PsychologyNow Team

Πώς να πάρετε τις σωστές αποφάσεις στις επιχειρήσεις αλλά και στη ζωή

Πώς να πάρετε τις σωστές αποφάσεις στις επιχειρήσεις αλλά και στη ζωή

PsychologyNow Team

Υπάρχει μια κοινά αποδεκτή άποψη στους ψυχολόγους που εργάζονται στις χρηματοπιστωτικές αγορές: ότι ακόμα και οι απίστευτα έξυπνοι άνθρωποι που είναι προικισμένοι με τεράστιες δυνατότητες και διορατικότητα, μπορεί να πάρουν τρομερά επιπόλαιες αποφάσεις όταν βρεθούν κάτω από συνθήκες κινδύνου, ανταμοιβής, αβεβαιότητας, φόβου και απληστίας.


Πολύ συχνά επίσης, οι πετυχημένες οικονομικές επενδύσεις έρχονται, όχι μόνο στα άτομα που έχουν μεγάλες ιδέες, αλλά και σε εκείνους που βιώνουν σπάνιες στιγμές και μετά αναρωτιούνται: «καλά, πώς και το σκέφτηκα εγώ αυτό;».

Όμως, αν δεν είναι τα έξυπνα μυαλά, οι προσπάθειες και η διορατικότητα που παράγουν την επιτυχία στις αγορές, τότε τι είναι αυτό που δημιουργεί κερδοφόρες επενδύσεις; Τι διαχωρίζει τους νικητές από τους ηττημένους;

 

Παίρνοντας οικονομικές αποφάσεις για μη οικονομικούς λόγους

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα στο ερευνητικό πεδίο της θετικής ψυχολογίας είναι η διαφορά της ευτυχίας από την ικανοποίηση στη ζωή. Αυτό που μας φέρνει χαρά δεν είναι απαραίτητα αυτό που μας ολοκληρώνει. Και εκεί κρύβεται ένας μύθος. Πράγματι, συχνά το κυνήγι της βραχυπρόθεσμης ευτυχίας ανατρέπει τις ανάγκες μας για το ουσιαστικό νόημα και την αληθινή ικανοποίηση.

Ένα απλό παράδειγμα είναι μια απόφαση που θα παίρναμε στην αρχή του νέου έτους να χάσουμε βάρος και να βελτιώσουμε την εξωτερική μας εμφάνιση,  γνωρίζοντας ότι το να αποχωριστούμε τα αγαπημένα μας φαγητά και να πιέσουμε τους εαυτούς μας σε επίπονες προπονήσεις δεν θα ενθαρρύνει τις βραχυπρόθεσμες διαθέσεις μας για ευτυχία. Κατανοούμε ωστόσο, ότι θα αισθανθούμε πολύ καλύτερα για τον εαυτό μας αν έχουμε περισσότερη ενέργεια και αν δείχνουμε ωραιότεροι εξωτερικά. Είμαστε πρόθυμοι λοιπόν να ανταλλάξουμε την βραχυπρόθεσμη χαρά για μία πιο μακροχρόνια ικανοποίηση.

Όπως υποδηλώνει το έργο της Κέλλυ ΜακΓκόνιγκαλ, οι αποφάσεις που παίρνουμε στην αρχή του νέου έτους, αθετούνται όταν χάνουμε τη δύναμη της θέλησης. Όταν εξαντλούμαστε από τα προβλήματα στο χώρο εργασίας, τις προκλήσεις στο σπίτι, τις ατελείωτες λίστες με τις καθημερινές υποχρεώσεις που έχουμε, μπαίνουμε σε μία κατάσταση εξάντλησης, όπου τίποτα δεν φαίνεται καλύτερο από ό, τι μια γρήγορη ένεση χαράς.

Έτσι αποφεύγουμε την άσκηση, αρπάζουμε το παγωτό ή τη μπύρα και υποχωρούμε στην άνεση που μας προσφέρει  ο καναπές. Αντί για να διαχειριζόμαστε τις ζωές μας, διαχειριζόμαστε την κατάσταση μίας στιγμής.

Η ίδια δυναμική υπάρχει στην έναρξη της νέας χρονιάς σε πολλούς επιχειρηματίες. Επιδιώκουν να κινηθούν με πειθαρχία και σωστή διαχείριση του κινδύνου, αλλά στη συνέχεια όταν ανακαλύπτουν ότι οι άλλοι συνάδελφοί τους έχουν κερδίσει πολλά περισσότερα χρήματα και οι ίδιοι βλέπουν μια μείωση των κεφαλαίων τους, δεν επιθυμούν τίποτα περισσότερο από το να αποφευχθούν περαιτέρω απώλειες, ώστε στο τέλος να αδυνατούν να αρπάξουν μια μεγάλη ευκαιρία που θα εμφανιζόταν. Συνοψίζοντας, προτιμούν να πάρουν αποφάσεις για να νιώσουν προσωρινά καλύτερα, όχι όμως για να μεγιστοποιήσουν τη μακροπρόθεσμη επιτυχία τους.

