Η εργασιακή παρενόχληση οδηγεί στην εμφάνιση της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες

Πολλές αυτοκτονίες που διαπράττονται καθημερινά παγκοσμίως συσχετίζονται με την εργασιακή παρενόχληση.

Ο εκφοβισμός ή η παρενόχληση στην εργασία, είναι μια επιθετική μορφή συμπεριφοράς που εξακολουθεί να αποσιωπάται σε πολλά περιβάλλοντα. Ωστόσο, ο αντίκτυπος αυτών των καταστάσεων είναι τεράστιος και ακόμα και μακροχρόνιος, προκαλώντας χρόνια Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες στο θύμα.

Οι συνέπειες της παρενόχλησης στον εργασιακό χώρο επιφέρουν ένα υψηλό ψυχολογικό κόστος. Δεν προκαλεί έκπληξη ότι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) και οι οργανισμοί εργασιακής υγείας θεωρούν ως ένα από τα σύγχρονα εργασιακά προβλήματα, αυτό που αποκαλούμε ως εκφοβισμό.

Επιπλέον, αντιμετωπίζουμε ένα συνεχώς αυξανόμενο φαινόμενο. Υπάρχουν ολοένα και περισσότεροι διαμαρτυρόμενοι, αλλά παρ’ όλα αυτά, οι διαδικασίες για δράση και πρόληψη είναι ανεπαρκείς.

Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναφέρουν ότι βιώνουν εκφοβισμό, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις επισημαίνουν ότι πολλοί εργαζόμενοι θεωρούν πολύ ριψοκίνδυνο να τον αποκαλύψουν. Σα να μη φτάνει αυτό, η δυσκολία αποδείξεως της παρενόχλησης, η γραφειοκρατία και η καθυστέρηση στα δικαστήρια λειτουργεί αποτρεπτικά για πολλούς ανθρώπους, με αποτέλεσμα να αποφεύγουν την εμπλοκή σε όλη αυτή τη διαδικασία. Επομένως, πρέπει να υπομένουν τις επακόλουθες συνέπειες.

Επίσης, όπως επισημαίνει η ένωση για τη διακοπή του εκφοβισμού Stop Bullying Coalition, η κατάσταση είναι πολύ πιο πολύπλοκη για τους αξιωματούχους, τους γιατρούς, τις νοσοκόμες, τους δασκάλους, τους αστυνομικούς και τους δημοσίους υπαλλήλους σε σχέση με τους υπόλοιπους επαγγελματίες. Πολλοί άνδρες και γυναίκες μένουν σιωπηλοί λόγω του φόβου απώλειας της δουλειάς τους. Αυτό δημιουργεί μία κατάσταση όπου η παρενόχληση είναι διαρκής και έντονη και η οποία μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε απόπειρα αυτοκτονίας.

Ο ψυχολόγος Heinz Leymann, ανέπτυξε το πρώτο ειδικό λεξιλόγιο για την παρενόχληση το 1980. Μαζί με άλλους ειδικούς, επισήμανε το ίδιο δυσάρεστο γεγονός:

Δυστυχώς, πολλές αυτοκτονίες που διαπράττονται καθημερινά παγκοσμίως συσχετίζονται με την εργασιακή παρενόχληση.

Ο συνεχής εκφοβισμός στο εργασιακό περιβάλλον, δεν είναι απλά μια στρεσογόνος κατάσταση. Πρόκειται για μια μορφή βίας και επιθετικότητας, που οφείλουμε να επισημάνουμε και να αντιμετωπίσουμε.

Οι συνέπειες της παρενόχλησης στη δουλειά: το ανεξίτηλο σημάδι του μετατραυματικού στρες

Οι επιπτώσεις του εκφοβισμού, έχουν μελετηθεί από τους χώρους της ψυχολογίας, της ιατρικής και των οικονομικών επιστημών. Ωστόσο, είναι ενδιαφέρον να αναφέρουμε ότι το άτομο που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της δουλειάς του στη μελέτη αυτού του φαινομένου, είναι ο Konrad Lorenz, ένας διάσημος ηθολόγος. Ο Lorenz όρισε τον εκφοβισμό ως μία βίαιη συμπεριφορά που ασκείται από ποικίλα είδη στη φύση.

Επίσης, αναφέρθηκε στα ζώα που συνασπίζονται μεταξύ τους με στόχο των εκφοβισμό άλλων ζώων. Αυτά τείνουν να επιτίθενται στα πιο αδύναμα μέλη του είδους τους ή στο πιο δυνατό μέλος με στόχο να το καθαιρέσουν από την κυρίαρχη θέση που κατέχει μέσα στην ομάδα. Ο Heinz Leymann, όρισε αυτή τη συμπεριφορά ως ένα είδος ψυχικού τρόμου. Είναι κάτι που προκύπτει, όταν ένα μέλος ή μία ομάδα μελών ασκούν επιθετική και ακόμα και βίαιη συμπεριφορά στο θύμα τους.

Το άτομο που υπόκειται σε εκφοβισμό υποφέρει από συστηματικό στιγματισμό και διάφορα είδη αδικίας. Επιπλέον, υπομένει συνεχείς επιθέσεις ενάντια στα δικαιώματα που έχει ως ανθρώπινο ον. Επιπρόσθετα, ο Leymann υπογραμμίζει ότι ακόμα και η σωματική βία είναι συχνή και μπορεί να πάρει τη μορφή σπρωξιμάτων, χτυπημάτων, εμφανών «ατυχημάτων», και στη περίπτωση των γυναικών, διαφορετικών μορφών σεξουαλικής επιθετικότητας.

