PsychologyNow Team

Γιατί χρειάζεται να νιώθουμε υπερήφανοι για τον εαυτό μας

Γιατί χρειάζεται να νιώθουμε υπερήφανοι για τον εαυτό μας

PsychologyNow Team

Η επιδίωξη του βιώματος της υπερηφάνειας είναι μία ισχυρή κινητήρια δύναμη.


Προσπαθήστε να ξεχάσετε την ιδέα της υπερηφάνειας ως ένα από τα θανάσιμα αμαρτήματα. Oι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι η υπερηφάνεια μπορεί να είναι μια ισχυρή κινητήρια δύναμη.

Είναι αλήθεια ότι η «αλαζονική υπερηφάνεια» - όταν νιώθει κανείς ευχαριστημένος μόνο από τα προτερήματα του - μπορεί να είναι μία επιβλαβής ένδειξη ενός διογκωμένου Εγώ. Όμως η «αυθεντική περηφάνια», η οποία είναι η ικανοποίηση και η ευχαρίστηση που παίρνουμε από τα θετικά αποτελέσματα της σκληρής δουλειάς και της αφοσίωσης μας, είναι ένα σημαντικό συναίσθημα που μας ανταμείβει και ενθαρρύνει την επιμονή μας.

Όταν νιώθετε ότι δεν είστε περήφανοι για αυτό που κάνετε, τότε ίσως αυτό να σας δείχνει ότι ακολουθείτε τη λάθος προσέγγιση. Σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να σημαίνει ότι ήρθε η ώρα να αλλάξετε στρατηγική ή ακόμα και να πάρετε μια απολύτως νέα κατεύθυνση.

Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τον υπερμαραθωνοδρόμο Ελληνικής καταγωγής Ντιν Καρνάζης που έτρεξε μια φορά 350 μίλια χωρίς καμία στάση και άλλη μία φορά έτρεξε 50 μαραθώνιους σε 50 ημέρες. Αυτός ο άνθρωπος έχει ένα σοβαρό κίνητρο. Από που προήλθε όμως αρχικά το κίνητρό του;

Η ώθηση ήρθε στα 30α γενέθλιά του, όταν ο Καρνάζης προβληματιζόταν σχετικά με τη ζωή και την καριέρα του στις πωλήσεις - μια ελπιδοφόρα πορεία, αλλά όχι και μια που τον έκανε να νιώθει υπερήφανος. Όπως αναφέρει η ψυχολόγος Τζέσσικα Τρέισι, η απουσία υπερηφάνειας ήταν εκείνη που κινητοποίησε τον Καρνάζη να γίνει ένας από τους πιο επιτυχημένους δρομείς μεγάλων αποστάσεων και να προσφέρει έμπνευση στον κόσμο. «Ο Καρνάζης δεν άρχισε να τρέχει επειδή ήξερε ότι θα αλλάξει τη ζωή του, αλλά επειδή ήθελε να νιώσει κάτι διαφορετικό», εξηγεί η Tρέισι.

Αν εσείς έχετε βιώσει πρόσφατα μια απογοήτευση, π.χ. στην εργασία ή στη σχέση σας, και αισθάνεσθε ιδιαιτέρως μία έλλειψη υπερηφάνειας, προσπαθήστε να μην απωθήσετε αυτή τη συναισθηματική δυσφορία. Αντί να απωθήσετε τη δυσφορία, χρησιμοποιήστε τη για να παρακινήσετε τον εαυτό σας να κάνει τις ενέργειες που χρειάζονται, ώστε να αλλάξετε τα πράγματα.

Εναλλακτικά, αν οι επιτυχίες σας δεν σας προσφέρουν μια λάμψη αυθεντικής υπερηφάνειας, ίσως ήρθε η ώρα να επανεξετάσετε τις προτεραιότητες και τις στρατηγικές σας. Πράγματι, θα μπορούσαμε όλοι να επωφεληθούμε αν αφουγκραζόμασταν αυτά τα συναισθήματα περισσότερο. «Συχνά, ακολουθούμε απλά μία πορεία και τα πράγματα δείχνουν ότι πηγαίνουν καλά, όμως χάνουμε την αίσθηση του ολοκλήρωσης του επιτεύγματος», σημειώνει η Tρέισι. «Αυτή η αίσθηση υπερηφάνειας για τους εαυτούς μας και η γνώση που έχουμε για αυτήν, είναι συχνά αυτό που μας παρακινεί να αλλάξουμε τη συμπεριφορά μας».

