Η πανδημία στέλνει στον εγκέφαλό μας αντικρουόμενα μηνύματα καθώς η συνεχείς διασκέψεις μέσω μίας οθόνης μας ωθεί να σκεφτούμε ότι η απόσταση ισοδυναμεί κατά κάποιο τρόπο με απόρριψη.
Τον τελευταίο χρόνο, οι ζωές μας έχουν βιώσει εκτεταμένες αλλαγές που έχουν οδηγήσει πολλούς από εμάς να αισθάνονται μια αίσθηση εξάντλησης και υπερκόπωσης.
Οι πιο τυχεροί από εμάς έχουν καταφέρει να απομακρύνουν τον εαυτό τους από τον κίνδυνο και να εργαστούν από το σπίτι κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Περνάμε πλέον τις μέρες μας κοιτάζοντας μια οθόνη, με το μεγαλύτερο μέρος της επικοινωνίας μας να διαδραματίζεται μέσω βίντεο κλήσεων. Αυτό οδήγησε σε αυτό που λέγεται «zoom fatigue», κατά την οποία ο εγκέφαλός μας εξαντλείται από την υπερδιέγερση.
Εκτός από την οπτική κούραση κοιτάζοντας μια οθόνη όλη μέρα (όταν δεν κοιτάζουμε τον υπολογιστή μας, συχνά κοιτάμε την τηλεόραση ή το κινητό μας), η αίσθηση του χώρου μας διαταράσσεται από διαδικτυακές συσκέψεις. Ξαφνικά, όλοι είναι πολύ πιο κοντά από ό,τι θα ήταν σε μια συνεδρία πριν την πανδημία.
Τη δεκαετία του 1960, ο ανθρωπολόγος Edward Hall περιέγραψε, πώς λειτουργούν οι σχέσεις μας μέσα σε κοινωνικά αποδεκτές αποστάσεις. Οι στενές οικογενειακές και οικείες σχέσεις διαδραματίζονται σε μια απόσταση περίπου μισού μέτρου. Για στενούς φίλους, αυτή η απόσταση επεκτείνεται σε περίπου 1,2 μέτρα.
Η πανδημία στέλνει στον εγκέφαλό μας αντικρουόμενα μηνύματα. Στις βίντεο κλήσεις, τα πρόσωπα βρίσκονται σε απόσταση 50 εκατοστών από εμάς, και αυτό δηλώνει στον εγκέφαλό μας, ότι αυτοί είναι στενοί ή οικείοι φίλοι, ενώ αντιθέτως είναι συνάδελφοι ή άγνωστοι. Παρομοίως, οι κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης τοποθέτησαν τους αγαπημένους μας σε ένα πολύ πιο μακρινή απόσταση, η οποία συνήθως προορίζεται για άτομα που μπορεί να συναντήσαμε ή να γνωρίζουμε κοινωνικά, αλλά όχι πολύ καλά – γνωστοί, δηλαδή, και όχι φίλοι.
Ενώ ο λογικός εγκέφαλός μας κατανοεί την κοινωνική απόσταση, η φυσική αδυναμία να αγγίξουμε και να αγκαλιάσουμε τους στενούς μας φίλους και την οικογένειά μας, μπορεί να μας ωθήσει να σκεφτούμε ότι η απόσταση ισοδυναμεί κατά κάποιο τρόπο με απόρριψη.
Η γνωστική προσπάθεια διαχείρισης αυτών των αντικρουόμενων μηνυμάτων είναι κουραστική.
Οι βίντεο κλήσεις μας αναγκάζουν, επίσης, να κοιτάμε τον εαυτό μας περισσότερο από ό,τι έχουμε συνηθίσει, και αυτό μπορεί να μας κάνει να αισθανθούμε άβολα και να ανησυχούμε υπερβολικά για το πώς μας αντιλαμβάνονται οι άλλοι.
Αλλά η απενεργοποίηση της κάμερας κατά τη διάρκεια μιας κλήσης, μπορεί να αυξήσει την εξάντληση με άλλους τρόπους – οι άνθρωποι μπορεί να χρησιμοποιούν την ευκαιρία για να ελέγξουν τα e-mail τους ή να καλύψουν άλλες εργασίες, ενώ ταυτόχρονα ακούνε. Αυτή η πολυδιεργασία είναι ψυχικά εξουθενωτική.
Είμαστε πολύ πιο αποτελεσματικοί, όταν δουλεύουμε πάνω σε μια εργασία κάθε φορά. Ο εγκέφαλός μας ανταποκρίνεται στο τέλος μιας δραστηριότητας και στην έναρξη μιας καινούριας δραστηριότητας μέσω προμαθημένων σημάτων. Συχνά αυτά τα σήματα περιλαμβάνουν σωματική κίνηση.
Αυτά έχουν εξαφανιστεί σε μεγάλο βαθμό – η καθημερινή μετακίνηση είναι η πιο εμφανής απουσία για αυτούς που δουλεύουν από το σπίτι, αλλά και το περπάτημα από και προς τις συναντήσεις δίνει στον εγκέφαλο και στο σώμα το χρόνο να προετοιμαστεί για την επόμενη εργασία. Εκτός εργασίας, οι καθημερινές δραστηριότητες, όπως η μεταφορά των παιδιών στο σχολείο, οι επισκέψεις στο γυμναστήριο και τα τακτικά ραντεβού, προσθέτουν δομή και διαχωρισμό χώρου στις ζωές μας.
