Το 2021 οι ψυχοθεραπευτές χρειάστηκε να υποστηρίξουν τους θεραπευόμενους με το πένθος, το άγχος και τις δυσκολίες τους, ενώ ταυτόχρονα χρειάζονταν το ίδιο για τον εαυτό τους, αγγίζοντας την επαγγελματική εξουθένωση.
Ο υπέρογκος φόρτος εργασίας, οι οικονομικά επιβαρυμένες υπηρεσίες, οι υψηλής φροντίδας θεραπευόμενοι, οι αποφευκτικές ασφαλιστικές εταιρείες, η αυξανόμενη γραφειοκρατία, οι προσδοκίες αποτελεσματικότητας, και πλέον μια πανδημία φέρνουν τους κλινικούς αντιμέτωπους με ανυπέρβλητο στρες. Τόσο πολύ που κάνει τους θεραπευτές να διερωτώνται για την επαγγελματική τους πορεία και να σκέφτονται ακόμα και μια αλλαγή.
Η υποστήριξη των άλλων ενώ ταυτόχρονα έχουν να διαχειριστούν τα δικά τους συναισθήματα και εμπειρίες δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο για τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Είναι κομμάτι της δουλειάς. Ωστόσο, το 2020 έφερε επιπλέον στρες, για το οποίο κανείς δεν ήταν προετοιμασμένος, κάνοντας τις συνθήκες εργασίας για τους θεραπευτές μη βιώσιμες και αυξάνοντας πολύ την πιθανότητα να οδηγηθούν σε επαγγελματική εξουθένωση.
Η χρόνια απάθεια, αποσύνδεση και κυνισμός είναι όλα ενδείξεις της επαγγελματικής εξουθένωσης, και αν τα αγνοήσουμε, μπορεί να διαποτίσουν ολόκληρη τη ζωή. Η εξουθένωση μπορεί να μην είναι εύκολα ανιχνεύσιμη, ειδικά σε ένα επάγγελμα που το μοναδικό αντικείμενο είναι να βοηθηθούν οι άλλοι. Επομένως, πού βρίσκεται το όριο ανάμεσα σε έναν «καλό θεραπευτή» και στο να δίνει κανείς όλο του το είναι σε αυτό;
Αναμφίβολα, χρειάζεται να γίνει μια μεγάλη συζήτηση για το πώς το σύστημα ψυχικής υγείας δημιουργεί συνθήκες που συμβάλλουν στην επαγγελματική εξουθένωση. Το 2021, οι θεραπευτές χρειάστηκε να υποστηρίξουν τους θεραπευόμενους με το πένθος, το άγχος και τις δυσκολίες τους, ενώ ταυτόχρονα χρειάζονταν το ίδιο για τον εαυτό τους. Πλέον, η αυτοφροντίδα, ένα σημαντικό αντίδοτο για την εξουθένωση, μοιάζει για τους κλινικούς μια πολυτέλεια.
Η έρευνα για την εξουθένωση στους επαγγελματίες έχει δείξει πως η λύση δεν είναι λιγότερες ώρες εργασίας, αλλά περισσότερο νόημα και μια αυξημένη αίσθηση αποτελεσματικότητας. Ως θεραπευτές, έχουμε ήδη επιλέξει μια δουλειά με νόημα, αλλά πώς μπορούμε να αυξήσουμε την αίσθηση αποτελεσματικότητας; Ο οργανωσιακός ψυχολόγος Άνταμ Γκραντ θεωρεί πως η απάντηση είναι να «κατακτούμε μικρές νίκες καθημερινά». Ακολουθούν ορισμένες πρακτικές ιδέες.
Μικροί επιτεύξιμοι στόχοι. Όρισε τρεις μικρές ασχολίες που μπορείς να κάνεις κάθε μέρα και οι οποίες αυξάνουν την αίσθηση της ικανότητας και της επίτευξης. Μπορούν να είναι αρκετά απλές ώστε να τις θυμάσαι, ή ακόμα και το να τις σημειώνεις και να τις σβήνεις από τη λίστα σου μπορεί να είναι πολύ απολαυστικό. Για παράδειγμα, σβήσε λίγα email σου, καθάρισε ένα μέρος του σπιτιού, κάνε μια θετική κουβέντα με κάποιον, άνοιξε την αλληλογραφία σου. Αν δεν κατορθώσεις να ολοκληρώσεις τη λίστα, αυτό σημαίνει ότι αυτές οι εργασίες είναι αρκετά μεγάλες.
