Η ελπίδα φαίνεται να έχει συνδεθεί με θετικές εκφάνσεις της ζωής μας, όπως η ευτυχία, οι καλύτερες ακαδημαϊκές επιδόσεις, ακόμα και με τη μακροβιότητα.
Αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για να μπορέσει κανείς να αντεπεξέλθει στις προκλήσεις της καθημερινότητάς του. Έρευνες ψυχολόγων έδειξαν πως ο καθένας μπορεί να μάθει να είναι πιο αισιόδοξος και πως όλοι επωφελούνται από αυτό το χαρακτηριστικό. “Η ελπίδα δεν σχετίζεται με την γενική νοημοσύνη ή με το εισόδημα“, λέει η ψυχολόγος Σέιν Λόπεζ.
“Η ελπίδα είναι διαφορετική από την επιθυμία. Η δεύτερη μπορεί να είναι μια απόδραση από την πραγματικότητα, ενώ η ελπίδα έχει να κάνει με την αντιμετώπιση της πραγματικότητας“, υποστηρίζει ο ψυχολόγος Τζον Άλεν. “H ελπίδα είναι το κίνητρο για να μείνει κανείς στο παιχνίδι” και ένα μεγάλο μέρος αυτού του κινήτρου, όπως ο ίδιος πιστεύει, προέρχεται από τις σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους. Στη δουλειά του με τους κλινικά ασθενείς, έχει διαπιστώσει πόσο σημαντική είναι στην κοινωνική υποστήριξη, το να υπάρχει η ελπίδα. “Το αντίθετο της ελπίδας είναι να αισθάνεσαι αόρατος και μόνος“.
Οι αισιόδοξοι άνθρωποι έχουν καλύτερη αντίληψη για τη σημασία της ζωής.
Έχει βρεθεί ότι η ελπίδα είναι ένας ισχυρός προγνωστικός παράγοντας των θετικών συναισθημάτων (Journal of Positive Psychology, 2009). “Μια έρευνα δείχνει ότι η ελπίδα και η αισιοδοξία μπορεί να διαφέρουν, αλλά και οι δύο είναι σημαντικές για την ευτυχία και την ευημερία“, λέει η Λόπεζ, η οποία έχει μελετήσει την ελπίδα σε εκατομμύρια ανθρώπους μέσα από το έργο της.
Η ελπίδα αποτελεί απαραίτητη, αλλά δεν συνιστά αναγκαία συνθήκη για να οδηγήσει έναν άνθρωπο στην ευτυχία. Συνήθως, οι αισιόδοξοι άνθρωποι όταν αντιμετωπίζουν μια δυσκολία αναλαμβάνουν δράση για την επίλυση της. Ωστόσο, οι άνθρωποι που χαρακτηρίζονται από αισιοδοξία δεν είναι φανερά χαρούμενοι ή αφελείς.
Μια έρευνα που χρονολογείται εδώ και δεκαετίες παρουσιάζει πως η έλλειψη ελπίδας είναι ακόμη πιο στενά συνδεδεμένη με την αυτοκτονία από ότι είναι η κατάθλιψη. Η ελπίδα, είναι το θεμέλιο για την έξοδο από την αυτοκτονία. Οι περισσότεροι μπορούν να δημιουργήσουν έναν λόγο για να ελπίζουν, ακόμα κ αυτοί που έχουν υποστεί μια σοβαρή τραυματική εμπειρία. Οι ασθενείς αναφέρουν συχνά τα μέλη της οικογένειας, τις επιτυχίες του παρελθόντος και την πίστη στο Θεό ως πηγές ελπίδας.
Οι άνθρωποι που έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες κ προσπαθούν να ανακτήσουν την ελπίδα, χρειάζεται να “χτίσουν” μια τέταρτη ικανότητα που λέγεται Eπανατοποθέτηση/Επαναπροσδιορισμός στόχων.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι οικογένειες με παιδιά που έχουν χρόνιες ασθένειες. Έπειτα από μήνες και χρόνια που οι γονείς πιστεύουν ότι τα παιδιά τους θα θεραπευτούν πλήρως, έρχεται η στιγμή που οι γονείς συνειδητοποιούν τη χρόνια φύση της νόσου. Οι ψυχολόγοι μπορούν να βοηθήσουν αυτές τις οικογένειες να αποδεχτούν τον νέο “στόχο” και να δημιουργήσουν ένα νέο μέλλον για τον εαυτό τους.
Φαίνεται τελικά πως η ελπίδα είναι μια αρχαία αρετή και αποτελεί βασική ανθρώπινη αξία. Αν και δεν είναι εύκολο να καλλιεργήσουμε αυτό το χαρακτηριστικό, αξίζει η προσπάθεια, καθώς θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε με πιο αποτελεσματικό και λειτουργικό τρόπο τις προκλήσεις της καθημερινότητάς μας.
Πηγή: APA
