PsychologyNow Team

Πότε είναι καλό να εγκαταλείπουμε τους στόχους μας;

Πότε είναι καλό να εγκαταλείπουμε τους στόχους μας;

PsychologyNow Team
δύο ζευγάρια χέρια που κρατούν ένα σκοινί από τις δύο πλευρές μας υποδεικνύουν πότε είναι καλό να εγκαταλείπουμε τους στόχους μας

Δύο σημαντικοί λόγοι μπορούν να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε ότι η εγκατάλειψη των στόχων μας, είναι πολλές φορές η καλύτερη και πιο υγιής επιλογή.


Ο Σαμ ήταν 34 χρονών όταν βίωσε την ψυχολογική κρίση. Μέχρι το λύκειο, ονειρευόταν πως θα γίνει ειδικός στο τομέα της τεχνολογίας. Ήταν γοητευμένος από τις αναδυόμενες τεχνολογίες της γενιάς του αλλά και από τη δυναμική που έβγαζε η θέση που ονειρευόταν. Οπότε, κυνήγησε το όνειρό του. Διάβαζε πολύ και κέρδισε μία υποτροφία σε ένα πολύ καλό πανεπιστήμιο. Μετά από 4 χρόνια και ύστερα από ηρωικές προσπάθειες στο κολέγιο, προχώρησε σε μεταπτυχιακό πρόγραμμα σχετικό με τη διοίκηση επιχειρήσεων. Πέτυχε και εκεί.

Στα 26 του ο Σαμ, προσελήφθη στην εταιρία των ονείρων του. Η σκληρή δουλειά του απέδωσε, καταξιώνοντας τον σε ανώτερη θέση. Μέσα σε μερικά χρόνια, κατέκτησε μια πολύ καλή θέση, αγόρασε καινούργιο αμάξι και είχε μια ντουλάπα γεμάτη με ακριβά κοστούμια. Είχε ό,τι ζητούσε – ή έτσι τουλάχιστον πίστευε!

Δούλευε κοντά στις 16 ώρες την ημέρα και γυρνούσε σπίτι σωματικά και πνευματικά εξουθενωμένος. Η σύζυγος του είχε αρχίσει να νιώθει μόνη και εγκαταλελειμμένη. Η πίεση του ήταν πλέον εμφανής. Ο κόμπος είχε φτάσει στο χτένι, κάτι που φανερώθηκε όταν το ζευγάρι ήταν διακοπές στη Καραϊβική. Το πρώτο πρωί στο ξενοδοχείο, ο Σαμ σηκώθηκε νωρίς, παρήγγειλε cappuccino από το room service, κάθισε στο μπαλκόνι και ατένιζε τον ωκεανό.

Παρ’ όλο που θα έπρεπε να είχε αφεθεί σε αυτό το πολύ όμορφο τοπίο, αυτό που σκεφτόταν εκείνη τη στιγμή ήταν η δουλειά του. Ένιωσε ναυτία και πρόσεξε ότι τα χέρια του έτρεμαν. Εκείνη τη στιγμή κατάλαβε πως είχε χάσει την ικανότητα να απολαμβάνει τη ζωή του. Στη πραγματικότητα, δεν είχε απολαύσει τίποτα τα τελευταία 5 χρόνια. Το όνειρο των εφηβικών του χρόνων, τον έτρωγε ζωντανό. Έτσι, παραδέχθηκε στον εαυτό του πως θέλει να σταματήσει αυτή τη δουλειά.

Όμως, αυτό σημαίνει ότι τα παρατάω; Οι χαμένοι μόνο δεν τα παρατάνε; σκέφτηκε.

Σύμφωνα με τους ψυχολόγους Wrosch και Miller η ιδέα πως η επιτυχία σχετίζεται άμεσα με την επιμονή και την πίεση, είναι βαθιά ενσωματωμένη στον δυτικό πολιτισμό. Ως παιδιά, πολλοί από εμάς έχουμε πάρει τη συμβουλή «να μη τα παρατάμε». Οι ψυχολόγοι ερευνητές, έχοντας επενδύσει παραπάνω από μια δεκαετίες διερευνώντας τις επιπτώσεις της επιμονής σε ένα στόχο, από την εγκατάλειψή του, διαφωνούν. Έτσι και ο Σαμ, κατάλαβε πως η πεισματική επιδίωξη ενός στόχου, μπορεί ορισμένες φορές να γυρίσει μπούμερανγκ.


