να δεχθεί CBT θεραπευτική προσέγγιση, εξαρτάται από το είδος της αναπηρίας που βιώνει και την ικανότητα του ατόμου να ανταποκριθεί σε αυτήν.
Τα στάδια προσαρμογής σε μια νέα μορφή της Αναπηρίας
Τα στάδια της προσαρμογής σε μια νέα μορφή αναπηρίας περιλαμβάνουν τέσσερα βασικά στάδια. Αυτά τα στάδια είναι: σοκ, άρνηση, θυμός/κατάθλιψη και αποδοχή. Οι άνθρωποι προχωρούν μέσα από τα στάδια αυτά με το δικό τους ρυθμό:
- Σοκ: το σοκ περιλαμβάνει μια κατάσταση συναισθηματικού και σωματικού μουδιάσματος που μπορεί να διαρκέσει από μερικές ώρες έως αρκετές ημέρες.
- Άρνηση: Η άρνηση μπορεί να διαρκέσει από τρεις εβδομάδες έως και δύο μήνες και είναι ένας μηχανισμός άμυνας που επιτρέπει τη σταδιακή είσοδο των επιπτώσεων της νέας αναπηρίας που έχει βιώσει το άτομο. Η άρνηση γίνεται καθοριστική όταν έρχεται σε επαφή με τη ζωή του ατόμου, τις μορφές θεραπείας ή τις προσπάθειες αποκατάστασης.
- Θυμός/Κατάθλιψη: Ο θυμός και η κατάθλιψη είναι συναισθηματικές αντιδράσεις που σχετίζονται με την απώλεια και την αλλαγή του ατόμου που βιώνει στην κοινωνική του φροντίδα και κατάσταση. Το άτομο μπορεί να βιώσει μια σειρά από διαφορετικά συναισθήματα κατά τη διάρκεια αυτού του σταδίου και να θρηνήσει για τις αλλαγές στην εικόνα του σώματος, στη λειτουργία, στην απώλεια των προσδοκιών για το μέλλον ή στην ικανοποίηση που έπαιρνε από οποιαδήποτε λειτουργία που έχει πλέον χαθεί.
- Αποδοχή: Η φάση της προσαρμογής και της αποδοχής δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι το πρόσωπο είναι χαρούμενο για την αναπηρία που βιώνει τώρα, αν και επιτρέπει την παραίτηση από τις ψεύτικες ελπίδες, καθώς και την επιτυχή προσαρμογή των νέων ρόλων με βάση ρεαλιστικές δυνατότητες και περιορισμούς. Το άτομο μπορεί να επωφεληθεί από τις αλληλεπιδράσεις με άλλους ανθρώπους που βιώνουν παρόμοιες μορφές αναπηρίας και να νιώσει ενδεχομένως πιο άνετα με αυτό που είναι.
Οι συναισθηματικές πτυχές που συνδέονται με μια νέα μορφή αναπηρίας είναι πολλές φορές ένας σημαντικός παράγοντας στον καθορισμό της έκβασης του ατόμου και των οφελών που σχετίζονται με τις προσπάθειες αποκατάστασης. Η αποτελεσματική ψυχολογική παρέμβαση είναι ευεργετική, στην ανάκαμψη από έναν τραυματισμό που προκάλεσε μια μορφή αναπηρίας. Πολλοί άνθρωποι βιώνουν περισσότερα από τέσσερα στάδια προσαρμογής σε μια σωματική αναπηρία και στην πραγματικότητα οι άνθρωποι μπορεί να βιώσουν μέχρι και δώδεκα στάδια που περιλαμβάνουν:
- Σοκ
- Ανησυχία/Άγχος
- Διαπραγμάτευση
- Άρνηση
- Πένθος
- Κατάθλιψη
- Απόσυρση
- Εσωτερικευμένη οργή
- Εξωτερικευμένη επιθετικότητα
- Αναγνώριση
- Αποδοχή
- Προσαρμογή
Άτομα με Ιδιαίτερες Ανάγκες: Είστε ακόμα ο εαυτός σας
Σε οποιαδήποτε περίπτωση, η αναπηρία δεν αλλάζει το πρόσωπο. Αντί αυτού, η αναπηρία απειλεί τις έννοιες που κατέχει ένα πρόσωπο σχετικά με το ποιος είναι. Οι άνθρωποι φέρνουν στην αναπηρία τους διάφορα μείγματα πεποιθήσεων, στάσεων, ταλέντων, χαρισμάτων, φόβων, κοινωνικών δεξιότητων που έχουν ή έχουν την ικανότητα να αναπτύξουν. Αυτό που πιστεύει ο άνθρωπος ότι είναι, επηρεάζει την ικανότητά του να προσαρμοστεί στις ειδικές ανάγκες.
Μία από τις συχνές ερωτήσεις που οι άνθρωποι με αναπηρίες ρωτούν είναι: «Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω». Ίσως το πρώτο πράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος είναι να καταλάβει ότι ένα άτομο με αναπηρία είναι το ίδιο πρόσωπο που ήταν πριν την εμφάνιση της μορφής αναπηρίας. Είναι σημαντικό να μην υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση μόνο και μόνο επειδή έχουν μια μορφή αναπηρίας. Μην περιμένετε να είναι ασθενέστεροι ή ισχυρότεροι και μην εκπλαγείτε αν έχουν βρει νέα στοιχεία στο εσωτερικό τους που δεν έχουν εμφανιστεί στο παρελθόν.