Τα ασαφή όρια ανάμεσα σπίτι και εργασία δεν οφείλονται μόνο στην εργασία που φέρνουμε στο σπίτι, αλλά και στις περισσότερες ώρες εργασίας, όπως αναφέρουν οι άνθρωποι. Μη όντας σε θέση να κάνουμε τις συνηθισμένες μας δραστηριότητες σημαίνει ότι οι εβδομάδες και τα Σαββατοκύριακα έχουν αρχίσει να μεταμορφώνονται σε έναν ενιαίο χρόνο και οι μικρότερες μέρες τους χειμώνα μειώνουν τη διαφορά μεταξύ ημέρας και νύχτας.
Διαβάστε σχετικά: Burn out – Επαγγελματική Εξουθένωση
Πώς μπορούμε, λοιπόν, να αντιμετωπίσουμε αυτή την αίσθηση εξάντλησης και κούρασης;
1. Αφιερώστε λίγο χρόνο, κατά τη διάρκεια της εργασίας σας, σε μια απλή συνομιλία που δε σχετίζεται με τη δουλειά σας. Καθημερινές συζητήσεις που κυμαίνονται από μια απλή κουβέντα σχετικά με τον καιρό έως πιο ουσιώδεις συζητήσεις σχετικά με τη ζωή σας.
2. Βρείτε χρόνο για αυτές τις συζητήσεις, κανονίστε ίσως ένα διαδικτυακό μεσημεριανό γεύμα. Η διαφορετική χρήση της τεχνολογίας θα βοηθήσει στη διακοπή της μονοτονίας και της συσχέτισης των οθονών με την εξάντληση. Επιπλέον, περνώντας χρόνο με συναδέλφους, για τους οποίους νιώθουμε πιο φιλικά στην πραγματική ζωή και στους οποίους επιτρέπουμε να εισχωρήσουν στον προσωπικό μας χώρο, η διαδικτυακή συνάντηση γίνεται λιγότερο αγχωτική.
3. Η φιλανθρωπική οργάνωση Fight for Sight προτείνει τον κανόνα «20-20-20», κατά τον οποίο μετά από 20 λεπτά που κοιτάτε μια οθόνη, πρέπει να κοιτάτε 20 μέτρα μακριά για 20 δευτερόλεπτα, ώστε να περιορίσετε την οπτική κόπωση. Όποτε είναι δυνατόν, απενεργοποιήστε την κάμερα κατά τη διάρκεια τηλεδιασκέψεων ή προτιμήστε τις τηλεφωνικές κλήσεις, και εξετάστε αν οι συναντήσεις πρέπει να διαρκούν μια ολόκληρη ώρα.
4. Πριν και μετά από μια συνάντηση, σηκωθείτε από το γραφείο σας και κάντε μερικά βήματα για να μιμηθείτε το περπάτημα από και προς τη συνάντηση, και προσπαθήστε να έχετε μια μέρα χωρίς σύσκεψη στην εργάσιμη εβδομάδα σας.
5. Η ύπαρξη διακριτών χώρων βοηθάει τον εγκέφαλό μας να σταματήσει ψυχολογικά την εργασία. Αν η τραπεζαρία χρησιμεύει ως γραφείο κατά τη διάρκεια της ημέρας, φυλάξτε οτιδήποτε σχετίζεται με τη δουλειά στο τέλος της ημέρας. Θα μπορούσατε να έχετε απλώς ένα κουτί στο πλάι του τραπεζιού, στο οποίο θα τοποθετείτε τα αντικείμενα της δουλειάς, και το οποίο θα ανοίγετε κάθε πρωί για σηματοδοτήσετε την έναρξη της εργασίας.
6. Για να περιορίσετε την πολυδιεργασία και να αυξήσετε τη συγκέντρωση, κλείστε επιπλέον καρτέλες και προγράμματα περιήγησης, βάλτε το τηλέφωνό σας στο αθόρυβο, και ελέγξτε και απαντήστε σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε καθορισμένες ώρες.
7. Η τήρηση μιας ρουτίνας έναρξης και διακοπής της εργασίας την ίδια ώρα κάθε μέρα με την προσθήκη μιας ψεύτικης μετακίνησης – όπου ετοιμάζεστε και φεύγετε από το σπίτι, πριν γυρίσετε πίσω και ξεκινήσετε τη δουλειά – μπορεί να σας βοηθήσει να δημιουργήσετε μια διανοητική διαίρεση του χώρου.
8. Καθώς μπαίνουμε στην άνοιξη με τις ήδη αισθητά μεγαλύτερες και ηλιόλουστες μέρες, είναι η ιδανική στιγμή να αυξήσουμε το χρόνο που περνάμε έξω και να εξασκηθούμε, το οποίο είναι και ο φυσικός ανελκυστήρας διάθεσης.
9. Το να είμαστε έξω μας βοηθάει να νιώθουμε πιο συνδεδεμένοι με τους άλλους. Μπορούμε να ανταλλάξουμε φιλοφρονήσεις, ακόμα και χαμόγελα, τα οποία μπορούν να αυξήσουν την ευημερία, παρά τη διατήρηση των κοινωνικών αποστάσεων.
Απόδοση: Σοφία Ανδριανάκη – Μετάφραση και επιμέλεια ξενόγλωσσων άρθρων
Πηγή
