Αυτό ίσως να είναι ένα σκληρό «χάπι» που πρέπει να καταπιούν, τόσο εκείνοι που βρίσκονται σε θεραπεία για την κατάθλιψη όσο και εκείνοι που παρέχουν θεραπεία στους θεραπευόμενους: τόσο η ψυχοθεραπεία όσο και τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, αρχίζουν να θεωρούνται ότι έχουν μάλλον περιορισμένη συνεισφορά στην αποτελεσματικότητα της θεραπείας της κατάθλιψης. Μερικοί ερευνητές και κλινικοί ιατροί εξετάζουν το ενδεχόμενο ότι για ορισμένους ασθενείς, το φαινόμενο placebo μπορεί να είναι μία αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση.
Μια σειρά από έρευνες και άρθρα που βασίζονται σε ιατρικές γνώμες, προτείνουν ότι μπορεί να έχουμε εστιάσει σε λάθος πράγμα από την αρχή. Έρευνα στο φαινόμενο placebo και στην αυθόρμητη ανάρρωση από την κατάθλιψη και μάλιστα και σε άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας, μπορεί να είναι ο δρόμος του μέλλοντος τόσο για τη φαρμακοθεραπεία όσο και για τη ψυχοθεραπεία.
Μεγάλη δημοσιότητα αυτή τη στιγμή έχει πάρει η μελέτη τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίων (ΡΕΤ) που υποδηλώνει ότι μερικοί άνθρωποι πράγματι ανταποκρίνονται περισσότερο στην πρόθεση για τη θεραπεία της κατάθλιψης τους, σε αντίθεση με την ίδια τη θεραπεία.
Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι εκείνοι οι οποίοι μπορούν να συγκεντρώσουν τις χημικές δυνάμεις του εγκεφάλου τους ενάντια στη κατάθλιψη κατά τη λήψη ενός εικονικού φαρμάκου, φαίνεται επίσης να έχουν το προβάδισμα στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της με τη βοήθεια εγκεκριμένου αντικαταθλιπτικού.
Αλλά εκείνοι των οποίων η χημεία του εγκεφάλου δεν αντέδρασε τόσο στο χάπι placebo που δόθηκε στη μελέτη, παλεύουν θεραπευτικά με την κατάθλιψη ακόμα και μετά από τη λήψη ενός εγκεκριμένου αντικαταθλιπτικού. Παρά το γεγονός ότι αυτό το γεγονός παραμένει ανεξερεύνητο, θα μπορούσε να περιέχει εσωτερικές θετικές ή αρνητικές πεποιθήσεις σχετικά με τη θεραπεία, είτε την προώθηση ή την αναστολή της επίδρασης του εικονικού φαρμάκου, αντίστοιχα.
Τα ευρήματα υποστηρίζουν επιστημονικές απόψεις και γνώμες που συζητούνται σε μια σειρά άρθρων για το φαινόμενο placebo που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό Journal Παγκόσμια Ψυχιατρική, συμπεριλαμβανομένης των παγκοσμίως γνωστών επιστημόνων, όπως ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κολλεγίου της Νευροψυχοφαρμακολογίας, Δρ Στιούαρτ Μοντγκόμερυ, ο οποίος συνέγραψε το άρθρο «Αντικαταθλιπτικά ή αντικαταθλιπτικά μαζί με placebo;»
Ενώ η κοινή γνώμη είναι σίγουρα καχύποπτη σχετικά με την ικανότητα των αντικαταθλιπτικών για τη θεραπεία της κατάθλιψης, καθώς και για τις προθέσεις της φαρμακευτικής βιομηχανίας σχετικά με την εξεύρεση ελπιδοφόρων αποτελεσμάτων στις μελέτες αποτελεσματικότητας, οι ερευνητές γίνονται επίσης όλο και πιο επιφυλακτικοί σχετικά με μελέτες για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας κατά τη διάρκεια των ετών.
Υπάρχει μια συνειδητοποίηση ότι χρειαζόμαστε ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια στα αποτελέσματα της θεραπείας από το εικονικό φάρμακο για να προσδιοριστεί η πραγματική αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Οι σημερινές γενικές τυχαιοποιημένες ή ελεγχόμενες μελέτες με εικονικό φάρμακο, απλά δεν είναι αρκετές για να βγάλουμε συμπέρασμα.
Σε ένα επιστημονικό άρθρο με τίτλο «Τι θα συμβεί αν ένα φαινόμενο placebo εξηγήσει όλη τη δραστηριότητα των θεραπειών της κατάθλιψης», που δημοσιεύθηκε στο Eπιστημονικό Journal World Psychiatry, το βασικό πρόβλημα που τίθεται είναι:
«Πολλά σημαντικά ζητήματα προκύπτουν λόγω της διαφοράς μεταξύ του σχετικά υψηλού ρυθμού αυθόρμητης ύφεσης και της χαμηλής προστιθέμενης αξίας των συγκεκριμένων (φαρμακολογικών και ψυχολογικών) θεραπειών. Ένα ερώτημα είναι εάν αυτές οι θεραπείες έχουν στην πραγματικότητα κάποιο αποτέλεσμα».
Αυτό μπορεί αρχικά να ακούγεται παράλογο σε κάποιους, αλλά υπάρχουν βάσιμα επιχειρήματα πίσω από αυτή τη κατεύθυνση της σκέψης, μερικά μόνο από τα οποία αναφέρονται σε αυτό το άρθρο.
