Το πιο σημαντικό δώρο που μπορεί να κάνει το ημερολόγιο σε έναν θεραπευόμενο είναι η αποτύπωση της όλης ψυχοθεραπευτικής εμπειρίας, με αποκορύφωμα την ανακάλυψη του αληθινού εαυτού του. Οι καταγραφές μένουν εκεί ζωντανές, ειλικρινείς και δυνατές στο βίωμά τους για να δείχνουν τον δρόμο που ακολούθησε μέχρι να φτάσει στην αυτοπραγμάτωση.
Δεν πάνε πολλά χρόνια από τότε που η τήρηση ημερολογίου σε ένα οποιοδήποτε σημειωματάριο ή σε ένα ειδικά διαμορφωμένο τετράδιο με λουκετάκι και κλειδί, ήταν συνηθισμένη δραστηριότητα στην εφηβεία. Μπορεί να ακούγεται ρετρό την εποχή του διαδικτύου και των μέσων ηλεκτρονικής καταγραφής των πάντων, όμως, ακόμα και σήμερα, οι άνθρωποι καταγράφουν σκέψεις, γεγονότα, συναισθήματα ακόμα και όνειρα σε φύλλα τετραδίων ή στους υπολογιστές τους. Ηχογραφούν, βιντεοσκοπούν ή γράφουν σε υπερσύγχρονα και κομψά tablet όσα τους απασχολούν και όσα δε θέλουν να ξεχάσουν. Κάποιοι φτάνουν ακόμα πιο πέρα, με το να δημοσιεύουν αυτές τις καταγραφές σε κάποιον blog, site, μια ανάρτηση στο facebook ή ένα κανάλι στο youtube.
Αυτό αναδεικνύει την καθολική ανάγκη των ανθρώπων να εκφραστούν και να διατηρήσουν αρχείο της ζωής τους. Για τους ίδιους ή για όσους μείνουν πίσω όταν εκείνοι δε θα βρίσκονται εδώ. Κι αν ο τρόπος και το μέσο διαφέρει, εντούτοις η ανάγκη παραμένει διαχρονική.
Αναγνωρίζοντας αυτή την πανανθρώπινη συνήθεια, δε θα μπορούσε η ψυχοθεραπεία να μη την αγκαλιάσει και να την εντάξει στα εργαλεία της δουλειάς της. Η τήρηση ημερολογίου χρησιμοποιείται θεραπευτικά σαν τεχνική από πολλούς ψυχοθεραπευτές και από διαφορετικές σχολές ψυχοθεραπείας γιατί έχει αξιοσημείωτα πλεονεκτήματα.
Καταρχήν καταγράφει τη δουλειά που γίνεται μέσα στις συνεδρίες, τη δουλειά που κάνει ο κάθε θεραπευόμενος με τον εαυτό του σαν αρχείο αυτής της διαδικασίας. Με τον τρόπο αυτό ο θεραπευόμενος μπαίνει σε μια διαδικασία συνέπειας και πειθαρχίας, αποκτά μια σταθερή συνήθεια και ενισχύει έτσι τη δέσμευσή του απέναντι στη δουλειά που έχει αναλάβει να κάνει μπαίνοντας σε ψυχοθεραπεία.
Επίσης, βοηθάει στην ανάλυση των καταστάσεων που βιώνει, των σκέψεων και των συναισθημάτων του και πώς αυτά συνδέονται, μαθαίνει να αναγνωρίζει τις συναισθηματικές εναλλαγές και να ακούει τα σημάδια που στέλνει το σώμα του παρατηρώντας το πιο μεθοδικά και διατηρώντας αρχείο των όσων ανακαλύπτει. Από τις καταγραφές που κάνει η Γνωσιακή προσέγγιση μέχρι τους ελεύθερους συνειρμούς της Ψυχανάλυσης και από τις σημειώσεις της ομάδας μέχρι την καταγραφή ονείρων, ανάλογα τον τρόπο, το ύφος, το περιεχόμενο και το πλαίσιο, η τήρηση ημερολογίου ή η χρήση παρεμφερών τεχνικών με χρονολογικό χαρακτήρα σκοπό έχουν να φέρουν στο προσκήνιο απωθημένα βιώματα, να κάνουν ορατές συνήθειες της καθημερινότητας που μπορεί να βλάπτουν τον εαυτό και να φέρουν στο προσκήνιο κρυφούς φόβους, ανομολόγητες επιθυμίες και επώδυνα τραύματα.
Επιπλέον, ένα σημαντικό όφελος της τήρησης ημερολογίου κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπείας είναι η δυνατότητα αποτύπωσης της προόδου και της εξέλιξης που πραγματώνει ένας θεραπευόμενος. Ξεφυλλίζοντας τις σελίδες προς τα πίσω όσο περνάει ο καιρός, μπορεί να δει τα αρχικά γραπτά με τον φόβο, την αγωνία, την ανησυχία για την πορεία της διαδικασίας. Μπορεί να αφουγκραστεί την αμφιβολία για το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα, αλλά και το κίνητρο που τον έφερε και τον έκανε να δεσμευτεί. Διαβάζει τους στόχους που έθεσε μαζί με τον θεραπευτή του, τις ψυχολογικές διακυμάνσεις που πέρασε αποκαλύπτοντας τον εαυτό του μέσα στη συνεδρία καθώς και το πώς ένιωσε με την έκθεση αυτή.
Συνεχίζοντας την ανάγνωση μπορεί να δει τις πρώτες συνειδητοποιήσεις, τις πρώτες μικρές «νίκες» και χαρές που πήρε μέσα από το ψυχοθεραπευτικό ταξίδι και την αλλαγή που συντελείται σταδιακά, άλλοτε με μικρά δειλά βήματα και άλλοτε με θεαματικά άλματα.
Μια παράπλευρη θετική έκβαση της τήρησης ημερολογίου είναι να ενθαρρύνει τη δημιουργικήέκφραση και να αναδεικνύειέτσι πιθανέςκαλλιτεχνικέςφλέβες. Δεν είναι τυχαίο ότι η δημιουργική γραφή και η ψυχοθεραπεία τέμνονται, με αρκετούς θεραπευτές να ενδιαφέρονται και να συμμετέχουν σε σεμινάρια δημιουργικής γραφής, αλλά και αρκετούς εκπαιδευόμενους στη δημιουργική γραφή να ξεκινούν ψυχοθεραπεία σε μια παράλληλη ανάγκη αυτοπραγμάτωσης. Άλλωστε, υπάρχουν πολλοί διάσημοι συγγραφείς και καλλιτέχνες οι οποίοι, τηρούσαν ημερολόγια και χάρη σε αυτά μπορούμε να έχουμε πληροφορίες για τη ζωή και τον τρόπο που σκέφτονταν.
Μα το πιο σημαντικό δώρο που μπορεί να κάνει το ημερολόγιο σε έναν θεραπευόμενο είναι η αποτύπωση της όλης ψυχοθεραπευτικής εμπειρίας, με αποκορύφωμα την ανακάλυψη του αληθινού εαυτού του. Οι καταγραφές μένουν εκεί ζωντανές, ειλικρινείς και δυνατές στο βίωμά τους για να δείχνουν τον δρόμο που ακολούθησε μέχρι να φτάσει στην αυτοπραγμάτωση. Ένα δώρο ανεκτίμητο, ένα τετράδιο ή ένα ηλεκτρονικό αρχείο που συνοψίζει το «ποιος ήμουν, ποιος είμαι και πώς έγινα αυτός που όντως είμαι», μια ιστορία προσωπική και μοναδικά αληθινή.
