Λιποθυμία, απώλεια φωνής, αδυναμία κίνησης ενός χεριού ή ενός ποδιού, τρόμος… Μερικές φορές, το μυαλό μας μπορεί να παράγει εξαιρετικά σημαντικούς περιορισμούς που μιμούνται, κατά κάποιο τρόπο, αυτούς που προκαλούν τραυματισμούς σε άλλα μέρη του σώματός μας.
Τα επείγοντα περιστατικά στα νοσοκομεία έρχονται συχνά αντιμέτωπα με καταστάσεις που δεν ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν. Για παράδειγμα, ορισμένοι άνθρωποι φτάνουν έχοντας υποστεί επιληπτικές κρίσεις παρόμοιες με επιληπτικά επεισόδια. Ωστόσο, οι ιατρικές εξετάσεις δεν αποκαλύπτουν κάποια νευρολογική προέλευση. Υπάρχουν επίσης εκείνοι που υποφέρουν από στιγμιαία τύφλωση, απώλεια της φωνής ή προσωρινή ακινησία ενός μέλους.
Αυτά τα έκτακτα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν από λίγες ώρες έως μερικές εβδομάδες. Επιπλέον, όσο γρήγορα έρχονται, τόσο γρήγορα τείνουν να εξαφανίζονται. Οπότε, είναι εξαιρετικά πιθανό όσοι υποφέρουν από αυτά τα περιστατικά να τα βιώσουν περισσότερες από μία φορές. Στην πραγματικότητα, η ψυχογενής δυσλειτουργία, αν και είναι σπάνια (επηρεάζει περίπου δύο στους 100.000 ανθρώπους), βρίσκεται συνήθως πίσω από τέτοιου είδους έντονα στρεσογόνα γεγονότα.
Το πρόβλημα είναι ότι όσοι πάσχουν από τέτοιου είδους παθήσεις αισθάνονται παρεξηγημένοι. Το περιβάλλον τους μπορεί να νομίζει ότι επινόησαν τα συμπτώματά τους για να τραβήξουν την προσοχή ή ότι έχουν κάποιο απώτερο κίνητρο. Για παράδειγμα, μπορεί να φανεί μάλλον ύποπτο το γεγονός ότι ένας έφηβος βρίσκεται σε αδυναμία να μιλήσει όταν έρχεται η Δευτέρα και πρέπει να επιστρέψει στο σχολείο.
Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, κάποιος που φαίνεται να πονάει ή που υφίσταται ξαφνικό σωματικό περιορισμό πρέπει να ακούγεται. Εξάλλου, δεν είναι όλοι επιρρεπείς στη θεατρικότητα και στην επινόηση ιστοριών. Ο ανθρώπινος πόνος θα βρίσκει πάντα ορισμένους διαύλους για να καταδείξει συγκεκριμένα προβλήματα. Μερικές φορές, αυτές μπορεί να είναι οι πιο δυσμενείς.
Ψυχογενή νευρολογικά συμπτώματα
Τα ψυχογενή νευρολογικά συμπτώματα είναι καταστάσεις που παρουσιάζουν νευρολογικές εκδηλώσεις αλλά έχουν ψυχολογική προέλευση. Επί του παρόντος, είναι γνωστές ως διαταραχή μετατροπής ή διαχωριστική διαταραχή.
Τον 19ο αιώνα, ο Σίγκμουντ Φρόιντ ονόμασε αυτές τις καταστάσεις “υστερία”. Τις όρισε ως καταστάσεις στις οποίες ο πάσχων επιδεικνύει ανεπίλυτη εσωτερική σύγκρουση.
Σήμερα, υπάρχει καλύτερη κατανόηση αυτών των τύπων διαταραχών. Το πρώτο γεγονός που πρέπει να έχουμε κατά νου είναι ότι δεν πρόκειται για εκούσιες ή συνειδητές πράξεις. Πράγματι, όσοι ισχυρίζονται ότι έχουν παραλυτικό πόνο στα χέρια τους ή ότι παθαίνουν ξαφνικές επιληπτικές κρίσεις (όταν δεν υπάρχει σαφής νευρολογική πάθηση) δεν το κάνουν γενικά για να τραβήξουν την προσοχή.