Ο Δρ Μοντγκόμερι δηλώνει ότι ακόμα κι αν οι μελέτες αυτές αποσκοπούν στην άρση όλων των προκαταλήψεων, πολλές μπορεί να εξακολουθούν να υπάρχουν. Χρησιμοποίησε ένα παράδειγμα που υποστηρίζεται από ένα πρόσφατο άρθρο που διερευνά τις διαφορές μεταξύ των ενεργών εικονικών φαρμάκων (εκείνων που παράγουν παρενέργειες) και των αντικαταθλιπτικών για την κατάθλιψη. Ένα χάπι placebo που δεν παράγει αισθητές παρενέργειες μπορεί να κάνει το υποκείμενο της έρευναςνα καταλάβει ότι πράγματι έλαβαν εικονικό φάρμακο και να μειώσει τις προσδοκίες τους για επιτυχία, ωθώντας έτσι τα αποτελέσματα υπέρ της θεραπείας που εξετάζεται.
Με περαιτέρω εξελίξεις στις μεθοδολογίες για την αφαίρεση των προκαταλήψεων που έχουν παραμείνει, ίσως δεν υπάρχει σχεδόν καμία επίδραση από την ίδια την πραγματική θεραπεία.
Πράγματι, υπήρξε μια σταθερή αύξηση στην απόκριση του εικονικού φαρμάκου στα ψεύτικα αντικαταθλιπτικά, σε δοκιμές αποτελεσματικότητας κατά την τελευταία δεκαετία, ιδιαίτερα στις ΗΠΑ. Αυτό πιστεύεται ότι οφείλεται σε πολλούς παράγοντες συνδυαστικά, όπως στην αποτελεσματικότερη και εντονότερη εμπορική διακίνηση των αντικαταθλιπτικών και στην αυξημένη επαφή μεταξύ συμμετεχόντων στην έρευνα και του προσωπικού των κλινικών, σε πιο σύγχρονες και αυστηρές μελέτες, κατά τη διάρκεια των οποίων οι συμμετέχοντες παρακολουθούνται στενά. Αυτό το ενισχυμένο φαινόμενο placebo, μπορεί στην πραγματικότητα να είναι αυτό που καθιστά δύσκολο να διαφοροποιηθεί το placebo από τα φάρμακα και να παρουσιάζεται έτσι ότι τα αντικαταθλιπτικά έχουν μικρότερο μέγεθος επίδρασης, ενώ μπορεί να είναι μεγαλύτερο.
Καθώς η έρευνα έχει διακαώς στο επίκεντρο τις νευρολογικές και ψυχολογικές αλλαγές σχετικά με τις διάφορες θεραπείες, ίσως η έρευνα στην αυτόματη υποχώρηση των συμπτωμάτων και του φαινομένου placebo, θα πρέπει να είναι τουλάχιστον εξίσου σημαντική.
Όπως είπε η Dr. Marta Pecina, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και έρευνας και Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχιατρικής U-M:
«Μπορούμε να οραματιζόμαστε ότι με την ενίσχυση των επιδράσεων του εικονικού φαρμάκου, θα είμαστε σε θέση να αναπτύξουμε ταχύτερες δράσεις ή καλύτερα αντικαταθλιπτικά».
Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί για τις θεραπείες ψυχοθεραπείας, όπου οι πτυχές των επεμβάσεων που διευκολύνουν την επίδραση του εικονικού φαρμάκου, πάνω από κάθε αληθινά αποτελέσματα της θεραπείας, μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικές από τις υπάρχουσες θεραπείες.
Παραπομπές
- Cuijpers P, &Cristea IA (2015). What if a placebo effect explained all the activity of depression treatments? World psychiatry : official journal of the World Psychiatric Association (WPA), 14 (3), 310-1 PMID: 26407786
- Cuijpers P, Turner EH, Mohr DC, Hofmann SG, Andersson G, Berking M, & Coyne J (2014). Comparison of psychotherapies for adult depression to pill placebo control groups: a meta-analysis. Psychological medicine, 44 (4), 685-95 PMID: 23552610
- Khan A, & Brown WA (2015). Antidepressants versus placebo in major depression: an overview. World psychiatry : official journal of the World Psychiatric Association (WPA), 14 (3), 294-300 PMID: 26407778
- Montgomery SA (2015). Antidepressant or antidepressant plus placebo effect? World psychiatry : official journal of the World Psychiatric Association (WPA), 14 (3), 303-4 PMID: 26407781
- Peciña, M., Bohnert, A., Sikora, M., Avery, E., Langenecker, S., Mickey, B., &Zubieta, J. (2015). Association Between Placebo-Activated Neural Systems and Antidepressant Responses JAMA Psychiatry DOI: 10.1001/jamapsychiatry.2015.1335
- Walsh BT, Seidman SN, Sysko R, & Gould M (2002). Placebo response in studies of major depression: variable, substantial, and growing. JAMA, 287 (14), 1840-7 PMID: 11939870
Συγγραφέας: Carla Clark, PhD
Πηγή: brainblogger.com
Επιμέλεια – Απόδοση: PsychologyNow.gr
[H παρουσίαση των άρθρων δεν αποτελεί συμβουλευτική ή ψυχοθεραπευτική κατεύθυνση. Για οποιοδήποτε θέμα ψυχικής υγείας που σας απασχολεί, απευθυνθείτε σε ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Δείτε τους όρους χρήσης του site.]
