Μια πολύ ενδιαφέρουσα μετα-ανάλυση, διερευνά λεπτομερώς την αποτελεσματικότητα της Ψυχοδυναμικής και της Γνωστικής-Συμπεριφορικής Θεραπείας.
Μια από τις ατελείωτες συζητήσεις στo χώρος της ψυχικής υγείας, είναι ποιο είδος ψυχοθεραπείας παρουσιάζει καλύτερα θεραπευτικά αποτελέσματα. Η συζήτηση επικεντρώνεται κυρίως σε δύο είδη θεραπείας: στην Ψυχοδυναμική και στη Γνωστική - Συμπεριφορική.
Παρ’ όλο που είμαι βέβαιος ότι θα επικριθώ για την προσπάθειά μου, να πλαισιώσω κάθε μία από αυτές τις θεραπείες σε μια μόνο πρόταση, θα έλεγα ότι η ψυχοδυναμική θεραπεία δίνει έμφαση στην αξία της απόκτησης γνώσης μέσω των ασυνείδητων συγκρούσεων και των λιγότερο ιδανικών στρατηγικών που έχουμε αναπτύξει για να αντιμετωπίσουμε το παρελθόν μας.
Η Γνωστική - Συμπεριφορική θεραπεία (ΓΣΘ), αντιθέτως, επικεντρώνεται περισσότερο στην εδώ και τώρα προσπάθεια, να βοηθήσει στην απόκτηση νέων δεξιοτήτων για να οργανώσετε τις ακατάλληλα προσαρμοσμένες σκέψεις και συμπεριφορές.
Για αρκετό καιρό, οι υποστηρικτές της ΓΣΘ έχουν επενδύσει αρκετή προσπάθεια για να υποστηρίξουν, ότι η ΓΣΘ λειτουργεί αποτελεσματικά μέσω της χρήσης τυχαιοποιημένων κλινικών δοκιμών. Η Ψυχοδυναμική Θεραπεία, με κάποιες αξιοσημείωτες εξαιρέσεις, έχει μείνει πίσω σε αυτή την προσπάθεια, αφήνοντας χώρο στους επικριτές της να ισχυριστούν ότι, η θεραπεία αυτή, δεν ήταν μία «τεκμηριωμένη θεραπεία».
Πρόσφατα, όμως, έχουν δημοσιευθεί αρκετές ερευνητικές μελέτες για τον έλεγχο της αποτελεσματικότητας της Ψυχοδυναμικής Θεραπείας, τόσο σε σχέση με την απουσία θεραπείας όσο και έναντι άλλων θεραπειών όπως είναι η ΓΣΘ ή η φαρμακευτική αγωγή.
Μια νέα μελέτη που μόλις δημοσιεύθηκε στο περιοδικό American Journal of Psychiatry προσπαθεί τώρα να συνδυάσει όλες αυτές τις μελέτες σε μετα-ανάλυση, για να δώσει μια πιο προσδιοριστική απάντηση αναφορικά με τη σχετική αποτελεσματικότητα της Ψυχοδυναμικής Θεραπείας έναντι άλλων θεραπειών.
Κάποιοι άλλοι ερευνητές το είχαν δοκιμάσει και παλαιότερα με τα αποτελέσματα να ήταν κάπως αντιφατικά, όμως οι συντάκτες αυτής της μελέτης προσπαθούν να επιχειρηματολογήσουν ότι η δική τους μελέτη, είναι η πρώτη προσπάθεια να δοκιμαστεί άμεσα η υπόθεση ότι η Ψυχοδυναμική Θεραπεία είναι ισοδύναμη σε αποτελεσματικότητα με άλλες θεραπείες.
Αυτό φαίνεται λίγο τεχνικό, αλλά οι συγγραφείς προσπαθούν να τονίσουν, ότι η αποτυχία να φανερωθεί ότι οι δύο θεραπείες δεν είναι στατιστικά διαφορετικές μεταξύ τους (κάτι που έχουν κάνει οι άλλοι) δεν είναι το ίδιο με την άμεση εξέταση του αν δύο θεραπείες είναι ουσιαστικά ισοδύναμες μεταξύ τους.
Διαβάστε σχετικά: Πότε και γιατί να μιλήσω σε ψυχολόγο και σε ποιον να απευθυνθώ
Οι ερευνητές κατάφεραν να βρουν 23 διαφορετικές μελέτες, που περιελάμβαναν 2.751 ενήλικες, οι οποίες προσπάθησαν να συγκρίνουν την Ψυχοδυναμική Θεραπεία με κάποια άλλη θεραπεία (στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων ήταν η ΓΣΘ και σε δύο μελέτες ήταν η φαρμακευτική αγωγή). Οι δοκιμές πραγματοποιήθηκαν για πολλούς διαφορετικούς τύπους ψυχικών διαταραχών, αλλά περισσότερο για την κατάθλιψη, τις διαταραχές άγχους, τις διαταραχές προσωπικότητας και τις διατροφικές διαταραχές.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα καινοτομία αυτής της μετα-ανάλυσης είναι, ότι οι συγγραφείς προσπάθησαν επίσης να αξιολογήσουν κάθε μελέτη ως προς τη συνολική της ποιότητα και επίσης ως προς τον βαθμό κατά τον οποίο οι συντάκτες των μεμονωμένων μελετών ίσως να ήταν θετικά προδιατεθειμένοι προς έναν τύπο θεραπείας έναντι κάποιου άλλου, κάτι που ονομάζεται «ερευνητική συμμαχία».
