Συγκινησιακά Εστιασμένη Θεραπεία με θεραπευόμενους που αποφεύγουν το συναίσθημα

Η Sue Johnson υποστηρίζει ότι η εμπειρία μέσα από την εφαρμογή της Συγκινησιακά Εστιασμένης Θεραπείας (EFT) μας δείχνει ότι ακόμη και οι πιο φαινομενικά «ανέκφραστοι συναισθηματικά» άνθρωποι ανταποκρίνονται στις διορθωτικές συναισθηματικές εμπειρίες, όταν τους προσφέρουν επιβεβαίωση και τους εκτιμούν.

Είναι αρκετά σαφές από τις έρευνες που επικεντρώνονται στο πως δημιουργείται η αλλαγή μέσα στη θεραπεία, ότι η συναισθηματική δέσμευση είναι απαραίτητη για να συμβούν σημαντικές αλλαγές. Αυτό ισχύει στην ατομική θεραπεία (όπως για παράδειγμα δείχνει η έρευνα των Castonguay και Beutler) και ασφαλώς ισχύει και στη θεραπεία ζεύγους (σύμφωνα με έρευνες θεραπευτών που ειδικεύονται στη Συγκινησιακά Εστιασμένη Θεραπεία όπως εγώ).

Τι συμβαίνει λοιπόν σε μια παρέμβαση όπως η Συγκινησιακά Εστιασμένη Θεραπεία σε ζευγάρια, όταν ένας σύντροφος αρνείται κατηγορηματικά ή αποφεύγει το συναίσθημα;

Η δεοντολογία των αντρών υποστηρίζει ότι είναι καλό να είναι δυνατοί και σιωπηλοί. Έτσι, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι άντρες θεραπευόμενοι τείνουν να αρνούνται τα συναισθήματά τους περισσότερο συχνά από τις συντρόφους τους.

Οι έρευνες που πραγματοποιούνται για τη διαδικασία της αλλαγής από πολλούς θεραπευτές που ειδικεύονται στη Συγκινησιακά Εστιασμένη Θεραπεία (EFT) με πάνω από 30 χρόνια κλινικής εμπειρίας, υποδηλώνουν ότι στην πραγματικότητα αυτό δεν φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα στην εφαρμογή της EFT. Οι άντρες που περιγράφονται ως «ανέκφραστοι» από τις συντρόφους τους στην αρχή της θεραπείας φαίνεται να τα πηγαίνουν πολύ καλά στην Συγκινησιακά Εστιασμένη Θεραπεία. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Πρώτον, αυτό συμβαίνει επειδή οι θεραπευτές που χρησιμοποιούν την μέθοδο EFT διαθέτουν έναν χάρτη για τα συναισθήματα. Για παράδειγμα, υπάρχουν μόνο 6-8 συναισθήματα που μπορούμε να αναγνωρίσουμε στο πρόσωπο του άλλου και να αποδώσουμε ένα σχετικό νόημα σε αυτά. Τα βασικά δύσκολα συναισθήματα που εμφανίζονται στη θεραπεία ζεύγους είναι ο αντιδραστικός θυμός, η θλίψη, η ντροπή και ο φόβος της απόρριψης και εγκατάλειψης. Εάν καταλάβουμε τα συναισθήματα, μπορούμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να τα εντοπίσουν με συνοχή.

Όταν οι θεραπευτές και οι θεραπευόμενοι εντοπίσουν τη σειρά και τη λογική σε ένα συναίσθημα, είναι πολύ πιο εύκολο να το αντιμετωπίσουν και να δουλέψουν πάνω σε αυτό. Τα συναισθήματα αποτελούν την πιο ισχυρή μουσική στον χορό που ονομάζεται «ερωτική σχέση» και οι θεραπευτές που χρησιμοποιούν την EFT μαθαίνουν πώς να διαμορφώνουν αυτή τη μουσική και να τη χρησιμοποιούν για να καθοδηγούν τους συντρόφους σε νέα βήματα μέσα στην ερωτική σχέση.

Δεύτερον, οι θεραπευτές που εφαρμόζουν τη Συγκινησιακά Εστιασμένη Θεραπεία λειτουργούν σαν «ντεντέκτιβ συναισθημάτων». Ξέρουν ότι τα συναισθήματα είναι συνδεδεμένα με το μυαλό μας και χρησιμοποιούν απλούς, ασφαλείς και συστηματικούς τρόπους για να βοηθήσουν τους θεραπευόμενους να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτά και να τα εξερευνήσουν.

