Η Δικαστική Ψυχοθεραπεία παρ' όλο που από πολλούς θεωρείται ένας σχετικά νέος και αναδυόμενος κλάδος, στην πραγματικότητα ακολουθεί τις κλασικές αρχές της ψυχοθεραπείας με ένα διαφορετικό επίκεντρο, αυτό της εγκληματικής πράξης.
Όλες οι ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις έχουν τη δυνατότητα να στρέψουν το βλέμμα τους και να φωτίσουν την εγκληματική πράξη παρόλο που οι προσεγγίσεις που κατά κόρον αξιοποιούνται είναι η συστημική και η γνωσιακή συμπεριφορική. Πιο συγκεκριμένα η συστημική προσέγγιση αξιοποιείται για τη θεραπεία των θυμάτων, των οικογενειών τους καθώς και για θεραπεία των δραστών μετά την αποφυλάκισή τους ακολουθώντας έτσι την αρχή του συνεχούς της φροντίδας. Επιπλέον, η συστημική προσέγγιση ενδείκνυται και για την υποστήριξη της οικογένειας του δράστη καθώς οι συνέπειες μιας εγκληματικής πράξης βρίσκουν και εκεί αντίκτυπο.
Από την άλλη πλευρά η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία διαφαίνεται κατάλληλη για το πλαίσιο της φυλακής καθώς άλλες θεραπευτικές προσεγγίσεις δεν μπορούν να βρουν εύκολα πρόσφορο έδαφος σε αυτόν το καθόλα σκληροπυρηνικό και αυστηρό τόπο του σωφρονιστικού καταστήματος. Η γνωσιακή συμπεριφορική προσφέρει τα εφόδια για την επανένταξη του δράστη στην κοινότητα και παρέχει τα εργαλεία για την πρόληψη της υποτροπής εφοδιάζοντας το άτομο με τις κατάλληλες ατομικές και κοινωνικές δεξιότητες.
Ωστόσο, η ορθή εφαρμογή της γνωσιακής και συμπεριφορικής θεραπείας εντός της φυλακής είναι αυτή που θα αναγνωρίσει τη σημαντικότητα της συνέχειας της θεραπείας και εκτός της φυλακής και θα προετοιμάσει το έδαφος για περαιτέρω παρέμβαση στην κοινότητα και στην οικογένεια του δράστη.
Η Δικαστική Ψυχοθεραπεία λοιπόν κατέχει το πλεονέκτημα να συντονίζει τόσο αρμονικά δυο θεραπευτικές προσεγγίσεις με τη μια να αποτελεί συνέχεια της άλλης χωρίς να αναδύεται τίποτε το συγκρουσιακό ή ανταγωνιστικό.
Ολοκληρώνοντας λοιπόν την εκπαίδευση στη δικαστική ψυχοθεραπεία, ο δικαστικός ψυχοθεραπευτής είναι πρωτίστως θεραπευτής που έχει εντρυφήσει στις αρχές της συστημικής και γνωσιακής συμπεριφορικής προσέγγισης και μπορεί να αξιοποιήσει τα εργαλεία και της γνώσεις του σε οποιοδήποτε πλαίσιο ή πληθυσμική ομάδα, και εν συνεχεία θεωρείται και δικαστικός υπό την έννοια ότι κατέχει και πιο εξειδικευμένη γνώση για να προσεγγίσει θεραπευτικά δράστες, θύματα και τις οικογένειες αμφότερων.
Συγγραφέας:
Ηλιοπούλου Τριανταφυλλιά
Κοινωνική Λειτουργός – Εγκληματολογία & Ποινικό Δίκαιο (MSc), PhD
Επιστημονική Διευθύντρια κέντρου Δικαστκής Ψυχοθεραπείας ‘’περί Ψυχής’’
Κέντρο Δια Βίου Μάθησης Ι