Ο αντίκτυπος, λοιπόν, αυτών των φαινομένων είναι τεράστιος και οι συνέπειες της εργασιακής παρενόχλησης μπορούν να διαρκέσουν για χρόνια.

Καρδιαγγειακές ασθένειες

Σύμφωνα με μία έρευνα¹ από το πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, η παρατεταμένη παρενόχληση αυξάνει το κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου κατά 60%. Στη πραγματικότητα, οι καρδιακές προσβολές είναι, δυστυχώς, συχνές μεταξύ των ανθρώπων που παραμένουν σιωπηλοί σχετικά τις δοκιμασίες που περνούν. Το τραγικό γεγονός είναι ότι συχνά είναι υπερβολικά φοβισμένοι για να τα αναφέρουν.

Διαβάστε σχετικά: Η παρενόχληση στο χώρο της εργασίας

Διαταραχές Ύπνου

Μια από τις πολλές επιπτώσεις της παρενόχλησης είναι, αναμφίβολα οι διαταραχές ύπνου. Η αυπνία, οι τακτικές αφυπνίσεις ή οι συχνοί εφιάλτες αφήνουν το άτομο εξαντλημένο.

Οι διαταραχές ύπνου δεν επιδρούν μόνο στη παραγωγικότητα των εργαζομένων, αλλά επηρεάζουν έντονα τη διάθεσή τους και μπορεί ακόμα και να αυξήσουν τον κίνδυνο τροχαίων ατυχημάτων εξαιτίας της εξάντλησής τους κατά την οδήγηση.

Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες

Το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας διεξήγαγε μια ενδιαφέρουσα μελέτη² το 2016, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Frontiers in Psychology. Σε αυτή τη μελέτη, οι ειδικοί ανέλυσαν τις επιπτώσεις του εκφοβισμού στο χώρο εργασίας, σε ψυχικό επίπεδο.

Ανακάλυψαν κάτι αρκετά αποκαλυπτικό, το οποίο όλοι θα πρέπει να λάβουμε υπόψη. Η συνεχής παρενόχληση για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα παράγει τα ίδια συμπτώματα με αυτά του μετατραυματικού στρες.

Κάποιες φορές, ακόμα και αφότου έχει φύγει από τον εργασιακό χώρο, το θύμα του εκφοβισμού μπορεί να συνεχίζει να υποφέρει από συναισθήματα φόβου, θυμού, θλίψης και απελπισίας. Αυτό συμβαίνει μόνο από τη σκέψη ή την παρατήρηση πραγμάτων που του θυμίζουν αυτό που βιώνει στην εργασία του.

Εμφάνιση αποφευκτικών συμπεριφορών. Κάθε μέρος, άνθρωπος, ομάδα ατόμων ή οτιδήποτε τους θυμίζει την εμπειρία παρενόχλησής τους, αποφεύγεται από τα θύματα.

Αναβιώσεις. Η εμφάνιση νοητικών εικόνων και αναβιώσεων που υπενθυμίζουν την τραυματική εμπειρία, εκδηλώνονται κατ’ επανάληψη στα θύματα.

Απώλεια μνήμης και τα προβλήματα συγκέντρωσης. Τα άτομα που βιώνουν παρενόχληση συχνά δυσκολεύονται να θυμηθούν ακόμα και απλά πράγματα. Παρουσιάζουν προβλήματα συγκέντρωσης και χαμηλότερη γνωστική επίδοση.

Επιπλέον, βιώνουν όλα τα προαναφερόμενα χαρακτηριστικά με έναν τρόπο που συνδέεται ξεκάθαρα και άμεσα με τη Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες. Αυτές οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν αυπνία, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση, μειωμένη αίσθηση ελέγχου, διαστρεβλωμένες σκέψεις κ.α.

Μακροχρόνια συμπτώματα

Αυτά τα συμπτώματα μπορούν συνήθως να διαρκέσουν για μήνες ή ακόμα και για χρόνια. Είναι επιτακτική ανάγκη ότι όποιος βιώνει τέτοιου είδους εμπειρίες πρέπει να τις αναφέρει σε κάποιον.

Υποστηρικτικοί μηχανισμοί, καθώς και νομική και ψυχολογική βοήθεια, πρέπει να παρέχονται γρήγορα και αποτελεσματικά και σε στενή επαφή με το θύμα.

Τέλος, πρέπει να σημειώσουμε μία τελική πτυχή του προβλήματος. Ίσως να έχετε παραιτηθεί από αυτή τη δουλειά ή ίσως οι συνθήκες εργασίας σας να έχουν βελτιωθεί και να μην αντιμετωπίζετε πλέον παρενόχληση. Ακόμα και σε αυτή τη περίπτωση, αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να παραβλέψετε την ψυχική υγεία σας.

Η παρενόχληση αφήνει ένα σημάδι, το οποίο αλλάζει τους ανθρώπους και μειώνει την ανθρώπινη δυναμική τους. Εάν έχετε βιώσει τέτοιες εμπειρίες, χρειάζεται να αναζητήσετε τη βοήθεια ενός ειδικού για να θεραπεύσετε αυτές τις πληγές και να ανακτήσετε την αυτοεκτίμηση και την επιθυμία να συνεχίσετε να εξελίσσεστε, τόσο προσωπικά όσο και επαγγελματικά.

Μελέτες: