Οι θεραπευόμενοι συχνά εκφράζουν θυμό και άλλα συναισθήματα προς τους θεραπευτές, που στην πραγματικότητα δεν απευθύνονται στους ίδιους, αλλά στον άλλο. Τον όποιο άλλο. Αυτόν που τους απασχολεί τώρα και διαχρονικά.
Είναι λοιπόν τώρα εδώ δακρύζοντας. Και σκύβει το κεφάλι. Ρίχνει πάλι τα μαλλιά της στο πρόσωπο. Πόσες φορές δεν το έχει κάνει άραγε στη ζωή της; Συνήθως μπροστά σε κόσμο, σίγουρα όμως και κατά μόνας. Της προσφέρω μαντιλάκι, τα προμηθεύομαι σε τιμές και ποσότητες χονδρικής, πέφτει πολύ κλάμα στο ιατρείο, να μη μιλήσουμε για τις αλλεργίες.
«Μπορείτε να κλαίτε, είναι ΟΚ». «Συγγνώμη γιατρέ, δεν ξέρω τι με έπιασε, δεν ξέρω…» λέει προσπαθώντας να ρουφήξει τις εκκρίσεις της με καθωσπρέπει τρόπο (πράγμα αδύνατο βέβαια…). «Δεν σας έπιασε κάτι, δεν είναι ασθένεια, δεν είναι σύνδρομο, δεν είναι κακό να έχετε όποιο συναίσθημα…» «Ντρέπομαι» λυγίζει κι η φωνή της πια. Η παράδοση στο συναίσθημα είναι λυτρωτική.
Ενοχλητική, ιδίως για τις γυναίκες αν δεν φορούν αδιάβροχη μάσκαρα. Η Μαίρη ξεκίνησε να είναι πολύ επιφυλακτική, πολύ σφιχτή, προφανώς επειδή «γνώριζε» το φορτίο που κουβαλούσε, και η απροθυμία της να συνδεθεί με το συναίσθημά της ήταν η τακτική της να αποφεύγει την επαφή με όσα «ήξερε» πως ένιωθε. Προτιμούσε να ξέρει παρά να νιώθει.
Τώρα, καθώς μιλάει για τον εαυτό της, σε δεύτερο επίπεδο σκέφτεται, έρχονται δηλαδή αυτόματα στη σκέψη της διάφορες εμπειρίες, βιώματα που συστηματικά αγνοούσε. Δεν κλαίει για όσα ζει. Κλαίει για όσα έχει ζήσει. Της επιτρέπω να ανασυνταχθεί. Έχει τον ρυθμό της, της αξίζει σεβασμός που υπερβαίνει τις αντιστάσεις της.
Σε 2-3 λεπτά ανασυγκροτείται πλήρως, είναι ξανά η Μαίρη που θέλει να είναι: σοβαρή, σταθερή, ψυχρή, άκαμπτη. «Μα εγώ απλώς ήθελα να γνωριστούμε περισσότερο! Γιατί να μη θέλει κι αυτός; Αφού του έδειξα με κάθε τρόπο ότι τον ήθελα». Το έδειξε, αλλά δεν το είπε. Οι άνθρωποι έχουμε το πλεονέκτημα του λόγου. Μας διευκολύνει στην επικοινωνία, βοηθά στην αποσαφήνιση όσων συμβαίνουν.
Η Μαίρη είναι φειδωλή σε όσα λέει, προσδοκά να τα αντιλαμβάνεται ο άλλος έτσι κι αλλιώς. Θεωρεί δεδομένη την κατανόηση των προθέσεών της από τον άλλο. Βασική πλάνη, κλασική περίπτωση αυτοπαγίδευσης. «Ίσως χρειαζόταν να του εξηγούσατε πιο αναλυτικά τις επιθυμίες σας. Πιθανώς θα γλιτώνατε πολλές παρεξηγήσεις…» «Δηλαδή, θέλετε να μου πείτε πως δεν κατάλαβε πως θέλω να είμαστε μαζί, παρόλο που συνέχισα την επικοινωνία μαζί του έστω κι όταν αραίωσε ο ίδιος;»
Γνήσια απορία. Γνήσια δυσλειτουργία. Γνήσιος θυμός. Οι θεραπευόμενοι συχνά εκφράζουν θυμό και άλλα συναισθήματα προς τους θεραπευτές, που στην πραγματικότητα δεν απευθύνονται στους ίδιους, αλλά στον άλλο. Τον όποιο άλλο. Αυτόν που τους απασχολεί τώρα και διαχρονικά. Αφήνω το συναίσθημα να κινηθεί. Θα ήταν οξύμωρο και αντιφατικό να το ενθαρρύνω και να το περιορίζω ταυτόχρονα.
Η Μαίρη έχει αρχίσει να έρχεται σε καλύτερη επαφή με τον εσωτερικό της (καλά κρυμμένο και προστατευμένο) κόσμο και χρειάζεται χώρο για να το πετύχει/ διατηρήσει. Η υπόλοιπη συνεδρία αναλώνεται σε συζήτηση, ελαφρώς διανοητική και θεωρητική για την επικοινωνία και τα προαπαιτούμενα του καθενός. Για την ελευθερία επιλογής, για την αυτοδιάθεση και τη δυνατότητα οριοθέτησης.
Ήταν μια «πυκνή» συνεδρία.
Το βιβλίο Πώς νιώθεις με αυτό; του Φίλιππου Κουνιάκη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Key Books σε όλα τα βιβλιοπωλεία και στο www.keybooks.gr.