Διαβάστε σχετικά: Πώς να πετυχαίνεις τους στόχους σου


Η εγκατάλειψη των στόχων μας, μπορεί να οριστεί επίσης ως «αποδέσμευση από τον στόχο» και μπορεί να είναι η πιο σωστή εναλλακτική λύση. Παρ’ όλο που οι ερευνητές δεν μπορούν ακόμα να είναι βέβαιοι πώς η αποδέσμευση από τον στόχο μπορεί να είναι ευεργετική, υπάρχει μια ισχυρή πιθανότητα να βοηθά τελικά τους ανθρώπους να ακολουθήσουν στόχους που προηγουμένως να μην είχαν προβλεφθεί. Αν ξοδεύουμε όλη την ενέργεια μας σε στόχους που υπερβαίνουν την αξία τους, δεν δίνουμε την ευκαιρία σε άλλους στόχους που ίσως να έχουν μεγαλύτερη ουσία.

Πολλές σειρές ερευνών έχουν δείξει ότι ίσως να είναι για καλό, όταν αφήνουμε τους στόχους μας. Σε μια έρευνα1, οι ψυχολόγοι μελέτησαν τις αντιλήψεις ορισμένων γυναικών που είχαν εγκαταλείψει το στόχο τους να κάνουν παιδιά. Κάποιες φορές ο στόχος μιας γυναίκας να κάνει παιδιά κοντά στα 40, μπλοκάρεται. Έτσι, γνωρίζοντας αυτό το γεγονός, κάποιες γυναίκες που δεν έχουν κάνει παιδιά σε αυτή την ηλικία, προσπαθούν να μείνουν έγκυες, με παραδοσιακό τρόπο ή με ιατρικά μέσα, όσο τους το «επιτρέπει» η ηλικία.

Οι ερευνητές ρώτησαν γυναίκες πριν ή μετά τα 40 τους, αναφορικά με τον συγκεκριμένο στόχο. Πριν την ηλικία των 40 ετών, οι περισσότερες γυναίκες αποκρίθηκαν πως το να έχεις παιδιά ήταν ο μείζων στόχος ζωής τους. Οι γυναίκες άνω των 40, έδωσαν τελείως διαφορετικές απαντήσεις: μόνο ένας σχετικά μικρός αριθμός δήλωσε ότι εξακολουθούν να το κατατάσσουν μεταξύ των σημαντικότερων στόχων τους. Συνειδητοποιώντας ότι πλέον είχαν περάσει την ηλικία κατά την οποία ο στόχος τους θα ήταν πιο επιτεύξιμος, πολλές από αυτές παράτησαν τις προσπάθειες.

Όσο άσχημο μπορεί να ακουστεί αυτό στον καθένα μας, η απόφαση αυτή έκανε τις γυναίκες να αποκτήσουν μεγαλύτερη συναισθηματική ευεξία. Συγκεκριμένα, οι γυναίκες μετά τα 40 που άφησαν αυτόν τον στόχο, παρουσίασαν χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης συγκριτικά με εκείνες που συνέχισαν να το επιδιώκουν.

Όμως, δεν είναι πάντα φανερό πότε είναι η σωστή επιλογή να εγκαταλείπουμε τους στόχους μας. Υπάρχει περίπτωση να «κινδυνέψουμε» να τα παρατήσουμε πολύ γρήγορα. Πώς μπορούμε όμως να ξέρουμε, πότε πρέπει να εγκαταλείψουμε ένα στόχο και πότε να συνεχίσουμε τις προσπάθειες;

Δεν υπάρχει εύκολη απάντηση γι’ αυτό. Υπάρχουν όμως δύο περιπτώσεις που μας βοηθούν να καταλάβουμε πότε πρέπει να αφήσουμε πίσω μας τους έναν στόχο μας.

1. Όταν ο στόχος είναι ανέφικτος

Η εστίαση σε ανέφικτους στόχους μπορεί να μας οδηγήσει σε καταθλιπτικό συναίσθημα. Όταν οι άνθρωποι συνειδητοποιούν πως είναι αδύναμοι να προσεγγίσουν ένα στόχο, η πιο σωστή προσέγγιση είναι να αποδεσμευτούν από αυτόν, γράφουν οι Wrosch και Miller στο επιστημονικό περιοδικό Psychology Science2.

Όταν εγκαταλείψει κανείς τον επιδιωκόμενο στόχο, τότε μπορεί να αποφύγει τις επαναλαμβανόμενες αποτυχίες και τις επιδράσεις που έχουν αυτές στο σώμα και στο μυαλό. Θέλει θάρρος να αποδεχτούμε πως ένας στόχος είναι ανέφικτος.