Η εμπειρία μιας μορφής αναπηρίας ενισχύει με ένα τρόπο και το ζήτημα της ανεύρεσης της προσωπικής ταυτότητας. Μερικοί άνθρωποι είναι υπερήφανοι για τα πράγματα που μαθαίνουν για τον εαυτό τους μέσα από την εμπειρία μιας μορφής αναπηρίας. Εκτιμούν το τρόπο με τον οποίο η αναπηρία τους βοηθά να καθορίζουν τις αξίες τους.
Μια σειρά από ψυχολογικές προσαρμογές έχουν μικρή σχέση με την αναπηρία που βιώνει ένα άτομο. Είναι προβλήματα που αντιμετωπίζει ο καθένας. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να είναι απογοητευμένο επειδή περνάει δύσκολα στο να βρεί κάποιον να αγαπήσει και πιστεύει ότι είναι η μορφή αναπηρίας του που είναι η αιτία της μοναξιάς που αισθάνεται. Αυτό το θέμα, είναι ένα κομμάτι της ζωής πολλών ανθρώπων, είτε βιώνουν μια μορφή αναπηρίας ή όχι. Είναι σημαντικό για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, να μην ερμηνεύουν την αναπηρία ως αποδιοπομπαίο τράγο για τα θέματα που θα μπορούσαν κάλλιστα να είχαν εμφανιστεί στη ζωή τους έτσι κι αλλιώς.
Για την πλειοψηφία των ανθρώπων με αναπηρία, η αναπηρία δεν καθορίζει ποιοι είναι˙ είναι κάτι με το οποίο ασχολούνται όταν καθίσταται αναγκαίο να το αντιμετωπίσουν. Ένα άτομο με αναπηρία είπε κάποτε, ότι ολόκληρη η ανθρώπινη φυλή είναι ουσιαστικά ανάπηρη επειδή δεν είμαστε σε θέση να ζήσουμε μαζί ειρηνικά, κάτι που ήταν πάντα έτσι και θα συνεχίσει να είναι και στο μέλλον. Επομένως, το ερώτημα που τίθεται είναι: «Τι είναι φυσιολογικό;»
Η Εμπειρία της Νέας Αναπηρίας
Η πλειοψηφία των ανθρώπων που είναι αρτιμελείς, φαντάζονται την εμπειρία μιας μορφής αναπηρίαςσαν να είναι πολύ πιο αρνητική και σκληρή από ό, τι πραγματικά είναι. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να μην έχει καμία ιδέα για το πώς είναι να ζει κάποιος καθηλωμένος σε μια αναπηρική καρέκλα και μπορεί να τους φαίνεται ότι η ζωή για ένα άτομο που χρησιμοποιεί αναπηρικό καροτσάκι είναι πλήρως εξαρτημένη και εξαιρετικά δύσκολη. Τα γεγονότα ωστόσο, είναι εντελώς διαφορετικά.
Όταν ένα άτομο βιώνει ξαφνικά μια μορφή αναπηρίας λόγω τραυματισμού ή διάγνωσης μιας μορφής εκφυλιστικής νόσου, φέρνει στο μυαλό του τις προηγούμενες αντιλήψεις του για τις αναπηρίες. Δεν είναι έκπληξη το γεγονός ότι ένας αριθμός ανθρώπων βιώνουν θυμό, κατάθλιψη, φόβο, άγχος και μια βαθιά αίσθηση της απώλειας κατά τη διάρκεια των πρώτων σταδίων της εμπειρίας της αναπηρίας τους. Παρά το πόσο καλά προσαρμοσμένο, συναισθηματικά ισχυρό ή ώριμο μπορεί να είναι ένα πρόσωπο, η εμπειρία μιας νέας μορφής αναπηρίας είναι ένα γεγονός που τινάζει στον αέρα πολλές από τις βασικές πεποιθήσεις του για τη ζωή του. Μια νέα μορφή αναπηρίας ζητά επίσης από ένα άτομο να αξιοποιήσει τις δεξιότητες ανθεκτικότητας του, μερικές από τις οποίες μπορεί να μην είχε χρειαστεί ποτέ πριν.
Η εμπειρία ενός ατόμου με μια νέα μορφή αναπηρίας μπορεί να χαρακτηρίζεται από κόπωση, αρνητικά συναισθήματα, μια αίσθηση αδυναμίας ή σύγχυση. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι υπάρχει και η πιθανότητα να βιώσουν την εμπιστοσύνη και την ελπίδα όσο ανακαλύπτουν νέες ικανότητες για να αντιμετωπίσουν αυτή τη δύσκολη κατάσταση. Η πλειοψηφία των ανθρώπων που βιώνουν μια νέα μορφή αναπηρίας, ρυθμίζεται με τρόπους που δεν πίστευε ποτέ ότι ήταν δυνατόν. Με θετική κοινωνική υποστήριξη από τα μέλη της οικογένειας, τους φίλους και την κοινωνία στο σύνολό της, η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων μπορεί να προσαρμοστεί βιωματικά και συναισθηματικά στη νέα μορφή αναπηρίας.
Πηγή: disabled-world.com