Σε γενικές γραμμές, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η Ψυχοδυναμική Θεραπεία δούλεψε το ίδιο καλά με τις άλλες θεραπείες που είχαν ως βάση την ΓΣΘ, ανεξάρτητα από τη διάγνωση, την ποιότητα της μελέτης ή ακόμα και την πίστη των ερευνητών.
Είναι ενδιαφέρον, ότι ανακάλυψαν ένα μικρό πλεονέκτημα της ΓΣΘ σε όλες τις μελέτες, αλλά η διαφορά ήταν πολύ μικρή και εντός της προκαθορισμένης ζώνης ισοδυναμίας τους. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι αναλύσεις τους υποδεικνύουν, ότι η Ψυχοδυναμική Θεραπεία είναι ισοδύναμη με άλλες μορφές θεραπείας και της αξίζει να ονομάζεται «τεκμηριωμένη θεραπεία», τουλάχιστον για τους όρους που εξετάστηκαν.
Θα βάλει άραγε αυτή η μελέτη ένα τέλος στη συζήτηση σχετικά με την καταλληλότερη μέθοδο ψυχοθεραπείας ή στον χαρακτηρισμό της Ψυχοδυναμικής Θεραπείας ως μίας θεραπείας μη βασισμένης σε τεκμηριωμένα στοιχεία; Φαντάζει απίθανο. Ενώ οι ερευνητές χρησιμοποιούν τεχνικές όπως η μετα-ανάλυση για να συνδυάσουν τα αποτελέσματα των πολλαπλών μελετών σε μία και να δώσουν μια σαφέστερη απάντηση σε μια σημαντική ερώτηση, υπάρχουν ακόμα αρκετά μεταβλητά στοιχεία σε τέτοιου είδους μελέτες, ώστε διαφορετικοί ερευνητές να καταλήγουν σε διαφορετικά συμπεράσματα.
Όπως αναφέρθηκε, η συγκεκριμένη ερώτηση έχει ερευνηθεί στο παρελθόν μέσω της χρήσης της μετα-ανάλυσης και διαφορετικές ερευνητικές ομάδες έχουν καταλήξει σε διαφορετικές απαντήσεις. Οι συγγραφείς αυτής της μελέτης επιχειρούν να υποστηρίξουν ότι οι αναλύσεις τους είναι πιο έγκυρες από κάποιες προηγούμενες προσπάθειες και κάποιες απόψεις τους φαίνεται να έχουν κάποια προοπτική.
Ως παιδοψυχίατρος, πρέπει επίσης να επισημάνω ότι όλες οι μελέτες που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το άρθρο προέρχονται από ενήλικες. Για τους εφήβους και ειδικά για τα νεώτερα παιδιά, υπάρχουν πολλές μελέτες που υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα της ΓΣΘ, αλλά υπάρχουν ακόμα τόσες λίγες καλές μελέτες για την Ψυχοδυναμική Θεραπεία, ώστε μια μετα-ανάλυση όπως αυτή, δεν μπορεί ακόμη να γίνει. Προσωπικά είμαι σκεπτικός για το αν η παραδοσιακή Ψυχοδυναμική Θεραπεία μπορεί κάλλιστα να ανταποκριθεί και σε παιδιατρικές μελέτες αλλά αυτή η μελέτη δείχνει ότι αξίζει τουλάχιστον μια περαιτέρω εξέταση.
Στη «Συζήτηση» αυτής της μελέτης, οι συγγραφείς υποστηρίζουν επίσης, ότι μπορεί να είναι περισσότερο παραγωγικό να σκεφτούμε ποια θεραπεία λειτουργεί καλύτερα και για ποιους ανθρώπους και όχι να ψάχνουμε καθολικές συγκρίσεις
Τέλος, οι έρευνες έχουν δείξει, ότι συχνά το πιο σημαντικό όλων, είναι τα ατομικά χαρακτηριστικά του θεραπευτή και όχι η συγκεκριμένη μέθοδος που χρησιμοποιείται. Όπως τραγούδησε κάποτε και το συγκρότημα The Who, «Είναι ο τραγουδιστής και όχι το τραγούδι που δίνει ώθηση στη μουσική» (It’s the singer not the song that makes the music move along).
Πηγή: psychologytoday.com
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Συγγραφέας: David Rettew, MD
Έρευνα: American Journal of Psychiatry
