Μέσα στη θεραπευτική διαδικασία δεν είναι σπάνιο να περιγράφουν οι άνθρωποι ξεσπάσματα που βιώνουν, χωρίς όμως να μπορούν να τα συνδέσουν με την εμπειρία τους.
Μοιάζουν σαν καταιγιστικά κλάματα που έρχονται από το πουθενά και αφήνουν το άτομο στη συνέχεια άδειο και παγωμένο. Συχνά, δεν μπορούν να εντοπίσουν τι διακίνησε το ξέσπασμα, τι συναισθήματα κρύβονται πίσω από αυτό, γιατί ήταν τόσο έντονο ή τι τους θυμίζει. Πολλοί απαντούν ‘δεν ξέρω’ ή ‘εσείς θα μου πείτε’. Βρίσκονται σε ένα μη- συστημικό σημείο. Δεν αντιλαμβάνονται τη συμβολή τους στο βίωμα τους, δεν αναγνωρίζουν τις απαντήσεις μέσα τους. Τις ψάχνουν έξω, προφανώς γιατί αυτό διδάχτηκαν.
Τι θα έλεγαν, λοιπόν, τα δάκρυα, αν είχαν λόγια; Είναι αλήθεια ότι κλαίμε χωρίς λόγο; Ένας θεραπευτικός στόχος γι αυτούς τους ανθρώπους είναι να βάλουν σε λέξεις την εμπειρία και το συναίσθημα τους. Να πάψουν να αναμασούν τις σκέψεις και το συναίσθημα μόνοι, στο σκοτάδι. Μιλώντας, κατασκευάζουμε μία πραγματικότητα, τη δική μας υποκειμενική πραγματικότητα. Μάλιστα, από τη στιγμή που γίνεται παρουσία του Άλλου, του θεραπευτή στην προκειμένη περίπτωση, συν-κατασκευάζουμε μία πραγματικότητα.
Βάζοντας την εμπειρία σε λόγια, έρχεται στο φως, παίρνει σάρκα και οστά. Πως ακούω αυτά που λέω; Τι μου καθρεφτίζει ο θεραπευτής; Πως νιώθω που μοιράστηκα κάτι τόσο προσωπικό;
Όταν δίνουμε χώρο στο συναίσθημα, δηλαδή το εντοπίζουμε μέσα μας, το ονοματίζουμε και το μοιραζόμαστε, τότε του δίνουμε την αξία και την ποιότητα που του αρμόζει. Το ξετυλίγουμε, το αναγνωρίζουμε, το φωτίζουμε. Του δίνουμε τη διάσταση που του αναλογεί: δεν το αποσιωπούμε, για να το μειώσουμε, ούτε το διογκώνουμε, για να μας καταβάλλει. Γιατί ένα ξέσπασμα κρύβει ένα αδιαφοροποίητο συναίσθημα, δηλαδή πολλά, μπερδεμένα και ανάκατα συναισθήματα και βιώματα που έχω αφήσει ανεπεξέργαστα.
Σιγοβράζουν κάτω από την επιφάνεια και με την πρώτη ευκαιρία εκρήγνυνται. Όχι, όμως, χωρίς λόγο, αλλά ακριβώς επειδή υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί λόγοι, τους οποίους, όμως, δεν αναγνωρίζω.
Τα δύσκολα συναισθήματα είναι κομμάτι της ζωής μας και δεν μπορούμε να τα αγνοήσουμε, γιατί συσσωρεύονται, συμπυκνώνονται και γίνονται επικίνδυνα. Είναι δικά μας, αλλά, όταν δεν γνωρίζουμε τι εκπροσωπούν, πως να τα δεχτούμε ή τι να μάθουμε από αυτά, μας φοβίζουν. Χρειάζονται φροντίδα, σεβασμό και χώρο έκφρασης. Είναι ο τρόπος να συμπονέσουμε τον εαυτό μας για το παρελθόν και να μάθουμε νέους δρόμους για το μέλλον.
Βιβλιογραφία
- Κατάκη, Χ. (2006) Το μωβ υγρό. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
- Παπαδιώτη- Αθανασίου, Β. (2006). Οικογένεια και όρια. Συστημική Προσέγγιση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
