Γιατί αρρωσταίνω συχνά;

Υβόνη Κωνσταντίνου

Κλινικός Ψυχολόγος

«Ενός κακού δοθέντος μύρια έπονται», έλεγαν οι Αρχαίοι Έλληνες, τονίζοντας πώς μετά από μία έντονα αρνητική κατάσταση ακολουθούν διάφορες αρρώστιες.

Από πολύ παλιά υπήρχε η πεποίθηση ότι ο νους και το σώμα συνδέονται και αλληλοεπηρεάζονται. Υπήρχε όμως και μία ομάδα που αρνούταν τη συγκεκριμένη πεποίθηση βλέποντας τον άνθρωπο ως κομμάτι – κομμάτι παρά ως όλο, δηλαδή προσπαθούσαν να δουν το στομάχι ως ένα απομονωμένο όργανο και όχι ως κάτι που συνδέεται με το υπόλοιπο σώμα.

Ωστόσο, έρευνες αποκαλύπτουν πως αναμφισβήτητα το ανοσοποιητικό συνδέεται άμεσα με το στρες ή άλλες στεναχώριες, καθώς οι χημικές ουσίες που παράγονται από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού φτάνουν ως μηνύματα στον εγκέφαλο, ο οποίος στέλνει πίσω μηνύματα επηρεασμένα από τη διάθεση, τις σκέψεις και τα συναισθήματα.

Το στρες, είναι η αυξημένη αντίδραση του σώματός μας απέναντι σε μία κατάσταση ή γεγονός. Το τι είναι στρεσογόνο ή όχι διαφέρει σημαντικά από άνθρωπο σε άνθρωπο, τόσο ανάλογα του περιβάλλοντός του όσο και άλλων χαρακτηριστικών γενετικά προδιατεθειμένων. Επομένως, οι σχέσεις μας, το περιβάλλον μας, οι απαιτήσεις της καθημερινότητας και γενικότερα η διάθεσή μας ευθύνονται σε σημαντικό βαθμό για τις ιώσεις, τη γρίπη ή άλλες ασθένειες μας.

Η εξήγηση για το παραπάνω, είναι ότι όταν το μυαλό αντιλαμβάνεται συγκεκριμένες καταστάσεις ή γεγονότα ως απειλητικά, δύσκολα και επικίνδυνα (σκέψεις, συναισθήματα: εσωτερικοί εισβολείς), το σώμα μας καταλήγει να βρίσκεται σε μία διαρκή μάχη για να ανταπεξέλθει και για να «επιβιώσει». Τέτοιες καταστάσεις που φαίνονται στο άτομο δύσκολες ή απειλητικές, αυξάνουν την παραγωγή κορτιζόλης, της ορμόνης υπεύθυνης για τη διαχείριση του στρες και κατ’ επέκταση εξασθενεί τα κύτταρα ή τα αντισώματα «φύλακες» έναντι των ιώσεων ή άλλων παρόμοιων εξωτερικών εισβολέων.

Το στρες οδηγεί σε διάφορες σωματικές αλλαγές, όπως η ταχύτερη αναπνοή για άμεση οξυγόνωση, μυϊκή ένταση, μειωμένη λίμπιντο, αυξημένη παραγωγή γλυκόζης για περισσότερη ενέργεια, κα. Μάλιστα η συνεχής παραγωγή γλυκόζης μπορεί να προκαλέσει και αύξηση του βάρους έως και παχυσαρκία.

Διαβάστε σχετικά: Όταν δεν μιλά το στόμα, μιλά το σώμα

Από έρευνες, επίσης, αποδεικνύεται πώς άτομα που εκτίθενται σε χρόνιες περιόδους στρες, είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν κρυολογήματα σε κρίσιμες εποχές, ή ακόμη και έντονους πονοκεφάλους – ημικρανίες. Εκτός αυτού, επηρεάζεται σημαντικά η λειτουργία του στομάχου ή των εντέρων, όπως δυσπεψία, πόνους – καούρες, δυσκοιλιότητα. Επιπλέον, το στρες, επηρεάζει άλλους νευροδιαβιβαστές που σχετίζονται και με τη διάθεση, όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη, η νορεπινεφρίνη, με αποτέλεσμα το αυξημένο στρες να συνδέεται στενά με συμπτώματα κατάθλιψης.

