Πώς θεραπεύει το τραύμα η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία;

Η βραχυπρόθεσμη παρέμβαση αναπτύχθηκε για να βοηθήσει παιδιά και εφήβους που έχουν βιώσει ένα τραυματικό γεγονός.

Όπως υποδηλώνει το όνομα, η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) που είναι εστιασμένη στο τραύμα (TF) αντιμετωπίζει το τραύμα. Αναπτύχθηκε ειδικά για παιδιά και εφήβους που έχουν βιώσει ή έχουν γίνει μάρτυρες τραυματικών γεγονότων.

Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία αντιμετωπίζει ποικίλες καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη και άγχος. Η CBT είναι συνήθως μια βραχυπρόθεσμη παρέμβαση (8 με 12 συνεδρίες, μερικές φορές έως 25) που εστιάζει σε ένα συγκεκριμένο θέμα.

Η TF-CBT στοχεύει να βοηθήσει τόσο τα παιδιά όσο και τους μη παραβατικούς φροντιστές τους να αναγνωρίσουν, να κατανοήσουν και να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις του τραύματος, που κυμαίνονται από συναισθηματικά συμπτώματα έως προκλήσεις στη συμπεριφορά και τη μάθηση.

Η διαθέσιμη έρευνα, η οποία περιλαμβάνει πολυάριθμες τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές, έδειξε ότι η TF-CBT μπορεί να είναι μια αποτελεσματική θεραπεία τραύματος.

Πώς λειτουργεί η εστιασμένη στο τραύμα Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία;

Η TF-CBT είναι ένα είδος θεραπείας που περιλαμβάνει τη θεραπεία του παιδιού και την εκπαίδευση και ενδυνάμωση των κηδεμόνων ή των γονιών του. Ένας κεντρικός στόχος είναι η υποστήριξη των γονιών για να αναπτύξουν δεξιότητες σχετικές με τη θετική ανατροφή των παιδιών, τη βελτίωση της επικοινωνίας και τη διαχείριση οποιασδήποτε ψυχικής δυσφορίας που προκύπτει από το τραύμα του παιδιού – δεξιότητες οι οποίες βοηθούν το παιδί να αισθάνεται μεγαλύτερη υποστήριξη.

Αυτή η θεραπεία περιλαμβάνει ψυχοεκπαίδευση, μια θεραπευτική παρέμβαση που βασίζεται στην εκμάθηση πληροφοριών για την καλύτερη κατανόηση και αντιμετώπιση ασθενειών ή διαγνώσεων. Κατανοώντας τις επιδράσεις του τραύματος, μπορείτε να το αντιμετωπίσετε πιο αποτελεσματικά, να βρείτε πρακτικές λύσεις και να αναζητήσετε υποστήριξη.

Η TF-CBT μπορεί να διεξαχθεί από συμβούλους ψυχικής υγείας, κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους ή ψυχιάτρους. Για να θεωρηθεί κανείς θεραπευτής TF-CBT, πρέπει να λάβει εξειδικευμένη εκπαίδευση και επίβλεψη και να αποκτήσει την πιστοποίηση της TF-CBT.

Η Γνωστική Συμπεριφορική Θεραπεία εστιασμένη στο τραύμα (TF-CBT) περιλαμβάνει τρία στάδια θεραπείας:

1. σταθεροποίηση
2. αφήγηση και επεξεργασία τραύματος
3. ενσωμάτωση και εδραίωση

Οκτώ στοιχεία εμπίπτουν σε αυτά τα τρία στάδια. Τα στάδια υποδηλώνονται με το ακρωνύμιο PRACTICE:

• Psychoeducation and parenting skills (Ψυχοεκπαίδευση και δεξιότητες ανατροφής παιδιών). Αυτό περιλαμβάνει την παροχή πληροφοριών σχετικά με το τραύμα και τις αντιδράσεις που προκαλεί το τραύμα, επιβεβαιώνοντας έτσι το πώς αισθάνεται το παιδί. Οι κηδεμόνες διδάσκονται τεχνικές για την αντιμετώπιση των αντιδράσεων στο τραύμα και δεξιότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση της συμπεριφοράς του παιδιού, τη θετική ανατροφή των παιδιών και τη βελτίωση της επικοινωνίας.

• Relaxation techniques (τεχνικές χαλάρωσης). Το παιδί μαθαίνει τεχνικές χαλάρωσης, για να το βοηθήσουν να αντιμετωπίζει τις αντιδράσεις στο τραύμα.

• Affective expression and regulation (συναισθηματική έκφραση και ρύθμιση). Αυτό βοηθάει το παιδί και τον κηδεμόνα να αισθανθούν πιο άνετα να διαχειριστούν, να εκφράσουν και να αναγνωρίσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, ώστε να καλλιεργήσουν καλύτερη συναισθηματική ρύθμιση.

• Cognitive coping and processing (γνωστική διαχείριση και επεξεργασία). Αυτό βοηθάει το παιδί και τον κηδεμόνα να αναγνωρίσουν δυνητικά ανακριβείς ή δυσπροσαρμοστικές σκέψεις και συμπεριφορές και τη σύνδεσή τους με σκέψεις και συναισθήματα, ώστε να μπορέσουν να τις αντικαταστήσουν με πιο χρήσιμες αντιδράσεις.

