Όπως δείχνει η ιστορία της Αγγέλου, πολλοί άνθρωποι αντιδρούν στην απώλεια επουλώνοντας τις πληγές άλλων ανθρώπων που είναι ίδιες με τις δικές τους. Η Αγγέλου το έκανε αυτό μέσω της συγγραφής, αλλά η διαδικασία αυτή μπορεί να έχει πολλές μορφές.
Πράγματι, η λέξη «πληγωμένος θεραπευτής», ένας όρος που επινοήθηκε από τον ψυχολόγο Καρλ Γιουνγκ το 1951, είναι ένα από τα παλαιότερα αρχέτυπα της ανθρωπότητας. Στην ελληνική μυθολογία ο Κένταυρος Χείρων πληγώθηκε από ένα δηλητηριασμένο βέλος που του προκάλεσε τρομερό πόνο, αλλά του έδωσε και θεραπευτικές δυνάμεις.
Στους σαμάνικους πολιτισμούς οι θεραπευτές πρέπει πρώτα να υποβληθούν σε μια διαδικασία μύησης που περιλαμβάνει αρκετή ταλαιπωρία. Στον Ιουδαϊσμό οι δυνάμεις του Μεσσία πηγάζουν από τα δικά του βάσανα: περιβάλλεται από φτωχούς και αρρώστους επειδή είναι ένας από αυτούς. Και στον Χριστιανισμό ο Ιησούς είναι ο πληγωμένος θεραπευτής που θεραπεύει γυναίκες που αιμορραγούν, αγκαλιάζει τους λεπρούς και πεθαίνει σε έναν σταυρό για να μας σώσει όλους.
Τη σύγχρονη εποχή οι πληγωμένοι θεραπευτές παίρνουν πιο αναγνωρίσιμες μορφές. Η πενθούσα μητέρα ενός έφηβου κοριτσιού που σκοτώθηκε στην εθνική οδό ιδρύει την οργάνωση «Μητέρες ενάντια στην οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ». Ένας εννιάχρονος που έχασε τον πατέρα του από καρκίνο στον εγκέφαλο γίνεται σύμβουλος για πενθούντες. Ένας επιζών τρομοκρατικής επίθεσης με όπλο ιδρύει μια οργάνωση για τον περιορισμό της οπλοκατοχής.
Οι πληγωμένοι θεραπευτές εμφανίζονται και σε μελέτες που δείχνουν ότι οι σύμβουλοι ψυχικής υγείας που πάσχουν και οι ίδιοι από ψυχικές ασθένειες έχουν την τάση να είναι πιο αφοσιωμένοι στην εργασία τους. Ύστερα από το εθνικό τραύμα της 11ης Σεπτεμβρίου σημειώθηκε αριθμός ρεκόρ αιτήσεων από Αμερικανούς που ήθελαν να γίνουν πυροσβέστες, δάσκαλοι ή να εργαστούν στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Στον οργανισμό Teach for America, οι αιτήσεις τριπλασιάστηκαν τις έξι εβδομάδες που ακολούθησαν την 11/9, σύμφωνα με τους New York Times, ενώ οι μισοί από τους αιτούντες δήλωναν ότι κίνητρο για την αίτησή τους υπήρξε η καταστροφή.
Στην Πυροσβεστική της Πόλης της Νέας Υόρκης, ένας πυροσβέστης εξήγησε στους Times ότι ήταν «αναποφάσιστος» σχετικά με την ένταξή του στο σώμα, λόγω του ότι ήταν κάτι που απαιτούσε πολύ χρόνο. Έπειτα, μετά την 11/9, το μόνο που ήθελα να κάνω ήταν να βοηθήσω. Η ηθοποιός Έιμι Τινγκ, η οποία κόντεψε να χάσει τη ζωή της εκείνη τη μέρα στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου, εγκατέλειψε τη βιομηχανία του κινηματογράφου και μπήκε στην Ιατρική Υπηρεσία της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου η οπτική μου για τη ζωή άλλαξε είπε στο περιοδικό Airman. Πάντα ήθελα να βοηθώ τους ανθρώπους, οπότε αποφάσισα να συνεχίσω την καριέρα μου στον ιατρικό κλάδο.
Ένα άλλο ενδιαφέρον παράδειγμα ενός πληγωμένου θεραπευτή είναι η συγγραφέας και δημόσια συνήγορος υπεράσπισης Ρενέ Ντένφελντ, η οποία έχει γράψει για την τραγική παιδική της ηλικία, στην οποία βίωσε σεξουαλική κακοποίηση και παραμέληση. Η μητέρα της Ντένφελντ ήταν αλκοολική, ο πατριός της ήταν μαστροπός, το σπίτι τους μαγνήτης για παιδόφιλους. Προσπάθησε να καταγγείλει την κακοποίηση, αλλά δεν την πίστεψε κανείς. Το έσκασε από το σπίτι και έζησε στους δρόμους του Πόρτλαντ, στο Όρεγκον, όπου ήταν στο έλεος διαφόρων ειδών θηρευτών.
Υπήρχαν πολλές πιθανές αντιδράσεις σε αυτό το είδος οικογενειακής ζωής. Η μητέρα της Ρενέ, θύμα βιασμού και βίας και η ίδια, αυτοκτόνησε διαλυμένη από τις τύψεις της επειδή απέτυχε να προστατέψει τα παιδιά της. Ο αδελφός της Ντένφελντ προσπάθησε να ξεφύγει από την ιστορία του με το να γίνει αυτό που εκείνη αποκαλεί, σε ένα καυστικό δοκίμιο με τίτλο The Other Side of Loss (Η άλλη πλευρά της απώλειας), «ο βασιλιάς της κανονικότητας»: φορούσε πουκάμισο με κουμπιά στον γιακά, είχε προστατευτικό τσέπης, αγωνιζόταν να καθαρίσει τους λεκέδες της παιδικής τους ηλικίας. Προσπάθησε, αλλά η προσπάθειά του δεν λειτούργησε και αυτοκτόνησε κι εκείνος. «Ήθελα απλώς να είμαι ένα καλό παιδί» είπε προτού φύγει.
Κανείς δεν θα είχε εκπλαγεί αν και η Ντένφελντ ακολουθούσε το ίδιο μονοπάτι. Αλλά εκείνη έγινε επικεφαλής ερευνήτρια στο γραφείο ενός δημόσιου συνηγόρου υπεράσπισης στο Πόρτλαντ, που βοηθά θύματα βιασμού να ξεφύγουν από τους διακινητές τους και σώζει καταδικασμένους από τη θανατική ποινή. Έγραψε τρία μυθιστορήματα για χαρακτήρες που έχουν υποστεί το δικό τους τραύμα.
Και υιοθέτησε τρία παιδιά από την Πρόνοια, παιδιά με παρελθόν τόσο τραγικό όσο και το δικό της. παιδιά που, όπως και η ίδια, έμοιαζαν στερημένα από αγάπη. Στην αρχή τα παιδιά αυτά τής έδειχναν την οργή τους, την κοιτούσαν με παγωμένο βλέμμα. Αλλά επέμεινε. Για περισσότερα από είκοσι χρόνια έχει δώσει σάρκα και οστά στην παράξενη οικογένειά τους μέσα από την αγάπη.
Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από το βιβλίο Αγκάλιασε τη μελαγχολία σου της Susan Cain, το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Key Books.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
