Όπως όλοι, είμαστε κι εμείς άνθρωποι. Αντιμετωπίζουμε προβλήματα στη ζωή μας, καλούμαστε να διαχειριστούμε δυσκολίες και αναποδιές, απώλειες, στρεσογόνα γεγονότα, διαπροσωπικές δυσκολίες, επαγγελματικές πιέσεις. Ερχόμαστε αντιμέτωποι με καταστάσεις που δεν ξέρουμε πώς να αντιδράσουμε και που μπορεί να μας φτάσουν στα όριά μας.
Αρκετές φορές έχω βρεθεί μπροστά σε μια κατασκευασμένη εικόνα, σε ένα «μύθο» που πλανάται γύρω από το επάγγελμα του ψυχολόγου και του ανθρώπου «πίσω» από τον ψυχολόγο. Άλλο η επαγγελματική ζωή και άλλο η προσωπική.
Υπάρχει μια γενική ιδέα που συμμερίζονται αρκετοί άνθρωποι, πως οι ψυχολόγοι ξέρουμε πάντα τι να κάνουμε, έχουμε πάντα τον έλεγχο, δεν κάνουμε ποτέ λάθος, δεν έχουμε αδυναμίες, έχουμε όλες τις απαντήσεις έτοιμες, ξέρουμε ποια είναι η σωστή απόφαση για τη δεδομένη στιγμή και όλα μπορούμε να τα διαχειριστούμε πάρα πολύ εύκολα και πάρα πολύ απλά.
Κι έτσι πρέπει να είμαστε πάντα. Σε όλα μας. Σωστοί. «Δεν έχουμε προβλήματα». Κι όταν προκύψουν, είναι για λίγο, εφόσον διαθέτουμε τη μαγική λύση και την αντίστοιχη γνώση για να αντεπεξέλθουμε σωστά, σύντομα και αποτελεσματικά.
Αυτά τα πρέπει και τα δεν πρέπει που πλανώνται γύρω από το επάγγελμα του ψυχολόγου, συχνά γίνονται πηγή έξτρα πίεσης. Ακριβώς επειδή είσαι ψυχολόγος «Δεν έχεις ανάγκη εσύ! Δεν χρειάζεσαι υποστήριξη. Εσύ είσαι ο άνθρωπος που προσφέρει βοήθεια, όχι αυτός που τη δέχεται. Εσύ έχεις και πρέπει να έχεις πάντα τον έλεγχο των συναισθημάτων σου, των σκέψεών σου, των πράξεών σου. Εσύ δεν επιτρέπεται να κάνεις λάθος και να ξεφύγεις. Αν εσύ κάνεις λάθος πώς θα πείσεις τους άλλους να σε ακούσουν; Πώς θα τους βοηθήσεις;»
Δεν είναι όμως έτσι στην πραγματικότητα. Πολλές φορές δεν ξέρουμε τι να κάνουμε, δεν έχουμε την απάντηση, δεν βρίσκουμε τη «μαγική λύση» ή ακόμα κι αν γνωρίζουμε τι είναι αυτό που θα μας βοηθούσε εν προκειμένω, και πάλι, ανθρώπινα, δυσκολευόμαστε να το φέρουμε εις πέρας.
Υπάρχουν στιγμές που λυγίζουμε. Που αισθανόμαστε κι εμείς «κολλημένοι», αποπροσανατολισμένοι. Η ψυχολογική γνώση που διαθέτουμε δεν μοιάζει αρκετή για να μας βοηθήσει ή ενδεχομένως, αντί να μας βοηθήσει να ξεμπερδευτούμε, μας μπερδεύει χειρότερα.
Κάποιες φορές, όσο περισσότερα γνωρίζεις τόσο χειρότερα είναι για σένα. Αναλύεις όσο δεν πάει το πρόβλημα ή την κατάσταση και αντί να εστιάζεις στη λύση, μένεις στη δυσκολία. Και η δυσκολία, όπως κάθε τι στο οποίο στρέφουμε την προσοχή μας, «φουντώνει». Επιπρόσθετα, ακριβώς επειδή μιλάμε για τον εαυτό μας, δεν μπορούμε να είμαστε αντικειμενικοί. Υπάρχουν πάντοτε «τυφλά σημεία» στην αυτοπαρατήρηση.
Χρειάζεται αποστασιοποίηση, συναισθηματικά και πρακτικά. Κι ένας εξωτερικός παρατηρητής που θα δει τις λεπτομέρειες που μας διέφυγαν. Ακριβώς γι’ αυτό χρειαζόμαστε κι εμείς καθοδήγηση από άλλους επαγγελματίες ψυχικής υγείας. Όπως ένας καρδιοχειρουργός, εάν παρουσιαστεί κάποιο πρόβλημα στην καρδιά του και χρειαστεί χειρουργείο, θα απευθυνθεί σε έναν συνάδελφο και δεν θα αποπειραθεί να χειρουργήσει τον εαυτό του, έτσι κι εμείς έχουμε ανάγκη από την καθοδήγηση ενός συναδέλφου ψυχολόγου.
Άλλωστε, το ταξίδι του να ανακαλύπτεις τον εαυτό σου, να βελτιώνεις τις αδυναμίες σου και να ενισχύεις τα προτερήματά σου, δεν τελειώνει ποτέ. Και τόσο οι δυσκολίες όσο και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην πορεία της ζωής μας, είναι κομμάτι αυτού του ταξιδιού και της εξέλιξης, προσωπικής κι επαγγελματικής.
Διαβάστε σχετικά: Η σχέση με τον εαυτό μας αποτελεί τη πιο βασική και καθοριστική σχέση της ζωής μας
Πολλές φορές, όλοι μας, έχουμε την ανάγκη να μοιραστούμε αυτό το οποίο βιώνουμε με κάποιον άλλον, με την ελπίδα ότι θα μας δώσει μία νέα πληροφορία, θα μας ανοίξει μία νέα πόρτα στη σκέψη και θα μας κάνει να δούμε τα πράγματα μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα. Ή ακόμα, απλώς έχουμε ανάγκη απλώς να μας υπενθυμίσει κάποιος την πραγματικότητα: πού βρισκόμαστε, τι έχουμε καταφέρει, ποιες είναι οι δυνατότητές μας και πώς έχουμε μάθει να διαχειριζόμαστε τις δυσκολίες.
Ενίοτε, θέλουμε και κάποιος άλλος να μας αναγνωρίσει ότι τα καταφέρνουμε καλά, κάνουμε ό, τι καλύτερο μπορούμε με βάση τη γνώση που διαθέτουμε εκείνη τη στιγμή, την κατάσταση που βρισκόμαστε, τη διάθεσή μας και τα υπάρχοντα δεδομένα.
Οι ψυχολόγοι έχουμε ανάγκη, πέρα από την προσωπική αποφόρτιση που χρειάζονται όλοι οι άνθρωποι και την επαγγελματική αποφόρτιση για έναν λόγο παραπάνω. Όταν ένας άνθρωπος έρχεται και σου ανοίγει την ψυχή του, καταθέτει τις σκέψεις του, τα προβλήματά του, τα άγχη του, τους προβληματισμούς του και ταυτόχρονα όλους τους ανθρώπους που έχει εκείνος μέσα στο μυαλό του και στη ζωή του, σου αφήνει κι ένα μέρος από το «βάρος» που συνεπάγονται οι έγνοιες του.
Αυτό το βάρος, κάπως οφείλεις να το διαχειριστείς και να το ελευθερώσεις, για να μη μείνει όλη αυτή η ενέργεια μέσα σου. Αν κρατούσαμε από κάθε πελάτη-θεραπευόμενο όλη την ενέργεια που αφήνει, το βάρος κάποια στιγμή θα γινόταν δυσβάσταχτο, θα εξαντλούμασταν ψυχή τε και σώματι και πλέον δεν θα ήμασταν σε θέση να βοηθήσουμε ούτε τους πελάτες μας ούτε καν τον ίδιο μας τον εαυτό.
Χρειάζεται διέξοδος. Χρειάζεται να βάζουμε κι εμείς τα όριά μας. Να μην κουβαλάμε τις έγνοιες της δουλειάς στην προσωπική μας ζωή (ούτε και το αντίστροφο βέβαια). Να βρίσκουμε τις ισορροπίες μας, αυτό που μας αποφορτίζει και μας χαλαρώνει, για να μπορούμε να επανερχόμαστε με φρέσκο μυαλό και ανανεωμένη διάθεση, άξιοι να σταθούμε απέναντι στον κάθε άνθρωπο που μας εμπιστεύεται και ζητά τη βοήθειά μας.
Δεν είμαστε υπεράνθρωποι. Δεν έχουμε ανεξάντλητη υπομονή. Δεν έχουμε πάντα την κατάλληλη λύση για όλα. Κάνουμε λάθη και μέσα από αυτά μαθαίνουμε πώς θα είμαστε καλύτεροι την επόμενη φορά. Είναι εντάξει να ζητάμε βοήθεια όταν την έχουμε ανάγκη. Μαθαίνουμε πώς να είμαστε σωστοί επαγγελματίες, να εξισορροπούμε προσωπική κι επαγγελματική ζωή.
Κι οφείλουμε να μην ξεχνάμε: όσες θεωρίες και να μάθουμε, όσες έρευνες και να κάνουμε, όσες τεχνικές και μεθόδους και να διδαχθούμε, όταν αγγίζουμε μία ανθρώπινη ψυχή, πρέπει να είμαστε κι εμείς, ακόμα, μια ανθρώπινη ψυχή.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