Αλλά μετά από πολλαπλές και σοβαρές προσπάθειες επίτευξης ενός στόχου, ίσως αξίζει να εξεταστεί εάν υπάρχει κάποιος πιο ικανοποιητικός και διαφορετικός με τον οποίο θα μπορούσαμε να αξιοποιήσουμε το χρόνο μας. Αυτό δε σημαίνει πως θα πρέπει να χαμηλώνουμε τις προσδοκίες μας... αντιθέτως: θα πρέπει να αξιοποιήσουμε με σοφία το χρόνο και την ενέργεια μας!

2. Όταν ο στόχος δεν είναι πια σημαντικός για εμάς

Ένας ακόμα λόγος για να αποσυνδεθούμε από ένα στόχο, είναι γιατί δεν είναι πια σημαντικός για εμάς. Από τη φύση μας πιστεύουμε πως πρέπει να κυνηγάμε ένα στόχο μέχρι αυτός να επιτευχθεί. Καμιά φορά όμως, οι περιστάσεις αλλάζουν πριν καν φτάσουμε τον στόχο και αυτό συμβαίνει επειδή δεν έχει για εμάς την σημασία που είχε πριν.

Όπως αλλάζουν οι άνθρωποι, έτσι αλλάζουν και οι στόχοι τους. Φυσικά, όποια δραστηριότητα κάνουμε στην καθημερινότητα μας, δεν χρειάζεται να μας δίνει και νόημα. Οι περισσότεροι από εμάς κάνουμε διάφορα πράγματα – όπως να τελειώσουμε την δουλειά μας, να βάλουμε πλυντήριο- για να αποφύγουμε άλλες καταστάσεις, όπως το να απολυθούμε ή να μην έχουμε να βάλουμε καθαρά ρούχα. Δεν υπάρχει κάτι κακό σε αυτό.

Αξίζει όμως να παρατηρήσετε αν υπάρχουν στόχοι που αν τους εγκαταλείψετε, όχι μόνο δεν θα επηρεαστείτε αρνητικά, αλλά θα έχετε την ελευθερία να ασχοληθείτε με πιο ουσιαστικές δραστηριότητες.

Αυτά είναι λοιπόν τα κλειδιά για να καταλάβουμε πότε είναι σωστό να εγκαταλείπουμε: πάντα υπάρχει κάποιος πιο προσωπικός ή ικανοποιητικός στόχος, όπου θα μπορούσε κανείς να αφιερώσει το χρόνο του.


Διαβάστε σχετικά: Τι σας προσφέρει η διεκδικητικότητα και πώς να την ενισχύσετε


Μόλις ορισμένους μήνες, μετά από τη κρίση που πέρασε στο ξενοδοχείο, ο Σαμ έπεσε σε κατάθλιψη. Ένα απόγευμα η γυναίκα του, του έπιασε το χέρι και του είπε: πρέπει να σταματήσεις. Έχουμε αποταμιεύσει πολλά χρήματα και είμαστε μια χαρά οικονομικά. Αυτή η δουλειά δεν είναι πια το όνειρο σου. Είναι απλά μία δουλειά. Και σε κρατάει μακριά από το να ζήσεις τη ζωή σου.

Ακολουθώντας αυτή τη συμβουλή ο Σαμ, έκανε κάτι το οποίο δεν θα το σκεφτόταν ποτέ. Εγκατέλειψε τη δουλειά του. Το ό,τι αποδεσμεύτηκε από αυτό το στόχο, δε σημαίνει πως έπαψε να του αρέσει να δουλεύει ή να θέλει να είναι επιτυχημένος. Επειδή όμως όλο αυτό κατέληξε να είναι λαβύρινθος για εκείνον, εστίασε σε ένα νέο όνειρο.

Σήμερα είναι ένας επιτυχημένος φωτογράφος. Οι φωτογραφίες του προβάλλονται σε παγκόσμιες εκθέσεις. Παρ’ όλο που τα χρήματα που βγάζει είναι λιγότερα, ταξιδεύει, συναντά κόσμο και παράγει τέχνη. Το σημαντικότερο όμως είναι πως είναι ευτυχισμένος.

Όταν ήμουν παιδί ήθελα αυτή την ισχυρή θέση. Αυτό ήταν το όνειρο μου, της είπε μετά από ένα βραδινό γεύμα που απολάμβαναν και οι δύο. Όμως οι στόχοι αλλάζουν. Τώρα η φωτογραφία είναι το όνειρο μου και δεν κοιτάζω πίσω.


Απόδοση: Ζωή Παστού, Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr

Πηγή: psychologytoday.com
Έρευνα:1. Developmental regulation before and after a developmental deadline: the sample case of "biological clock" for childbearing.
2. You've Gotta Know When to Fold 'Em

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Διαβαστε ακομη

Βρείτε μας στα...