Σύμφωνα με νέα μελέτη, σχεδόν το 50% των ανθρώπων που έχουν παιδιά με συντρόφους που πάσχουν από σχιζοφρένεια ή διπολική διαταραχή, αντιμετωπίζουν και οι ίδιοι προβλήματα ψυχικής υγείας.
Σχεδόν οι μισοί από τους γονείς που έχουν παιδιά με έναν σύντροφο με σχιζοφρένεια ή διπολική διαταραχή αντιμετωπίζουν και οι ίδιοι ψυχολογικές δυσκολίες. Αυτό μπορεί να επηρεάσει τα παιδιά και γενικά την οικογενειακή ζωή. Οι παραπάνω διαπιστώσεις αποτελούν το ερευνητικό αποτέλεσμα του μεγάλου δανικού προγράμματος ψυχιατρικής iPSYCH.
Συνήθως επιλέγουμε έναν σύντροφο που μας μοιάζει όσον αφορά την κοινωνική κατάσταση, την εκπαίδευση και, ως ένα βαθμό, το εισόδημα. Αυτό έχει ήδη αποδειχθεί ερευνητικά. Μια νέα μελέτη δείχνει τώρα ότι σχεδόν οι μισοί από τους γονείς που έχουν παιδιά με έναν σύντροφο που πάσχει από σχιζοφρένεια ή διπολική διαταραχή πληρούν και οι ίδιοι τα κριτήρια για κάποια ψυχική διαταραχή.
Συγκριτικά, το αντίστοιχο ποσοστό για τους γονείς στην ομάδα ελέγχου είναι 18%. Τα αποτελέσματα προέρχονται από τη «Δανική Μελέτη Υψηλού Κινδύνου και Ανθεκτικότητας», η οποία είναι μέρος του προγράμματος iPSYCH.
Στη μελέτη συμμετείχαν συνολικά 872 γονείς. Τα ζευγάρια γονέων επιλέχθηκαν έτσι ώστε ένας από τους δύο να είναι καταγραμμένος στο Εθνικό Μητρώο Ασθενών με διάγνωση σχιζοφρένειας ή διπολικής διαταραχής. Από την άλλη, οι σύντροφοί τους καθώς και οι γονείς από την ομάδα ελέγχου δεν είχαν διαγνωστεί με αυτές τις διαταραχές. Τη στιγμή της μελέτης, όλοι οι γονείς είχαν ένα παιδί επτά ετών.
Πληρούν τα ίδια κριτήρια
Στα μητρώα της Δανίας που χρησιμοποιήσαμε, κάθε παιδί είχε μόνο έναν γονέα εγγεγραμμένο με ψυχική διαταραχή, αλλά η διαγνωστική συνέντευξη που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της μελέτης μάς έδειξε ότι σχεδόν οι μισοί από τους συντρόφους πληρούσαν επίσης τα κριτήρια για μια τέτοια διαταραχή. Επιπλέον, οι σύντροφοι είχαν χαμηλότερο επίπεδο λειτουργικότητας σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, λέει η ψυχολόγος Άγια Νέεργκαρντ Γκριβ, PhD, η οποία βρίσκεται πίσω από τη μελέτη.
Η πιο συχνή διάγνωση μεταξύ των συντρόφων ήταν η κατάθλιψη. Ήταν έκπληξη το γεγονός ότι το 6% των συντρόφων ατόμων με σχιζοφρένεια πληρούσαν επίσης τα ίδια διαγνωστικά κριτήρια για σχιζοφρένεια. Αντίθετα, στην ομάδα ελέγχου, το ποσοστό αυτό ήταν μόνο 1%, συμπληρώνει.
Διαβάστε σχετικά: Οι αιτίες για την εκδήλωση της σχιζοφρένειας
Η φροντίδα συχνά εξαρτάται από το άλλο άτομο
Σύμφωνα με την ερευνήτρια, τα αποτελέσματα, που έχουν δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό Schizophrenia Bulletin, δείχνουν πιθανούς παράγοντες κινδύνου για τα παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένειες με γονέα με σχιζοφρένεια ή διπολική διαταραχή.
Όταν ένας από τους γονείς έχει σοβαρή ψυχική διαταραχή, η φροντίδα του παιδιού συχνά εξαρτάται περισσότερο από τον άλλο γονέα, ο οποίος συγχρόνως ίσως έχει ένα μεγάλο μέρος της προσοχής του στραμμένη στον άρρωστο γονέα. Εάν ο γονέας που πιστεύαμε ότι ήταν υγιής και λειτουργικός, εμφανίσει σε ορισμένες περιπτώσεις ψυχική διαταραχή ή/και χαμηλότερο λειτουργικό επίπεδο και επιβαρύνεται συναισθηματικά και πρακτικά από τη γενική κατάσταση, τότε αυτό μπορεί να έχει σημασία για την ευημερία όλης της οικογένειας, εξηγεί η ερευνήτρια.
Ήδη σε αυξημένο κίνδυνο
Τα παιδιά που γεννιούνται από γονείς με σχιζοφρένεια και διπολική διαταραχή έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν ψυχικές διαταραχές – στην πραγματικότητα, ο οικογενειακός κίνδυνος είναι ο υψηλότερος γνωστός παράγοντας κινδύνου για τη μετέπειτα ανάπτυξη αυτών των διαταραχών. Εάν και οι δύο γονείς έχουν μια ψυχική διαταραχή, ο συνολικός κίνδυνος για τα παιδιά αυξάνεται.
Αυτός ο αυξημένος κίνδυνος είναι γενετικός και περιβαλλοντικός. Γνωστικές λειτουργίες όπως π.χ. η νοημοσύνη είναι κληρονομικές, αλλά αν οι γονείς έχουν γνωστικές δυσκολίες θα υπάρξει επίσης επίδραση στο περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει το παιδί – αν δηλαδή οι γονείς δεν έχουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν καλές σταθερές συνήθειες και ασφάλεια ή να παρέχουν επαρκή ερεθίσματα στο παιδί, λέει η ερευνήτρια και συνεχίζει:
Ορισμένες από αυτές τις οικογένειες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες, παλεύουν με περισσότερα από ένα ζητήματα και επομένως χρειάζονται επιπλέον βοήθεια και υποστήριξη. Η μελέτη μας δείχνει ότι υπάρχει ανάγκη για αυξημένη προσοχή σε ορισμένες οικογένειες όπου ο ένας ή και οι δύο γονείς έχουν ψυχική διαταραχή. Υπάρχει ανάγκη για εξειδικευμένες και στοχευμένες προσπάθειες για τις οικογένειες, ήδη από πολύ νωρίς στη ζωή του παιδιού.
Οι ερευνητές θα παρακολουθούν τις οικογένειες από τη μελέτη κατά τη διάρκεια της ανατροφής των παιδιών και ελπίζουν να μάθουν περισσότερα για το πώς αναπτύσσονται τα παιδιά, καθώς και ποιοι παράγοντες έχουν τη μεγαλύτερη σημασία για την ευημερία των οικογενειών.
Έρευνα: A Nationwide Cohort Study of Nonrandom Mating in Schizophrenia and Bipolar Disorder, by Aja Neergaard Greve et al., Schizophrenia Bulletin.
Απόδοση: Kαισαρίδου Αλκμήνη- Ψυχολόγος
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