Διαβάστε σχετικά: Το Σύνδρομο Επαγγελματικής Εξουθένωσης: Τι δεν πρέπει να αγνοούμε
Μείωσε τον αριθμό των αποφάσεων που παίρνεις κάθε μέρα. Όπως οποιαδήποτε άλλη κούραση, έτσι και η κούραση των αποφάσεων είναι πραγματική. Δεν προτείνουμε να μην παίρνεις καμία απολύτως απόφαση, αλλά να κάνεις τα πράγματα λίγο ευκολότερα με το να παίρνεις αποφάσεις εγκαίρως, όταν έχεις ενέργεια. Για παράδειγμα, είναι πιο ομαλό όταν επιλέγουμε τα ρούχα για την επόμενη μέρα, προετοιμάζουμε το φαγητό και αποφασίζουμε για το πρωινό μας από την προηγούμενη νύχτα. Πολλοί δυσκολεύονται να λειτουργήσουν ενεργητικά το πρωί, επομένως όσο λιγότερες αποφάσεις πρέπει να πάρουν τόσο πιο ευχαριστημένοι νιώθουν, και μπορούν να ξεκινήσουν τη δουλειά τους πιο συγκεντρωμένοι.
Ξεκίνα και τελείωνε τις συνεδρίες στην ώρα τους. Πρόκειται για την τέχνη του να σταματάς τη συζήτηση στα 50 λεπτά. Μπορεί να μη φαίνεται ωραίο, ωστόσο είναι το σωστό. Και σίγουρα μοιάζει καλύτερο από το να μένεις όλη την υπόλοιπη μέρα πίσω με τον χρόνο σου. Έχε ένα ρολόι, το οποίο θα μπορείτε και οι δύο να κοιτάτε, και να αναφέρεσαι στην ώρα εγκαίρως. Ένα παράδειγμα για το τι θα μπορούσες να πεις είναι Αντιλαμβάνομαι πως έχεις ανοίξει ένα καινούριο κεφάλαιο και θα ήθελα να έχουμε στον νου μας τον χρόνο που έχουμε διαθέσιμο. Έχουμε μόνο λίγα λεπτά. Ενδεχομένως να είναι καλύτερο να βάλουμε μια άνω τελεία μέχρι την επόμενη συνάντηση, ώστε να το ξεδιπλώσουμε μαζί με προσοχή, αντί να βιαστούμε τώρα. Οι θεραπευόμενοι αισθάνονται σεβασμό, θέτεις θεραπευτικά όρια και διδάσκεις δεξιότητες συγκέντρωσης.
Υιοθέτησε μια συνήθεια ανάμεσα στις συνεδρίες. Δεν χρειάζεται να είναι κάτι πολύπλοκο. Επίλεξε κάτι μικρό και τονωτικό για σένα. Φρόντισε τις ανάγκες σου, φάε, τεντώσου, γράψε την πρόοδο σου, κάτσε αναπαυτικά και κάνε κάποια άσκηση διαλογισμού και αναπνοών. Η ιδέα είναι να αποφύγεις να ξεκινήσεις μια καινούρια υποχρέωση ή να κάνεις απλώς ένα πέρασμα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εκτός απροόπτου, δεν υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείς και πρέπει να κάνεις ανάμεσα στις συνεδρίες, και ακόμα λιγότερα πράγματα που μπορείς να ολοκληρώσεις. Βρες την ισορροπία σου και μείνε εκεί. Αν βρεις μια συνήθεια για να ασχολείσαι ανάμεσα στις συνεδρίες, θα σου είναι πιο εύκολο να τις ολοκληρώνεις στην ώρα τους.
Κάνε διαλείμματα, ακόμα και μικρά, και προστάτεψέ τα. Οι λιγότερο αγχωμένοι άνθρωποι είναι εκείνοι που κάνουν διαλείμματα από τη δουλειά χωρίς να απολογούνται. Δεν παίζει και πολύ ρόλο τι θα περιλαμβάνει το διάλειμμα, εφόσον σε απορροφάει πλήρως.
Ζήτα από τους αγαπημένους σου χώρο κατά τη διάρκεια και μετά τη δουλειά. Με το να θέσει όρια κανείς αλλάζει ολόκληρο το παιχνίδι.
Δημιούργησε χρονικά κενά ανάμεσα σε ένα αίτημα και στην απάντησή σου. Αν και συχνά αισθανόμαστε ότι κάτι είναι επείγον, λίγες είναι οι φορές που απαιτούν πραγματικά άμεση ανταπόκριση. Θυμήσου να παίρνεις μερικές αναπνοές, λεπτά ή και μέρες ανάμεσα στην παρόρμηση να απαντήσεις και στην πραγματική σου απάντηση. Αυτή η μικρή εξάσκηση κάνει μεγάλη διαφορά, όταν η προσοχή και η ενέργειά σου μοιράζονται σε πολλά κομμάτια.
Σταμάτα να λες σε αγνώστους πως είσαι ψυχοθεραπευτής. Απλά μην το κάνεις. Και ξέρεις γιατί.
Απόδοση: Ναταλία Παπακώστα- Ψυχολόγος Msc
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