Η Τρέισι έδειξε πρόσφατα ορισμένα από αυτά τα αποτελέσματα που μας κινητοποιούν, σε μια σειρά από μελέτες που δημοσιεύθηκαν με τους συναδέλφους στο Πανεπιστήμιο της British Columbia και το Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ. Στη μελέτη, οι ερευνητές μέτρησαν τα συναισθήματα αυθεντικής υπερηφάνειας σε φοιτητές μετά από τις εξετάσεις τους και διαπίστωσαν ότι εκείνοι που ανέφεραν ένα αίσθημα χαμηλής υπερηφάνειας μετά από ένα άσχημο αποτέλεσμα (δηλαδή, ανέφεραν ότι ένιωθαν πιο χαμηλά αισθήματα πλήρωσης) έτειναν επίσης να πουν ότι σχεδίαζαν να αλλάξουν τις στρατηγικές μελέτης τους και στη συνέχεια έδειξαν βελτιώσεις στην απόδοση τους σε άλλες εξετάσεις αρκετές εβδομάδες αργότερα. Οι ίδιες βελτιώσεις δεν εμφανίστηκαν από τους φοιτητές που είχαν άσχημη απόδοση και δεν βίωσαν χαμηλή υπερηφάνεια.

Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν πως τα συναισθήματα της χαμηλής υπερηφάνειας λειτουργούν ως «βαρόμετρο του επιτεύγματος» που μας παρακινεί να αλλάξουμε. Αλλά κυρίως, όταν πάρετε το χρόνο σας και προσπαθήσετε να προβληματιστείτε σχετικά με αυτά τα συναισθήματα ή την έλλειψη αυτών, μόνο τότε θα μπορέσετε να επωφεληθείτε από την κινητήρια δύναμή τους.

Προσοχή όμως: αν είχατε συνεχείς απογοητεύσεις και αισθάνεστε ότι η υπερηφάνεια σας είναι σε χαμηλά επίπεδα σε συνδυασμό με χαμηλή αυτοπεποίθηση, υπάρχει κίνδυνος η απουσία της υπερηφάνειας να καταλήξει σε αίσθημα ντροπής. Η ντροπή, όπως εξηγεί η Tρέισι «... είναι μία αίσθηση σαν να λέτε ‘δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Δεν είμαι καλός σε αυτό. Δεν πρόκειται να προσπαθήσω να δουλέψω σκληρά, επειδή απλά ό,τι κάνω πρόκειται να καταλήξει σε αποτυχία’, μια κατάσταση που δεν είναι καθόλου κινητήρια. Όταν νιώθετε χαμηλή αυθεντική υπερηφάνεια, σημαίνει ότι τα συναισθήματα της επίτευξης χάνονται και προσπαθείτε να τα κερδίσετε πίσω», λέει η Tρέισι.

Υπάρχει μια βασική διάκριση που είναι σημαντικό να καθοριστεί εάν αισθάνεστε χαμηλή υπερηφάνεια ή ντροπή. Αυτή σχετίζεται από το αν θα ερμηνεύσετε μια απογοήτευση μέσα από ευμετάβλητα ζητήματα όπως η έλλειψη προσπάθειας ή μία λάθος στρατηγική ή αν αυτή την απογοήτευση την φιλτράρετε μέσα από την προσωπικότητά σας. Για παράδειγμα, αν η απόδοσή σας στην τελευταία εργασία που σας είχαν αναθέσει δεν βρήκε πολύ θετική ανατροφοδότηση και το ερμηνεύετε αυτό λέγοντας ότι είστε ένας ανεπαρκής εργαζόμενος χωρίς ταλέντο, αυτό είναι σαφώς αποθαρρυντικό.

Από την άλλη πλευρά, αυτό που μπορεί να είναι μια ισχυρή κινητήρια δύναμη είναι όταν νιώθετε μια ισχυρή επιθυμία να βιώσετε την υπερηφάνεια, παρά την απογοήτευση και αναγνωρίζετε τι πρέπει να κάνετε για να πετύχετε την επόμενη φορά.

Επομένως, αγκαλιάστε την αξία της υπερηφάνειας. Δεν είναι μάταιο ή απαγορευτικό να θέλετε να αισθάνεσθε πιο περήφανοι για τον εαυτό σας, για την αφοσίωση και τη δέσμευσή σας.


Πηγή: Psychologytoday.com

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...