Ως ειδικοί ψυχικοί υγείας καλούμαστε συχνά να λειτουργήσουμε όχι μόνο θεραπευτικά αλλά και ενίοτε συμβουλευτικά, εκπαιδευτικά αλλά και υποστηρικτικά. Είμαστε συχνά συνοδοιπόροι με τους θεραπευόμενούς μας σε ένα κομμάτι του ταξιδιού της ζωής τους.
Χρειάζεται να πάσχει κάποιος από κάποια ψυχική διαταραχή για να ωφεληθεί από έναν ψυχολόγο; Μόνο σε παθολογικές καταστάσεις μπορεί να φανεί χρήσιμη η συνεργασία μαζί του; Οι ψυχολόγοι είναι η αλήθεια πως είναι συνυφασμένοι με τις Διαταραχές: ασυνήθιστα υψηλό άγχος ή έντονα δύσφορο συναίσθημα είναι συνήθως η αφορμή για να περάσει κάποιος την πόρτα του γραφείου μας.
Και όντως έχουμε εκπαιδευτεί για να βοηθάμε τους θεραπευόμενούς μας να βρίσκουν σταδιακά το δρόμο τους προς την ψυχική υγεία. Αυτό που παρατήρησα όμως στα χρόνια που εξασκώ την ψυχοθεραπεία είναι πως ένας αριθμός θεραπευόμενων που απευθύνονται σε μας, δεν έχουν κλινική εικόνα. Δεν ανήκουν διαγνωστικά σε κάποια διαταραχή, έχουν ωστόσο αιτήματα που επιθυμούν να δουλέψουν και τα οποία δυσκολεύουν σημαντικά τη ζωή τους και την καθημερινότητα τους.
Στις περιπτώσεις αυτές η δουλειά του ψυχολόγου περνάει από το πεδίο στης ψυχοθεραπείας στα πεδία του coaching και της συμβουλευτικής. Για το λόγο αυτό αιτήματα όπως τα παρακάτω μπορούν να δουλευτούν τόσο από ψυχολόγους όσο και από Coaches ή Συμβούλους, οι οποίοι έχουν πάντα την κατάλληλη εκπαίδευση.
Διαχείριση χρόνου – Προγραμματισμός
Από τα συνηθέστερα θέματα που έρχονται στο γραφείο ενός ψυχολόγου – τονίζω πάντα, από μη κλινικό πληθυσμό – είναι αυτό της διαχείρισης και του προγραμματισμού του χρόνου. Θεωρώ πως η πληθώρα των πληροφοριών στην οποία είμαστε εκτεθειμένοι όλοι καθημερινά σε συνδυασμό με την μικρή ή καθόλου εκπαίδευση που είχαμε ως προς το πως να διαχειριζόμαστε τον χρόνο μας, συμβάλουν συχνά στην αδυναμία μας να βάλουμε προτεραιότητες, συσσωρεύοντας υποχρεώσεις ή τρέχοντας να προλάβουμε προθεσμίες.
Οι απαιτητικές συνθήκες ωστόσο της σύγχρονης ζωής, είτε πρόκειται για έναν φοιτητή, είτε εργαζόμενο, είτε άνεργο καθιστούν την οργάνωση του χρόνου μας μια αναγκαία δεξιότητα. Σε αυτό το πλαίσιο χρειάζεται να δουλέψει κανείς με την κατηγοριοποίηση των εργασιών, τον προγραμματισμό, τη θέσπιση προτεραιοτήτων, την αξιολόγηση και τον επαναπρογραμματισμό καθώς και με την στοχοθεσία.
Καλύτερη διαχείριση χρόνου σημαίνει συνήθως υψηλότερος βαθμός αυτοαποτελεσματικότητας, χαμηλότερο άγχος, μεγαλύτερη ικανοποίηση από τον εαυτό μας, αυξημένη αυτοπεποίθηση.
Στοχοθεσία
Η στοχοθεσία αναφέρεται στην συνειδητή επιλογή στόχων στη ζωή μας, μακροπρόθεσμων ή βραχυπρόθεσμων, μικρών ή μεγάλων, απλών ή πολύπλοκων. Το να αλλάξουμε εργασία, να κάνουμε ένα ταξίδι σε έναν προορισμό που πάντα ονειρευόμασταν, να ξεκινήσουμε ένα χόμπυ, να βελτιώσουμε την διατροφή μας είναι μερικά μόνο παραδείγματα στόχων.