Μια μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο Ludwig Maximilians, στο Μόναχο, επιβεβαιώνει ότι αυτά τα γεγονότα δεν είναι τόσο σπάνια όσο φανταζόμαστε. Στην πραγματικότητα, από 4.470 ασθενείς με νευρολογικά προβλήματα που εξετάστηκαν στα επείγοντα περιστατικά ενός νοσοκομείου, 405 (9%) βρέθηκαν να έχουν ψυχογενή δυσλειτουργία. Με άλλα λόγια, το έναυσμα για τα συμπτώματά τους ήταν ψυχικό.
Ας μάθουμε περισσότερα για αυτή τη συχνά άγνωστη κλινική πραγματικότητα.
Τα νευρολογικά ψυχογενή συμπτώματα είναι αποτέλεσμα των σημερινών στρεσογόνων παραγόντων και των τραυματικών γεγονότων του παρελθόντος.
Ένας ασθενής με τετραπληγία και προβλήματα ομιλίας
Το Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης και το King’s College του Λονδίνου (Ηνωμένο Βασίλειο) μελέτησαν την εντυπωσιακή περίπτωση μιας 23χρονης γυναίκας νοτιοασιατικής καταγωγής που ζούσε στη Μελβούρνη. Τα ψυχογενή νευρολογικά συμπτώματα που επέδειξε κατά την άφιξή της στα επείγοντα δεν θα μπορούσαν να είναι πιο ασυνήθιστα. Τη μια στιγμή παρουσίαζε τετραπληγία και την άλλη διαλείπουσα αφωνία.
Μετά από μια πλήρη νευρολογική μελέτη, διαγνώστηκε με διαταραχή μετατροπής και παραπέμφθηκε σε ψυχολογική θεραπεία. Όταν άρχισε να εργάζεται με ψυχολόγους, δεν εμφάνισε πλέον κανένα σύμπτωμα. Ισχυρίστηκε μόνο ότι είχε κάποια ένταση στο σαγόνι της. Καθώς η θεραπεία προχωρούσε, η αγχωτική κατάσταση στην οποία είχε υποβληθεί έγινε σαφής.
Για την ακρίβεια, η νεαρή αυτή γυναίκα μόλις και μετά βίας θυμόταν το παρελθόν της και το παρόν της κυριαρχούνταν από μια βαθιά κρίση ταυτότητας μαζί με οικογενειακές και συντροφικές πιέσεις. Στην πραγματικότητα, τα νευρολογικά ψυχογενή συμπτώματά της ήταν η απάντηση σε ένα μη αντιμετωπισμένο τραύμα και σε μια ζωή που δεν ήταν εναρμονισμένη με τις ανάγκες της.
Διαβάστε σχετικά: Όταν δεν μιλά το στόμα, μιλά το σώμα
Η εκδήλωση ψυχογενών νευρολογικών συμπτωμάτων
Οι ψυχογενείς διαταραχές ή οι διαταραχές μετατροπής εμφανίζονται με πολλούς τρόπους. Η πιο προφανής ιδιαιτερότητα είναι ότι οι εκδηλώσεις αυτές είναι εξαιρετικά εμφανείς και, κατά κανόνα, έχουν νευρολογική προέλευση. Έχουν ως εξής:
- Προβλήματα συντονισμού και ισορροπίας.
- Ξαφνική παράλυση σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος. Είναι σύνηθες να αισθάνεστε προβλήματα στο περπάτημα, στην κίνηση κ.λπ.
- Προβλήματα κατάποσης.
- Απώλεια φωνής.
- Διακοπές ρεύματος.
- Επιληπτικές κρίσεις.
- Διπλή όραση.
- Αλλαγές ακρόασης.
- Απώλεια της αίσθησης της αφής.
- Προβλήματα ακράτειας ούρων.