• Trauma narrative development and processing (ανάπτυξη αφήγησης τραύματος και επεξεργασία). Εδώ το παιδί αντιμετωπίζει σταδιακά συγκεκριμένες λεπτομέρειες της τραυματικής εμπειρίας, συχνά μέσα από έναν δημιουργικό τρόπο, ο οποίος επιτρέπει στο παιδί να επεξεργαστεί την εμπειρία και τις αντιδράσεις του. Το παιδί μοιράζεται αυτήν την αφήγηση με τον κηδεμόνα του σε μια κοινή συνεδρία, επιτρέποντας στον κηδεμόνα να επεξεργαστεί την εμπειρία και τις αντιδράσεις του.

• In vivo exposure (in vivo έκθεση). Αυτό το στοιχείο πραγματοποιείται μόνο αν, με βάση τις ανάγκες του παιδιού, κριθεί κατάλληλο. Περιλαμβάνει τη σταδιακή έκθεση του παιδιού σε υπενθυμίσεις του τραυματικού συμβάντος, ώστε να αναπτύξει και να εξελίξει δεξιότητες, για να τιθασεύσει τους φόβους του, αντί να τους αποφύγει.

• Conjoint parent-child sessions (κοινές συνεδρίες κηδεμόνα-παιδιού). Οι κοινές συνεδρίες παρέχουν στους κηδεμόνες και στο παιδί την ευκαιρία να λάβουν υποστήριξη και να συζητήσουν το τραύμα σε ένα θεραπευτικό περιβάλλον.

• Enhancing safety and future development (ενίσχυση της ασφάλειας και της μελλοντικής ανάπτυξης). Ο θεραπευτής, το παιδί και ο κηδεμόνας αναπτύσσουν στρατηγικές για να βελτιώσουν το αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης του παιδιού, μέσω εκπαίδευσης και ανάπτυξης δεξιοτήτων.

Οι συνεδρίες της TF-CBT θεραπείας μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Ατομικές συνεδρίες με το παιδί
• Ατομικές συνεδρίες με τους κηδεμόνες
• Κοινές συνεδρίες με το παιδί και τους κηδεμόνες
• Ομαδική θεραπεία, η οποία περιλαμβάνει τόσο τα παιδιά, όσο και τους κηδεμόνες

Διαβάστε σχετικά: Μια γνωριμία με την Γνωστική-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (ΓΣΨ)

Η εστιασμένη στο τραύμα CBT έναντι της κανονικής CBT

Η TF-CBT είναι ένα συγκεκριμένο είδος Γνωστικής Συμπεριφορικής Θεραπείας. Μια σημαντική διαφορά ανάμεσα σε αυτά τα δύο είναι ότι, σε αντίθεση με τη συνηθισμένη CBT, η TF-CBT εστιάζει συγκεκριμένα στις επιπτώσεις του τραύματος.

Ενώ η TF-CBT αναπτύχθηκε για να βοηθήσει ειδικά παιδιά και εφήβους μετά από έκθεση σε κάποιο τραύμα, η κανονική CBT είναι για άτομα όλων των ηλικιών.

Η κανονική CBT δεν είναι μόνο για άτομα που έχουν βιώσει τραύμα – μπορεί να αντιμετωπίσει, επίσης, το άγχος, τις διαταραχές διάθεσης, τις διατροφικές διαταραχές, τη σχιζοφρένεια και πολλά άλλα. Μπορεί να βοηθήσει, επίσης, με το στρες, τις συγκρούσεις σχέσεων και τις ανησυχίες σχετικά με τη διαχείριση θυμού.

Η συνηθισμένη CBT εστιάζει συνήθως σε ένα άτομο που βιώνει μια εμπειρία που αποτελεί πρόκληση, ενώ η TF-CBT εστιάζει στο παιδί και περιλαμβάνει συνεδρίες με τους γονείς ή τους κηδεμόνες.

Σε τι χρησιμεύει;

Η TF-CBT είναι αποτελεσματική στη βελτίωση συμπτωμάτων της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες (PTSD) και στην πρόληψη της κατάθλιψης και των δυσκολιών στη συμπεριφορά. Επίσης, μπορεί να βοηθήσει σε θέματα σεξουαλικής συμπεριφοράς και αισθήματα ντροπής, σε παιδιά που έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες.

Η έρευνα σχετικά με την TF-CBT έχει δείξει ότι μπορεί να είναι αποτελεσματική σε πολλά είδη τραύματος, που υπήρξαν ως εμπειρία ή ως μαρτυρία:

• Σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση
• Απόρριψη
• Τραυματική απώλεια
• Ενδοοικογενειακή βία
• Κοινωνική βία
• Ατυχήματα
• Φυσικές καταστροφές
• Πόλεμος

Αν δεν είστε σίγουροι για τον αν η TF-CBT μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί ή έφηβο που βρίσκεται υπό τη φροντίδα σας, το καλύτερο είναι να μιλήσετε με έναν γιατρό ή επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Απόδοση: Ανδριανάκη Σοφία – Μετάφραση ξενόγλωσσων άρθρων
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή

*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*