Πολλές φορές τα όνειρα και οι επιθυμίες μας παραμένουν στη σφαίρα της φαντασίας μας και του ιδεατού γιατί στην πραγματικότητα ποτέ δεν μεταμορφώθηκαν σε στόχους και ποτέ δεν εργαστήκαμε συστηματικά για αυτούς. Η στοχοθεσία είναι άμεσα συνυφασμένη με τον προγραμματισμό και την διαχείριση χρόνου καθώς και με την κινητοποίηση.
Στόχοι που εκ των πραγμάτων χρειάζονται χρόνο για την πραγμάτωση τους απαιτούν και την κινητοποίηση μας σε βάθος χρόνου. Μέσα από την συνεργασία με έναν ειδικό μπορούμε να μάθουμε και να εφαρμόσουμε συγκεκριμένα μοντέλα στοχοθεσίας, τα οποία μπορούν να δώσουν στις επιθυμίες μας σάρκα και οστά!
Λήψη αποφάσεων
Μια ακόμα χρήσιμη δεξιότητα την οποία μπορούμε να εξελίξουμε, μέσα από την συνεργασία μας με coach, ψυχολόγο ή σύμβουλο είναι αυτή της λήψης αποφάσεων. “Δεν ξέρω τι να αποφασίσω!”, “Δεν ξέρω τι είναι καλύτερο να κάνω!”, είναι δηλώσεις που ακούγονται συχνά σε μια πρώτη συνεδρία. Παρόλο που λαμβάνουμε δεκάδες αποφάσεις σε καθημερινή βάση, μπορεί να δυσκολευτούμε αρκετά σε αποφάσεις που αλλάζουν σημαντικά τη ζωή μας, όπως ένας γάμος ή η μετακίνηση σε μια ξένη χώρα.
Σε μερικές περιπτώσεις δυσκολευόμαστε και σε πιο απλές αποφάσεις όταν οι εναλλακτικές τις οποίες έχουμε στη διάθεση μας μοιάζουν λίγο πολύ ίδιες. Ο τρόπος με τον οποίο λαμβάνουμε αποφάσεις είναι μια διαδικασία η μπορεί μπορεί να επέλθει στην επίγνωση μας αλλά και να βελτιωθεί αν χρειάζεται.
Και εδώ μπορούμε να μάθουμε και να αξιοποιήσουμε συγκεκριμένα μοντέλα λήψης αποφάσεων. Άλλωστε μεγάλο κομμάτι της ζωής μας εξαρτάται από την ποσότητα και την ποιότητα των αποφάσεων που λαμβάνουμε αλλά και από το σθένος και το κίνητρο με τα οποία τις υλοποιούμε.
Αυτογνωσία
Η βαθυτέρη κατανόηση του εαυτού μας συνήθως απαιτεί, εκτός από προσωπικό αναστοχασμό, και την οπτική ή την ανατροφοδότηση τρίτων. Η καλύτερη και σε βάθος κατανόηση του ίδιου μας του εαυτού είναι μια διαδικασία που φωτίζει όλες εκείνες τις πτυχές της προσωπικότητας μας που έρχονται σε αλληλεπίδραση και αντιπαράθεση με το περιβάλλον.
Η αυτεπίγνωση μας βοηθάει να έχουμε καλύτερο βαθμό συνειδητότητας αναφορικά με τις σκέψεις μας, τις πράξεις μας, τα συναισθήματα μας αλλά και τις ερμηνείες που κάνουμε για αυτά. Ως εκ τούτου μπορεί να συμβάλει στο να ζούμε πιο συνειδητά στο παρόν, στο να αναγνωρίζουμε και να αποδεχόμαστε καλύτερα τον εαυτό μας αλλά και να αλλάξουμε επιλεκτικά στοιχεία που πιθανόν να μην μας εξυπηρετούν.
Κατά τη γνώμη μου η αυτογνωσία γίνεται χρήσιμη, όχι όταν βάζουμε ταμπέλες και ορολογίες σε αυτό που μας συμβαίνει ή σε αυτά νιώθουμε αλλά όταν κατανοούμε τις διαδικασίες μέσα από τις οποίες παράγονται οι συμπεριφορές και οι επιλογές μας.
Ως ειδικοί ψυχικοί υγείας καλούμαστε συχνά να λειτουργήσουμε όχι μόνο θεραπευτικά αλλά και ενίοτε συμβουλευτικά, εκπαιδευτικά αλλά και υποστηρικτικά. Είμαστε συχνά συνοδοιπόροι με τους θεραπευόμενούς μας σε ένα κομμάτι του ταξιδιού της ζωής τους. Το ταξίδι αυτό είναι κάθε φορά διαφορετικό μεν, αλλά ο ρόλος μας παραμένει ο ίδιος: να διευκολύνουμε την διαδικασία αυτοβελτίωσης, ωρίμανσης και εξέλιξης τους.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