Η προέλευση
Τα ψυχογενή νευρολογικά συμπτώματα εμφανίζονται πάντα ξαφνικά. Είναι επίσης μικρής διάρκειας, που κυμαίνεται από λίγες ώρες έως το πολύ δύο εβδομάδες.
Σε όλες τις περιπτώσεις, είναι υψίστης σημασίας να αποκλειστεί η νευρολογική προέλευση. Πράγματι, κάθε φορά που ένας επαγγελματίας κάνει διάγνωση ψυχογενούς διαταραχής ή διαταραχής μετατροπής, πρέπει να διευκρινίζει τα αίτια.
- Κατά κανόνα, το έναυσμα για ψυχογενείς διαταραχές είναι το ψυχολογικό τραύμα. Επίσης, μια αγχώδης ζωή μπορεί να οδηγήσει σε αυτές τις καταστάσεις.
- Οι διαταραχές προσωπικότητας, όπως η αποφευκτική διαταραχή ή η οριακή διαταραχή προσωπικότητας (BPD), μπορούν επίσης να αποτελέσουν εκλυτικό παράγοντα.
- Τα συμπτώματα εμφανίζονται σε μεγαλύτερο βαθμό σε γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό διαταραχών μετατροπής.
Οι ασθενείς με ψυχογενή συμπτώματα χρειάζονται επικύρωση των σωματικών τους εμπειριών.
Η καταλληλότερη θεραπεία
Τα άτομα με ψυχογενή συμπτώματα έχουν συχνά να αντιμετωπίσουν παρεξηγήσεις από το περιβάλλον τους. Για παράδειγμα, υπήρξαν περιπτώσεις πεζοναυτών που χρειάστηκαν αναπηρικά καροτσάκια επειδή τα πόδια τους αισθάνονταν παράλυτα. Ωστόσο, ήταν σε θέση να περπατούν προς τα πίσω. Η αυθαιρεσία αυτών των ψυχογενών νευρολογικών εκδηλώσεων είναι εξαιρετικά μεγάλη, γεγονός που μπορεί να σημαίνει ότι ο πάσχων αμφισβητείται.
Αυτοί οι ασθενείς χρειάζονται κατανόηση και επιβεβαίωση των συναισθημάτων τους. Εάν η πραγματικότητά τους αρνηθεί, ο πόνος τους και, βραχυπρόθεσμα, τα συμπτώματά τους θα αυξηθούν. Πρέπει να υπάρχει ένα πλαίσιο απόλυτης κατανόησης σε σχέση με κάθε αίσθημα πόνου, σωματικό περιορισμό ή εκφρασμένο πρόβλημα.
Κατά συνέπεια, η θεραπευτική προσέγγιση θα είναι διεπιστημονική:
- Η ψυχοθεραπεία είναι απαραίτητη. Για παράδειγμα, γνωσιακές-συμπεριφορικές προσεγγίσεις ή θεραπεία EMDR εάν υπάρχει τραύμα.
- Η φυσικοθεραπεία είναι επίσης χρήσιμη. Επιτρέπει στον πάσχοντα να μεγιστοποιήσει τη σωματική λειτουργία και να αποτρέψει περαιτέρω προβλήματα. Ευνοεί επίσης την απαραίτητη αλληλεπίδραση νου-σώματος.
- Η ιατρική φροντίδα είναι απαραίτητη για την πιθανή χορήγηση ψυχοδραστικών φαρμάκων και άλλων θεραπειών.
Τέλος, είναι χρήσιμο για τους πάσχοντες να κατανοήσουν ότι πίσω από τα περιοριστικά σωματικά συμπτώματα κρύβεται ένα συναισθηματικό έναυσμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Κατανοώντας τι τους συμβαίνει, η αγωνία τους μετριάζεται. Αυτό τους ενθαρρύνει να δεσμευτούν για ψυχολογική θεραπεία.
Απόδοση: Σοφία Πολυχρονάκη, φοιτήτρια Ψυχολογίας
Επιμέλεια: PsycholgyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
