Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι δεν θέλουν αρκετά τις αλλαγές ή ότι δεν έχουν τη δύναμη να τις πραγματοποιήσουν. Οι ειδικοί, από την άλλη, επισημαίνουν ότι οι αλλαγές δεν είναι μόνο θέμα θέλησης αλλά ανάπτυξης των κατάλληλων δεξιοτήτων και στρατηγικών υλοποίησης.
Το Φθινόπωρο, όπως και την Πρωτοχρονιά είναι η συνήθης περίοδος που βάζουμε στόχους και ξεκινάμε αλλαγές στη ζωή μας. «Θα ξεκινήσω γυμναστήριο», «θα αδυνατίσω», «θα κόψω το κάπνισμα», «θα γραφτώ χορό/μουσική/καταδύσεις» είναι οι φράσεις που ακούγονται συχνά τέτοια εποχή.
Η έναρξη της σχολικής περιόδου και μαζί με αυτή των διαφόρων σχολών εκπαίδευσης για ενήλικες ευνοούν το ξεκίνημα όλων αυτών των δραστηριοτήτων, ενώ ο χειμώνας που έρχεται και η «απειλή» να κλειστούμε στα σπίτια μελαγχολώντας μέσα στην αδράνεια, είναι επιπλέον ώθηση να αλλάξουμε την καθημερινότητά μας.
Στην πράξη, ξεκινάμε τα μεγαλεπήβολα σχέδιά μας, αλλά λίγες εβδομάδες αργότερα τα έχουμε παρατήσει. Οι επισκέψεις στο γυμναστήριο αραιώνουν, η δίαιτα καταστρατηγείται, το τσιγάρο επανέρχεται και τα όνειρα για να μάθουμε κιθάρα, κουνγκ φου ή τάνγκο μένουν στην άκρη.
Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι δεν θέλουν αρκετά τις αλλαγές ή ότι δεν έχουν τη δύναμη να τις πραγματοποιήσουν. Οι ειδικοί, από την άλλη, επισημαίνουν ότι οι αλλαγές δεν είναι μόνο θέμα θέλησης αλλά ανάπτυξης των κατάλληλων δεξιοτήτων και στρατηγικών υλοποίησης.
Οι Αγγλοσάξωνες χρησιμοποιούν το ακρωνύμιο «S.M.A.R.T.» για να περιγράψουν τα στοιχεία που χρειάζεται να έχει ένας στόχος ώστε να γίνει επιτεύξιμος:
- Specific, δηλαδή συγκεκριμένος
- Measurable, δηλαδή πρακτικά μετρήσιμος
- Attainable, δηλαδή εφικτός
- Realistic, δηλαδή ρεαλιστικός
- Time-Bound, δηλαδή με συγκεκριμένη χρονική διάρκεια
Σχεδιάζοντας τον στόχο μας είναι σημαντικό να έχουμε στο μυαλό μας τα παραπάνω χαρακτηριστικά, τα οποία μπορούμε να διασφαλίσουμε κάνοντας ερωτήσεις όπως:
- Τι θέλω να κάνω, με ποιον/ποιους ανθρώπους/ με τι μέσα, πότε, για πόσο και πού (Specific)
- Πώς θα είμαι σίγουρος ότι καταγράφω την πρόοδο που κάνω (Measurable)
- Με ποιες ικανότητες, μέσα τρόπους θα επιτύχω τον στόχο μου; Τι από αυτά διαθέτω ήδη και πώς θα βρω όσα δεν έχω; (Attainable)
- Είναι ο στόχος μου κάτι που θέλω και μπορώ να πετύχω ταυτόχρονα;(Realistic)
- Σε πόσο χρονικό διάστημα θα το καταφέρω; (Time-Bound)
Διαβάστε σχετικά: Πώς να πετυχαίνεις τους στόχους σου
Προχωρώντας ακόμα πιο πέρα, μπορούμε να εμβαθύνουμε στις σκέψεις μας και να προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε ερωτήματα πιο θεμελιώδη, όπως το γιατί θέλω να επιτύχω κάτι κι ανείναι ένας στόχος που πραγματικά με ενδιαφέρει ή νιώθω ότι εξαναγκάζομαι για να το κάνω; Επιθυμώ όντως να χάσω κιλά ή νιώθω ότι πρέπει να ανταποκριθώ στα πρότυπα αισθητικής που επιβάλλονται από τα κοινωνικά στερεότυπα;
Οι πρηγούμενες προσπάθειες μπορεί να αποδειχθούν βοηθητικές αν μπορέσουμε να ανακαλύψουμε γιατί δεν έχουν πετύχει. Τι ήταν αυτό που κάναμε λάθος; Μήπως επαναλαμβάνω μια συμπεριφορά και περιμένω ότι θα έχει διαφορετικό αποτέλεσμα; Αν έχω δει ότι το πρόγραμμα εκγύμνασης που ακολουθώ δε με βοηθάει, τότε γιατί να επιμένω να κάνω το ίδιο και να μη δοκιμάσω να αλλάξω άθλημα; Μήπως εγκαταλείπω σύντομα ή περιμένω να συμβούν θαύματα γρήγορα και άμεσα;
Για παράδειγμα, η εκμάθηση ενός μουσικού οργάνου ή μιας ξένης γλώσσας χρειάζονται χρόνο και υπομονή, οπότε το να φαντάζομαι ότι θα παίξω επαγγελματικά μέσα σε μερικούς μήνες ή ότι θα ταξιδέψω στη Γαλλία μιλώντας άπταιστα γαλλικά σε μερικές εβδομάδες μόνο απογοήτευση θα μου φέρει. Ή μήπως δρω τιμωρητικά ως προς τον εαυτό μου όταν αποτυγχάνω; Κάθε φορά που ξεφεύγω από τη διατροφή μου πρέπει να τιμωρήσω τον εαυτό μου με μια πιο αυστηρή δίαιτα ή αυτό θα με αποθαρρύνει εντελώς;
Είναι σημαντικό να έχουμε καταγράψει τις συμπεριφορές που μας βοηθούν τελικά να υλοποιήσουμε τον στόχο μας. Να θυμόμαστε ότι χρειάζεται πρόγραμμα, υπομονή και αλλαγές με μικρά και σταθερά βήματα. Έρευνες στο University College London έδειξαν ότι για να καθιερωθεί μια συνήθεια στην καθημερινότητά μας χρειάζεται επανάληψη από 20 έως 254 ημέρες, δίνοντας στην πλειοψηφία των περιπτώσεων τις 21 ημέρες σταθερής επανάληψης, στόχος όχι ανέφικτος αλλά ούτε και απλός.
Τέλος, μπορούμε να ζητήσουμε τη βοήθεια ανθρώπων στο συγγενικό και φιλικό περιβάλλον μας που γνωρίζουμε ότι μπορούν να μας υποστηρίξουν και να μας ενθαρρύνουν. Ακόμα πιο αποτελεσματικό, όμως, είναι όταν επιβραβεύουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας κάθε φορά που σημειώνουμε πρόοδο με κάτι αντίστοιχο της προσπάθειάς μας.
Καμία προσπάθεια δε θα πετύχει αν την κάνουμε εξαναγκαστικά και δεν απολαμβάνουμε τη διαδικασία και τη διαδρομή. Άλλωστε, αν δε φροντίσουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας, κανείς δε θα το κάνει καλύτερα από εμάς κι αυτός είναι ένας στόχος που μπορεί να διαρκεί μια ολόκληρη ζωή.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