Το σημαντικότερο είναι πώς εξαιτίας στρεσογόνων καταστάσεων, το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί επίσης να επιτεθεί και στον ίδιο τον εαυτό του στοχεύοντας κύτταρα, ιστούς ή όργανα, με αποτέλεσμα την εμφάνιση φλεγμονωδών νόσων, δηλαδή αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως η κατά πλάκα σκλήρυνση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η ψωρίαση, ο θυρεοειδής (hashimoto), ο διαβήτης I, η ελκώδης κολίτιδα, η νόσος του Crohn, ο ερυθηματώδης λύκος, η γυροειδής αλωπέκια, η θρομβοπενία, και άλλα. Έρευνες δείχνουν πως τα αυτοάνοσα νοσήματα έχουν αυξηθεί 400% τα τελευταία 50 χρόνια, ενώ τείνουν να παρατηρούνται κυρίως στις αναπτυγμένες χώρες.

Το οξύμωρο είναι πως δεν είναι τόσο κακό να αρρωσταίνουμε, καθώς οι αρρώστιες πολλές φορές προσπαθούν να μας επικοινωνήσουν κάτι ή να καθαρίσουν το σώμα, να το ανακουφίσουν, να το αναγκάσουν να κάνει ένα διάλειμμα. Με τον ίδιο τρόπο που όταν δεν έχουμε επικοινωνία με τα αρνητικά μας συναισθήματα, αναγκαζόμαστε να βρούμε τρόπο να τα καταπιέζουμε, όπως με την αυξημένη κατανάλωση ποτού, φαγητού, η την αυξημένη γυμναστική ή άλλες υπερβολικές συμπεριφορές, έτσι λογικά λειτουργεί και το σώμα μας. Όταν βρισκόμαστε σε μία κατάσταση συνεχούς «μάχης» και εμποδίζουμε τον οργανισμό μας από το να εξασθενήσει, το σώμα φτάνει σε ένα σημείο που δεν υπάρχουν καθόλου αποθέματα και συχνά μπορεί να ακολουθήσει μια σειρά αλλεπάλληλων ασθενειών.

Εν κατακλείδι, το σημαντικότερο είναι πως η κάθε μας σκέψη μεταφράζεται σε εκατομμύρια ηλεκτρικά και χημικά σήματα που μεταφέρουν το σχετικό μήνυμα στον εγκέφαλο, ο οποίος απαντά με μηνύματα που στέλνονται σε όλο το υπόλοιπο σώμα. Άρα, είμαστε ότι πιστεύουμε, καθώς αυτό που πιστεύουμε επηρεάζει το πώς σκεφτόμαστε, το πώς συμπεριφερόμαστε, το πώς μεταφράζουμε και αντιδρούμε στις καταστάσεις ή στους άλλους γύρω μας και με αυτό το τρόπο όλα αυτά καθορίζουν τη μοίρα μας!!

Επομένως οι “ρίζες” της γρίπης μας μπορεί να μην οφείλονται αποκλειστικά στο μικρόβιο της εποχής, αλλά στον τρόπο που έμαθα να διαχειρίζομαι καταστάσεις και στον τρόπο που αντιδρούν οι άλλοι γύρω μου στη συγκεκριμένη συμπεριφορά μου. Η γρήγορη και άμεση απόκρυψη των συμπτωμάτων της γρίπης μπορεί να μην είναι η λύση.

Μέσα στους πολύ γρήγορους ρυθμούς που κινείται ο κόσμος τη σημερινή εποχή ίσως χρειάζεται μία παύση, μία συνειδητοποίηση των καταστάσεων που βιώνει ο καθένας και χρόνο για τον εαυτό του να τα επεξεργαστεί όλα, κάποιες φορές με την αναγκαία βοήθεια ενός ειδικού ψυχολόγου.

Βιβλιογραφία: