Μια προσωπική μαρτυρία για όσα έχω αποκομίσει ασκώντας το επάγγελμα της ψυχοθεραπεύτριας.
Ειλικρινά πιστεύω ότι ένα από τα καλύτερα δώρα που μου χάρισε η ζωή μου είναι, ότι μου έφερε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να μπορέσω έγκαιρα να αναγνωρίσω ότι η ιδανική επαγγελματική επιλογή για μένα ήταν να γίνω ψυχοθεραπεύτρια. Θεωρώ ότι είμαι από τους λίγους ανθρώπους σε αυτό τον πλανήτη που νιώθουν τις ώρες που περνούν εργαζόμενοι ως ένα δώρο στον εαυτό τους. Βιώνω τις ώρες της δουλειάς μου σαν ένα πολύτιμο δώρο για μένα για μια σειρά από λόγους:
1. Είναι μια δουλειά γεμάτη εκπλήξεις
Ένα από τα στοιχεία που με γοητεύουν στη δουλειά μου είναι ότι ποτέ δεν μπορώ να προβλέψω τι θα συμβεί το επόμενο λεπτό. Κάθε στιγμή βρίσκομαι μπροστά στην έκπληξη που λέγεται ανθρώπινη ύπαρξη και καλούμαι να δημιουργήσω χώρο για να χωρέσω οτιδήποτε κομίζει.
Αυτή την πρόκληση την βιώνω σαν μια διαρκή κατάφαση στη ζωή. Ακριβώς επειδή ότι είναι ζωντανό είναι απρόβλεπτο και διαρκώς μεταβαλλόμενο. Συνεπώς, παρ’ ότι ως άνθρωπος δεν μπορώ να αποφύγω τον θάνατο, ως θεραπεύτρια μπορώ σίγουρα να αποφύγω τον εν ζωή θάνατο των ακίνητων βεβαιοτήτων.
2. Η δουλειά μου με έμαθε να αγαπώ περισσότερο και να κρίνω λιγότερο
Πριν αρχίσω να δουλεύω ως θεραπεύτρια, νόμιζα ότι ήξερα και τους ανθρώπους γύρω μου και τι θα ήταν σωστό για κείνους. Δουλεύοντας συνειδητοποίησα πόσο λίγα γνωρίζω για κείνους και για μένα και πόσο ανίκανη και αναρμόδια είμαι να αποφασίσω το «σωστό» και το «λάθος» για τη ζωή ενός άλλου.
Τώρα ξέρω, πως μόνο το ίδιο το πρόσωπο μπορεί να ανακαλύψει το σωστό για τον εαυτό του. Η δικιά μου αποστολή είναι να τον διευκολύνω προσφέροντας αγάπη και ασφάλεια ώστε να μπορέσει να ανακαλύψει και να ασκήσει τις δυνατότητες του. Ανακάλυψα επίσης ότι η αυθόρμητη επίκριση πηγάζει από έλλειψη γνώσης και αδυναμία ενσυναίσθησης.
Διαβάστε σχετικά: Όταν η ψυχοθεραπεία αλλάζει τον ψυχοθεραπευτή
Για παράδειγμα συναντώντας ένα παιδί στο δρόμο θα ήμουν σίγουρη πως είναι εντελώς κακομαθημένο ή όπως το λέμε επιστημονικά ανορίοτο. Τότε δεν θα ήξερα όμως, πόσες απώλειες καλείται αυτό το παιδί να διαχειριστεί τη δεδομένη στιγμή και πόσο πόνο ψάχνει να εκφράσει.
Αν συναντούσα έξω μια θεραπευόμενη, ίσως να πίστευα, πως είναι απλώς απαιτητική και γκρινιάρα. Τώρα όμως που ξέρω την ιστορία της, πιστεύω πως είναι ένα πλάσμα γεμάτο δύναμη και αξία που κανείς ως τώρα δεν αναγνώρισε, ένα πλάσμα που δεν έχει πάρει ακόμα όση αγάπη αξίζει και γι’ αυτό φοβάται πολύ.
Δουλεύοντας λοιπόν έμαθα, ότι πίσω από κάθε «κακή» συμπεριφορά υπάρχει μια ιστορία που δεν ξέρουμε και συνήθως πολύς πόνος, που δεν υποψιαζόμαστε καν. Το να κρίνουμε είναι εύκολο, αλλά μόνο ζημιά μπορεί να κάνουμε και στον εαυτό μας και στον άλλον.
Το να αγαπάμε όμως τον άλλον ακριβώς γι’αυτό που είναι, όχι γι’ αυτό που θέλουμε να γίνει, απαιτεί πολύ θάρρος αλλά μπορεί να θεραπεύσει δυο ψυχές και αυτή που αγαπάει και αυτή που αγαπιέται. Αυτό και μόνο το μάθημα είναι από τα πιο μεγάλα δώρα που μου χάρισε το επάγγελμα μου.
3. Δουλεύοντας ένιωσα τη ζωή μου να πλαταίνει
Ίσως είναι ένα από τα ελάχιστα επαγγέλματα που σου επιτρέπει πραγματικά να μετέχεις σε τόσες πολλές ζωές να γεύεσαι εμπειρίες δύσκολες ή όμορφες που φύσει ή/και θέσει δεν θα βίωνες στην μια και μοναδική ζωή σου. Αυτό για μένα είναι ένα από τα μεγαλύτερα δώρα αυτού του επαγγέλματος. Καθώς ανοίγομαι προς τον άλλον, με μια γνήσια πρόθεση να επικοινωνήσω μαζί του νιώθω τη δική μου ζωή να πλαταίνει αγγίζοντας κομμάτια της δικής του ζωής.
Πολλές φορές τα κομμάτια αυτά είναι γεμάτα πόνο, αλλά είναι κι αυτό τόσο αληθινά ανθρώπινο που δεν μπορώ να μην νιώθω τυχερή που κάποιος μου το εμπιστεύεσαι. Μέσα από τους θεραπευόμενούς μου άρχισα να οσφραίνομαι πώς είναι να βιώνεις άπειρες καταστάσεις που δεν έχω ζήσει και ίσως ποτέ δεν θα ζήσω.
Πώς είναι να είσαι μετανάστης, πώς είναι να είσαι γιατρός, πώς είναι να παντρεύεσαι μικρός, πώς είναι να είσαι χρήστης, πώς είναι να είσαι πολύτεκνος, πώς είναι να πάσχεις από κάτι που απειλεί τη ζωή σου, πώς είναι να έχεις αδερφή, πώς είναι… πώς είναι… πώς είναι… πολλά από αυτά δεν θα τα μάθαινα ποτέ αν έκανα μια άλλη δουλειά.
Το ότι αυτές οι εμπειρίες έφτασαν σ’ εμένα, είναι πολύτιμο δώρο. Πιο πολύτιμο όμως ακόμα είναι, ότι έμαθα να αντικρίζω την εμπειρία του άλλου με ανοιχτότητα και σεβασμό, αντί να την συρρικνώνω για να χωράει στις υποθέσεις μου. Αυτό είναι στα αλήθεια πλάτεμα ζωής.
4. Δουλεύοντας αναγνώρισα τη δύναμη των ανθρώπων και κατάλαβα ότι μπορώ να την ξυπνήσω
Η δουλειά μου, με έκανε να βεβαιωθώ ότι μια από τις σημαντικότερες δυσκολίες των ανθρώπων είναι, ότι δεν γνωρίζουν τις πραγματικές διαστάσεις της δύναμης και τις ομορφιάς τους. Συνήθως οι άνθρωποι βιώνουμε πολύ περισσότερο φόβο απ’ όσο αντέχουμε και πολύ λιγότερη ώριμη αγάπη απ’ όση χρειαζόμαστε για να αναπτυχθούμε. Αυτό συμβαίνει επειδή γεννιόμαστε στη μέση ενός έργου και καλούμαστε να παίξουμε ένα ρόλο που έχει ήδη σκηνοθετηθεί.
Η δουλειά μου, μου χάρισε την ακλόνητη πεποίθηση ότι, όταν ένας άνθρωπος αγαπηθεί, όπως ακριβώς είναι, τότε φεύγει ο φόβος του, αναγνωρίζει τη δύναμη και την ομορφιά του και μπορεί πια να αυτοσχεδιάσει στη σκηνή της ζωής δημιουργώντας αριστουργήματα. Ένας τέτοιος άνθρωπος είναι τρομακτικά απρόβλεπτος αλλά απεριόριστα γοητευτικός.
Διαβάστε σχετικά: Τι κάνει ένας ψυχοθεραπευτής;
5. Δουλεύοντας έμαθα να είμαι πιο ταπεινή
Ξεκινώντας να σπουδάζω ψυχολογία πίστευα αυτό που πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι όταν έρχονται για πρώτη φορά σε κάποιον θεραπευτή, ότι δηλαδή ο θεραπευτής είναι κάτι σαν μάγος που ξέρει τις λύσεις για κάθε ανθρώπινο πρόβλημα. Στην πορεία κατάλαβα ότι αντί να βρίσκω λύσεις στις απορίες μου, κάθε απορία γεννούσε περισσότερες απορίες.
Στο τέλος λυτρώθηκα συνειδητοποιώντας ότι αυτό που στα αλήθεια χρειάζονται οι θεραπευόμενοι μου δεν είναι οι απαντήσεις μου στις ερωτήσεις τους, αλλά μάλλον το κουράγιο μου να αντέξω τα ερωτηματικά τους, ώσπου να βρουν τις δικές τους απαντήσεις. Δεν μπορούσα λοιπόν να τους σώσω και δεν χρειάζονταν σωτήρες.
Όμως… όμως μήπως κάποιο λάθος μου μπορούσε να τους καταστρέψει; Εδώ ήρθε να με συνεφέρει η απάντηση ενός εμπειρότερου φίλου και συναδέρφου: Πάρκαρε το καλάμι κορίτσι μου. Δεν έχεις τόση δύναμη για να τους καταστρέψεις!. Τότε κατάλαβα πώς αυτό που στα αλήθεια ήταν το ζητούμενο, ήταν να είμαι ταπεινή.
