Μια διεθνής ερευνητική ομάδα εντόπισε για πρώτη φορά δείκτες που μπορεί να υποδεικνύουν από νωρίς στη ζωή αν ένα άτομο έχει προδιάθεση για εκδήλωση σχιζοφρένειας.
Η δυνατότητα πρόβλεψης του κινδύνου εμφάνισης σχιζοφρένειας αργότερα στη ζωή μπορεί να επιτρέψει την έγκαιρη ανίχνευση και παρέμβαση, η οποία, όπως ελπίζουν οι ερευνητές, μπορεί να μειώσει τις επιπτώσεις της διαταραχής στα άτομα, τις οικογένειες και τις κοινότητες. Τα αποτελέσματά τους έχουν δημοσιευθεί στο Molecular Psychiatry.
Η σχιζοφρένεια είναι μια σοβαρή ψυχιατρική διαταραχή που εντοπίζεται συχνότερα στη νεαρή ενήλικη ζωή. Προσβάλλει έως και το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού και μπορεί να προκαλέσει εξουθενωτικές επιπτώσεις, όπως η αίσθηση της απώλειας της επαφής με την πραγματικότητα. Τα άτομα με τη διαταραχή έχουν έως και τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν πρόωρα και συχνά αντιμετωπίζουν διακρίσεις, κοινωνική απομόνωση και εξουθενωτικές σωματικές ασθένειες, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Αν και η σχιζοφρένεια ενέχει ένα κληρονομικό γενετικό στοιχείο, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες παίζουν ρόλο στο αν ένα άτομο εκδηλώσει τη διαταραχή. Αυτοί οι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν χημικές αλλαγές στο DNA που ρυθμίζουν ποια γονίδια ενεργοποιούνται ή απενεργοποιούνται μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται μεθυλίωση.
Η μελέτη πιθανών γενετικών εκλυτικών παραγόντων για μια ασθένεια όπως η σχιζοφρένεια είναι περίπλοκη επειδή οι αλλαγές στη μεθυλίωση μπορεί να προκληθούν από την ίδια τη διαταραχή και από συναφείς παράγοντες όπως το στρες και τα φάρμακα που συνήθως τη συνοδεύουν.
Λόγω των επιπτώσεων της διαταραχής στο μεθύλωμα -ο όρος για το σύνολο των τροποποιήσεων της μεθυλίωσης των νουκλεϊκών οξέων στο γονιδίωμα ενός οργανισμού ή σε ένα συγκεκριμένο κύτταρο- ιδανικά τα δείγματα θα λαμβάνονταν πριν από την εμφάνιση της διαταραχής. Αλλά δεδομένου ότι η σχιζοφρένεια είναι μια διαταραχή του εγκεφάλου, αυτό θα ήταν αδύνατο.
Για την επίλυση αυτού του προβλήματος η ερευνητική ομάδα επινόησε μια μοναδική προσέγγιση.
Πρώτον, εξέτασαν δείγματα αίματος που είχαν ληφθεί λίγο μετά τη γέννηση από 333 βρέφη στη Σουηδία, παρακολουθώντας 24 εκατομμύρια σημάδια μεθυλίωσης. Η ομάδα χρησιμοποίησε στατιστική ανάλυση που τους επέτρεψε να μελετήσουν τα σημάδια μεθυλίωσης σε επίπεδο συγκεκριμένου κυτταρικού τύπου.
Διαβάστε σχετικά: Οι αιτίες για την εκδήλωση της σχιζοφρένειας
Δεδομένου ότι το αίμα που ελήφθη από το δείγμα συλλέχθηκε μέσα σε λίγες ώρες από τη γέννηση, χρόνια πριν εμφανιστούν συμπτώματα σχιζοφρένειας, τα ευρήματα αυτά δεν μπορούν να επηρεαστούν από την ίδια τη διαταραχή ή άλλους μεταγεννητικούς παράγοντες, σημείωσε ο Άρμπεργκ, κύριος ερευνητής της μελέτης και αναπληρωτής διευθυντής του Κέντρου Έρευνας Βιοδεικτών και Ιατρικής Ακριβείας στο VCU.
Στη συνέχεια, η ομάδα επικύρωσε τυχόν σημαντικά ευρήματα από τα δείγματα αίματος συγκρίνοντας τα με μεταγραφικά δεδομένα από 595 μεταθανάτια δείγματα εγκεφάλου από διαφορετικά άτομα – ορισμένα με σχιζοφρένεια και άλλα σε μια ομάδα ελέγχου που δεν είχαν τη διαταραχή. Τα δείγματα εγκεφάλου παραχωρήθηκαν από ερευνητές από όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης, της Βόρειας Αμερικής και της Αυστραλίας.
Η ομάδα συνέκρινε επίσης τα ευρήματά της με δεδομένα μεθυλίωσης από αίμα ενηλίκων που ελήφθη από περιπτώσεις σχιζοφρένειας και άτομα ελέγχου – συνολικά 2.970 άτομα.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ορισμένες διαφορές στη μεθυλίωση που υπάρχουν ήδη στα νεογέννητα υποδηλώνουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης σχιζοφρένειας.
Με άλλα λόγια, μπορέσαμε να εντοπίσουμε διαφορές μεθυλίωσης μεταξύ ατόμων που αργότερα στη ζωή τους θα εμφάνιζαν σχιζοφρένεια και ατόμων από την ομάδα ελέγχου, οι οποίες είναι μοναδικές σε συγκεκριμένους κυτταρικούς τύπους στο νεογνικό αίμα, δήλωσαν. Η έρευνα θα συνεχιστεί γύρω από αυτές τις διαφορές μεθυλίωσης για την ανάπτυξη πιθανών μελλοντικών κλινικών βιοδεικτών που θα επιτρέψουν την έγκαιρη ανίχνευση και παρέμβαση.
Έρευνα: Edwin J. C. G. van den Oord et al, Genes implicated by a methylome-wide schizophrenia study in neonatal blood show differential expression in adult brain samples, Molecular Psychiatry (2023). DOI: 10.1038/s41380-023-02080-5
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