Έτσι, όπως κάποιος θεραπευόμενος μου είχε πει στη 8^η συνεδρία που έκανε με EFT: Πίστευα ότι ήμουν απλώς απογοητευμένος, θυμωμένος εξαιτίας των καυγάδων με τη γυναίκα μου, αλλά τώρα καταλαβαίνω ότι κυρίως φοβάμαι. Νιώθω μια ανακούφιση που το κατάλαβα, που κατανόησα τα συναισθήματά μου και μπορώ να ζητήσω από τη σύζυγό μου επιβεβαίωση, αντί να περιφέρομαι στο σπίτι αγκομαχώντας ή χαζολογώντας και να αποσύρομαι στη μοναξιά μου.

Τρίτον, όταν εναρμονίζεστε με τα συναισθήματά σας, ειδικά με τους φόβους και τις επιθυμίες σας και τα διαμορφώνετε σε νέα μηνύματα προς τους συντρόφους σας, τότε αυτό που κάνετε έχει αποτέλεσμα. Αυτό κάνουν οι άνθρωποι που έχουν ασφαλείς σχέσεις. Φέρνουμε έτσι πιο κοντά τον/τη σύντροφό μας και αυτή η σύνδεση προκαλεί την παραγωγή της ορμόνης της αγκαλιάς, της ωκυτοκίνης, στον εγκέφαλό μας. Η γαλήνια ευχαρίστηση και η αίσθηση του ανήκειν που επιφέρει η ωκυτοκίνη είναι η υπέρτατη ανταμοιβή για το είδος μας, όντας μικρά θηλαστικά που επιζητούν τη σύνδεση.

Όταν κάποιος μας λέει δεν έχω συναισθήματα, γνωρίζουμε ότι αυτός ο άνθρωπος δουλεύει πολύ σκληρά πιέζοντας το σώμα του να καταστείλει τα συναισθήματά του, γι’ αυτό πρέπει να εξερευνήσουμε προσεκτικά πώς και γιατί το κάνει αυτό. Εάν το κάνει από φόβο για να αποφύγει να νιώσει συγκίνηση, να αισθανθεί αβοήθητος ή ντροπιασμένος, να απορριφθεί ή να εγκαταλειφθεί.

Το πρόβλημα είναι ότι όταν αποκλείεις τα συναισθήματά σου, αποκλείεις επίσης και τους άλλους και τότε είσαι μόνος σου. Κανείς δεν το θέλει αυτό. Έτσι, αν δείξετε στους θεραπευόμενους ένα άλλο μονοπάτι που μπορούν να διαλέξουν και τους υποστηρίξετε, θα το ακολουθήσουν. Ακόμα και οι άνθρωποι που πρέπει να αποκλείουν τα συναισθήματά τους ως μέρος της εργασίας τους, όπως οι πυροσβέστες, οι αστυνομικοί, οι πεζοναύτες και οι χειρουργοί ανταποκρίνονται με επιτυχία στην εφαρμογή της Συγκινησιακά Εστιασμένης Θεραπείας. Ακόμη και οι πληγωμένοι σύντροφοι που παρασύρονται από την αναταραχή που προκαλούν οι συναισθηματικές καταιγίδες μαθαίνουν να τις δαμάζουν και να χρησιμοποιούν τα συναισθήματά τους για να τους πουν τι θέλουν και τι χρειάζονται και να βρουν καθοδήγηση στη ζωή τους και στη σχέση τους με τον/τη σύντροφό τους.

Η παραδοσιακή οδός για την αλλαγή στην ψυχοθεραπεία είναι η μεγαλειώδης «διορθωτική συναισθηματική εμπειρία». Χωρίς αυτήν, οποιαδήποτε θεραπεία είναι απλά μια πνευματική ομίχλη που εξαφανίζεται όταν μας χτυπά ένα ισχυρό συναίσθημα. Η εμπειρία μέσα από την εφαρμογή της EFT μας δείχνει ότι ακόμη και οι πιο φαινομενικά «ανέκφραστοι συναισθηματικά»άνθρωποι ανταποκρίνονται στις διορθωτικές συναισθηματικές εμπειρίες, όταν τους προσφέρουν επιβεβαίωση και τους εκτιμούν. Ποιος μπορεί να αντισταθεί σε αυτό; Ποιος θέλει να αντισταθεί σε κάτι τέτοιο;