Μακριά από την έπαρση του σωτήρα και του παντογνώστη με επίγνωση και σεβασμό στο ρόλο μου δεν μπορούσα, ούτε να σώσω ούτε να καταστρέψω κανέναν. Μπορούσα μόνο να προσφέρω στους άλλους χώρο ελεύθερης δράσης και ανάπτυξης. Αυτό ήταν για μένα ένα δώρο ζωής να ξέρω ποια είναι τα όρια της παρουσίας μου στη ζωή των θεραπευόμενων μου, αλλά και των συνανθρώπων μου γενικά και να μπορώ να τα σέβομαι.
6. Δουλεύοντας έμαθα ότι αυτά που με πονάνε δεν είναι τόσο σπουδαία όσο φανταζόμουν
Πριν να αρχίσω να δουλεύω νόμιζα ότι ήμουν από τους πιο πονεμένους και αδικημένους ανθρώπους του πλανήτη. Μέσα από τη δουλειά κατάλαβα πόσες χιλιάδες έμπονα γεγονότα όχι απλά δεν με έχουν ακουμπήσει, αλλά ούτε καν μου έχουν περάσει από το μυαλό. Το πιο σημαντικό όμως που κατάλαβα είναι ότι ο πόνος ορίζεται ποιοτικά και όχι ποσοτικά. Επομένως δεν συγκρίνεται ούτε ιεραρχείται.
Αν κάποιος έχει σπάσει το πόδι του, δεν ανακουφίζεται καθόλου επειδή εγώ έχω σπάσει το κεφάλι μου. Για εκείνον ο πόνος στο πόδι μπορεί και πρέπει να είναι ό,τι σημαντικότερο υπάρχει. Αν θέλω να τον ανακουφίσω πρέπει να αντιμετωπίσω τον πόνο του ως το πιο σημαντικό γεγονός, βάζοντας σε παρένθεση τον οποιονδήποτε δικό μου πόνο. Το να μπορώ να κάνω στην άκρη τον εαυτό μου, ώστε να δώσω χώρο στον άλλον είναι μια πολύ πολύτιμη δεξιότητα που καλλιέργησα μέσα από τη δουλεία μου.
7. Η Ψυχοθεραπεία είναι πορεία συν- κίνησης και συν- εξέλιξης
Κάποτε μια από τους μέντορες μου στο χώρο της ψυχοθεραπείας είχε πει: Αν δεν βρεις κάτι κοινό με τον θεραπευόμενο που να σε συνδέει μαζί του στην πρώτη συνάντηση, είναι καλύτερα να τον παραπέμψεις και μια άλλη είχε προσθέσει: Αν δεν αλλάξεις κι εσύ, μέσα από την θεραπεία του θεραπευόμενου, τότε η θεραπεία έχει αποτύχει. Αυτές οι δυο φράσεις συγκεφαλαιώνουν για μένα το γεγονός της ψυχοθεραπείας όπως το βιώνω ως θεραπεύτρια.
Διαβάστε σχετικά: Ποιο είδος Ψυχοθεραπείας μου ταιριάζει;
Πιστεύω ότι πρόκειται για μια ειδική μορφή σύνδεσης μεταξύ δυο ανθρώπων που έχει ως στόχο την εξέλιξη του ενός, όμως εκουσίως ή ακουσίως προκαλεί αλλαγές και στους δύο. Κάθε φορά που ένας άλλος άνθρωπος με ξεναγεί στη δική του πραγματικότητα, προκαλούνται μέσα μου δονήσεις που αλλάζουν ανεπιστρεπτί αυτό που ήμουν. Αυτό συμβαίνει σε κάθε ανθρώπινη σχέση.
Οι ιδιαιτερότητες του ρόλου μου ως θεραπεύτρια είναι τρεις. Η πρώτη είναι ότι λόγω της εκπαίδευσης μου έχω καλύτερη επίγνωση του γεγονότος. Η δεύτερη ότι λόγω της φύσης της δουλειάς καλούμαι να είμαι διαρκώς ανοιχτή στο να αλλάξω τα πάντα μέσα μου, ενώ ταυτόχρονα παραμένω απόλυτα σταθερή και η τρίτη είναι, ότι χρειάζεται να φιλτράρω τι από την εμπειρία μου μοιράζομαι με τον εκάστοτε θεραπευόμενο, με αποτέλεσμα οι θεραπευόμενοι να μην έχουν πολλές φορές άμεση επίγνωση των όσων συμβαίνουν μέσα μου. Δηλαδή να μην γνωρίζουν πάντα πόσο έχουν συμβάλει στο να γίνω και εγώ μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού μου ως επαγγελματίας αλλά και ως άνθρωπος.
Ως ευχαριστία γι’ αυτή τους τη συμβολή, θα ήθελα να τους αφιερώσω αυτό το κείμενο.