Όπως υποστηρίζει η Κέλλυ ΜακΓκόνιγκαλ, «μία από τις παρατηρήσεις που με έχει εκπλήξει ως ψυχολόγος που συνεργάζομαι με διαχειριστές κεφαλαίων είναι η συχνότητα με την οποία εμπορεύονται. Σε κάθε χώρο όμως που αξιολογεί την απόδοση, από όσο γνωρίζω, επιτυχημένοι είναι εκείνοι που ξοδεύουν πολύ περισσότερο χρόνο για την προετοιμασία τους σε σχέση με το πραγματικό χρόνο που θα αγωνιστούν.

Ένας Ολυμπιακός αθλητής προετοιμάζεται χρόνια για να αγωνιστεί λίγα λεπτά ως αρσιβαρίστας ή σπρίντερ. Ένας σκακιστής θα πρέπει να προετοιμαστεί εντατικά για μέρες ή και για εβδομάδες ακόμα για ένα τουρνουά. Πολύ συχνά, όμως, ένας επιχειρηματίας αφιερώνει πολύ περισσότερο χρόνο στις συναλλαγές και στη διαχείρισή τους από ό, τι για την έρευνα και την παραγωγή νέων ιδεών. Αυτό είναι ένα τόσο συχνό φαινόμενο ώστε ο όρος “overtrading» επινοήθηκε για να αντικατοπτρίσει το γεγονός ότι δεν αποτελούν ευκαιρίες όλες οι συναλλαγές».

Ο Σον Άκορ τονίζει ότι αναμένουμε πως η επιτυχία θα φέρει την ευτυχία, όταν το βέλος της αιτιότητας δείχνει τον αντίθετο τρόπο. Όταν αισθανόμαστε πλήρεις και  απολαμβάνουμε τη ζωή, δεν υπάρχει κανένας λόγος να θέσουμε τα κεφάλαια μας σε κίνδυνο για οποιοδήποτε λόγο εκτός αν παρουσιαστεί μία πραγματική ευκαιρία. Αν όμως τα αισθήματα της εκπλήρωσης και της χαράς απουσιάζουν, είναι δελεαστικό να οδηγηθούμε σε διαδικασίες εμπορικού χαρακτήρα.

Ελπίζουμε, ότι σε μία κατάσταση εξάντλησης μας, η οικονομική επιτυχία θα φέρει την ευτυχία. Έτσι λοιπόν, αποφάσεις που έχουμε πάρει για τη διαχείριση των χρημάτων μας, όπως αυτές του νέου έτους, καταρρέουν.

 

Διαχωρίζοντας το άγχος από την αγωνία

Όταν βρισκόμαστε σε ύφεση, επιθυμούμε να ελαχιστοποιούμε το άγχος. Οποιαδήποτε απαίτηση φαίνεται σαν ένα βάρος και αναζητούμε ανακούφιση από τα βάρη μας. Το έργο της ΜακΓκόνιγκαλ βρίσκει, ωστόσο, ότι το στρες μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως τονωτικό. Σημειώνει ότι το άγχος εμφανίζεται στο πλαίσιο της πρόκλησης. Είναι η αντιμετώπιση των προκλήσεων που μας οδηγεί να ξεπεράσουμε τα όρια μας και να επεκτείνουμε τις ικανότητές μας. Επίσης, το άγχος δείχνει το δρόμο προς την ανάπτυξη μας. Μια αγχωτική ζωή, υποστηρίζει η ΜακΓκόνιγκαλ, μπορεί να είναι μια ζωή με νόημα.

Αυτό είναι πολύ σημαντικό, διότι δείχνει ότι είναι θεμελιώδες λάθος να εξισώνουμε το άγχος με την αγωνία. Το άγχος είναι το σύνολο των απαιτήσεων που αντιμετωπίζουμε μέσα σε δύσκολες συνθήκες. Η αγωνία είναι ένα αρνητικό συναίσθημα όπως είναι η ενοχή, η θλίψη, η ανησυχία, ο θυμός, και η μοναξιά. Αν υπερφορτώσουμε  τους εαυτούς μας με απαιτήσεις, μπορεί  πράγματι να βιώσουμε αγωνία σαν επακόλουθο του άγχους.

Είναι επίσης αλήθεια ότι η έλλειψη του στρες μέσω της απομάκρυνσης όλων των απαιτήσεων από τη ζωή μας, μπορεί να δημιουργήσει αγωνία, με τη μορφή της πλήξης και απουσίας του νοήματος. Αυτό που βλέπουμε σε κάποιους πετυχημένους ανθρώπους είναι μια ιδιαίτερη αλχημεία στο να μπορούν να μετατρέπουν το άγχος όχι μόνο σε χαρά, αλλά και σε ικανοποίηση στη ζωή τους. Η δεξιοτεχνία της πρόκλησης μπορεί να γίνει πηγή για την προσωπική μας εκπλήρωση.

Είναι αυτή η στάση ζωής, σαν μία «δεύτερη ανάσα» που επιτρέπει στους επιχειρηματίες να εκλάβουν τις ζημιές τους ως προκλήσεις και να επιστρέψουν πιο δυνατοί με μία πιο καθαρή και φρέσκια εικόνα. Δεν υπάρχει καμία ανάγκη να προχωρήσουν σε περιθωριακές συναλλαγές όταν υπάρχει κίνητρο για δεξιοτεχνία και όχι απλά μια προσωρινή ανύψωση της διάθεσης. Πράγματι, είναι η ίδια η καταστολή αυτής της μικρής ανύψωσης της διάθεσης που ενεργοποιεί τις φρέσκιες  προσπάθειες  για προσαρμογή χάρη στην πρόσβαση της «δεύτερης ανάσας».

Αν δεν μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε μία «δεύτερη ανάσα», οι απαιτήσεις  και οι οπισθοδρομήσεις μας, καταστρέφουν τη δύναμη της θέλησης και αυτό μας οδηγεί στο να παίρνουμε βραχυπρόθεσμες αποφάσεις που παραβιάζουν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά μας. Όταν όμως βλέπουμε το άγχος σαν πρόκληση, δεν δημιουργείται αγωνία και μάλιστα είναι εκείνη η δύναμη που τροφοδοτεί τις καλύτερες προσπάθειές μας.

 

Από τις φτωχές δράσεις στις σωστά σκεπτόμενες επιλογές

Επομένως, πώς μπορούμε να γίνουμε ειδικοί; Πώς θα κάνουμε τη ψυχολογική μετάβαση του μηχανισμού από μία απλή διαχείριση των καταστάσεων μας, στη μεγιστοποίηση της συνεχούς ικανοποίησής μας;

Σε ένα πρόσφατο άρθρο μου, επεσήμανα τη σημασία της «αρχής του ειδώλου» στην προσωπική και επαγγελματική μας εξέλιξη. Η αρχή αυτή ορίζει πώς να ενσωματώνουμε όλες τις εμπειρίες της ζωής μας, πώς να εξελισσόμαστε. Απόρροια της «αρχής του ειδώλου» θα μπορούσε να ονομαστεί η «αρχή της πρόκλησης»: δεν μπορούμε να μεταβούμε στη «δεύτερη ανάσα» της ανάπτυξης μας αν δεν είμαστε διατεθειμένοι να εξαντλήσουμε την «πρώτη μας ανάσα». Πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να υποβληθούμε σε στρες, αν θέλουμε να ανακαλύψουμε τη μαεστρία.

Αν η ανάπτυξή μας προκύπτει από το άνοιγμα των ορίων μας, δεν μπορούμε εξελιχθούμε αν παραμείνουμε εντός αυτών των ορίων. Όταν μετατρέπουμε την πρόκληση σε ένα καθημερινό κομμάτι της ζωής μας, αυτό που αντικατοπτρίζεται σε μας είναι η αίσθηση της υπέρβασης. Όταν δρούμε με τη βάση ότι το άγχος είναι αγωνία, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα καθρέφτη που δεν μπορεί να αντανακλά τίποτα περισσότερο από την αδράνεια.

Οι φτωχές επιλογές, τόσο στη ζωή μας όσο και στον κόσμο των αγορών, είναι το αποτέλεσμα της εξάντλησης και η εξάντληση είναι το αποτέλεσμα της λειτουργίας με μία σταθερά περιορισμένη πηγή θέλησης. Μόλις καταφέρουμε να διαχωρίσουμε το άγχος  από την αγωνία ώστε να γίνει η βάση για μία ζωή αντιπροσωπευτική «της αρχής της πρόκλησης», μπορούμε πλέον να βρούμε τη δύναμη της θέλησης χωρίς όρια.

Το μυστικό σε αυτό το μετασχηματισμό είναι ότι οι προκλήσεις θα πρέπει να είναι αξιέπαινες, προκειμένου να λειτουργήσουν τονωτικά. Αντί να εξετάζουμε μόνο τις ελλείψεις μας, θα πρέπει επίσης να εκπαιδεύσουμε τους εαυτούς μας να εξετάζουμε με ευγνωμοσύνη πού βρίσκονται οι βαθύτερες δυνάμεις και οι αξίες μας. Η γνώση των δυνάμεών μας αλλά και του βαθύτερου νοήματος της ζωής μας είναι απαραίτητη για την οργανωτική επιτυχία.

Η γνώση είναι επίσης μία ατομική, ψυχολογική διαδικασία που μας βοηθά να καθορίσουμε αλλά και να κυνηγήσουμε τις σωστές για εμάς προκλήσεις. Εμείς οι ίδιοι μπορεί να εξαντλήσουμε τους εαυτούς μας, όχι μόνο με την αντιμετώπιση πάρα πολλών ή πολύ λίγων προκλήσεων, αλλά και παραλείποντας να αντιμετωπίσουμε τις σωστές.


Συγγραφέας: Brett Ν Steenbarger, Ph.D.

Πηγή: traderfeed.blogspot.com

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...