Η οριακή διαταραχή προσωπικότητας (ΟΔΠ) είναι μια διαταραχή που χαρακτηρίζεται από έντονο στιγματισμό και είναι αρκετά παρεξηγημένη.
Έχουμε σημειώσει αρκετή πρόοδο από τις ημέρες που αντιμετωπίζαμε την ψυχική ασθένεια ως ένδειξη αδυναμίας, αλλά παραμένουμε πίσω στη στάση που αντιμετωπίζουμε την ΟΔΠ. Τουλάχιστον ένα μέρος αυτού προέρχεται από τον τρόπο που πλαισιώνουμε την πάθηση και από το όνομα που της έχουμε αποδώσει.
Αντί να θεωρείται ως διαταραχή προσωπικότητας, η ΟΔΠ είναι καλύτερα να αντιμετωπίζεται ως μία πολύπλοκη απόκριση στο τραύμα. Ίσως ήρθε η ώρα να αλλάξουμε το όνομά της.
Πόσο συνηθισμένη είναι η ΟΔΠ;
Η ΟΔΠ είναι εντυπωσιακά συχνή. Χαρακτηρίζεται από συναισθηματική δυσλειτουργία, μία ασταθή αίσθηση του εαυτού, δυσκολία στη δημιουργία σχέσεων και επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές που προκαλούν αυτοτραυματισμό.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που πάσχουν από ΟΔΠ έχουν ιστορικό σημαντικών τραυμάτων1, τα οποία συχνά έχουν τη ρίζα τους στην παιδική ηλικία. Αυτά περιλαμβάνουν τη σεξουαλική και σωματική κακοποίηση, την ακραία παραμέληση και τον αποχωρισμό από τους γονείς και τα αγαπημένα πρόσωπα.
Αυτή η σχέση με το τραύμα – ιδιαίτερα η σωματική και σεξουαλική κακοποίηση – έχει μελετηθεί εκτενώς και έχει αποδειχθεί ότι είναι ευρέως διαδεδομένη σε ασθενείς με ΟΔΠ.
Τα άτομα με ΟΔΠ που έχουν ιστορικό σοβαρής κακοποίησης, παρουσιάζουν χαμηλότερη απόδοση και είναι πιο πιθανό να αυτοτραυματιστούν και να προσπαθήσουν να αυτοκτονήσουν. Περίπου το 75% των ασθενών με ΟΔΠ κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας σε κάποιο σημείο της ζωής τους. Ένας στους δέκα στο τέλος χάνει τη ζωή του.
Το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-V) δεν αναφέρει το τραύμα ως διαγνωστικό παράγοντα στην ΟΔΠ, παρά την άρρηκτη συσχέτιση μεταξύ της ΟΔΠ και του τραύματος. Αυτό ενισχύει την προβολή της ΟΔΠ ως αυτό που το όνομά της υποδηλώνει ότι είναι – μια διαταραχή προσωπικότητας.
Αντ’ αυτού, η ΟΔΠ είναι καλό να θεωρείται ως διαταραχή που ανήκει στο φάσμα τραύματος – παρόμοια με τη χρόνια ή τη σύνθετη Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (ΔΜΤΣ).
Οι ομοιότητες μεταξύ της σύνθετης ΔΜΤΣ και της ΟΔΠ είναι πολλές. Οι ασθενείς που έχουν διαγνωσθεί είτε με τη μία ή την άλλη πάθηση δυσκολεύονται να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους, βιώνουν επίμονα συναισθήματα κενού, ντροπής και ενοχής, και παρουσιάζουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο απόπειρας αυτοκτονίας.
Διαβάστε σχετικά: Γιατί είναι τόσο δύσκολο για τα άτομα με οριακή διαταραχή προσωπικότητας να βρουν χαρά στη ζωή τους;
Γιατί η ετικέτα αποτελεί ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα;
Ο χαρακτηρισμός των ατόμων με ΟΔΠ ως άτομα με διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να επιδεινώσει την ήδη χαμηλή αυτοεκτίμηση τους. Η διαταραχή προσωπικότητας μεταφράζεται στο μυαλό πολλών ανθρώπων ως ελάττωμα της προσωπικότητας και αυτό μπορεί να επιδεινώσει μια εδραιωμένη αίσθηση ανικανότητας και αυτο-μίσους.
Αυτό σημαίνει ότι ο χαρακτηρισμός αυτός μπορεί να οδηγήσει τα άτομα με ΟΔΠ μπορούν να δουν τον εαυτό τους ακόμα πιο αρνητικά, αλλά μπορεί επίσης να κάνει και άλλους ανθρώπους – συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται πιο κοντά σε αυτούς – να κάνουν το ίδιο.
Επίσης, οι κλινικοί γιατροί τρέφουν συχνά αρνητική στάση απέναντι στους ανθρώπους με ΟΔΠ, θεωρώντας τους ως χειριστικούς ή απρόθυμους να βοηθήσουν τον εαυτό τους. Επειδή η αντιμετώπισή τους είναι δύσκολη και μπορεί αρχικά να μην θέλουν να εμπλακούν στη θεραπεία, οι γιατροί, οι νοσηλευτές και άλλα μέλη του προσωπικού συχνά αντιδρούν με απογοήτευση.
Αυτές οι στάσεις παρατηρούνται πολύ λιγότερο στους κλινικούς γιατρούς που δουλεύουν με άτομα που έχουν διαγνωσθεί με σύνθετη ΔΜΤΣ ή άλλες διαταραχές στο φάσμα του τραύματος.
Πώς θα μπορούσε να ωφελήσει η αλλαγή ονόματος;
Η ξεκάθαρη συσχέτιση της ΟΔΠ με το τραύμα, θα μπορούσε να μετριάσει μέρος του στίγματος και ζημιάς που σχετίζονται με τη διάγνωση, οδηγώντας σε καλύτερη αντιμετώπιση της θεραπείας και άρα σε καλύτερα αποτελέσματα.
Όταν οι άνθρωποι με ΟΔΠ αισθάνονται ότι οι άλλοι απομακρύνονται από κοντά τους ή τους αντιμετωπίζουν με περιφρόνηση, μπορεί να ανταποκριθούν με τάσεις αυτοτραυματισμού ή άρνηση θεραπείας. Οι κλινικοί γιατροί μπορούν με τη σειρά τους να αντιδράσουν με περαιτέρω αποστασιοποίηση ή απογοήτευση, γεγονός που διαιωνίζει αυτές τις αρνητικές συμπεριφορές.
Τελικά, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυτό που ο Αμερικανός κλινικός ψυχολόγος Ron Aviram και οι συνάδελφοί του αποκαλούν μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία και έναν κύκλο στιγματισμού στον οποίο συμβάλλουν τόσο ο ασθενής όσο και ο θεραπευτής.
Αντιμετωπίζοντας την ΟΔΠ ως προς την υποκείμενη αιτία που την προκαλεί μπορεί να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε την ίδια την αιτία και όχι τα συμπτώματά της, ενισχύοντας παράλληλα τη μεγάλη σημασία της πρόληψης της κακοποίησης και της παραμέλησης των παιδιών.
Εάν αρχίσουμε να τη θεωρούμε ως μια πάθηση που ανήκει στο φάσμα του τραύματος, οι ασθενείς θα μπορούσαν να αρχίσουν να θεωρούνται θύματα της αδικίας του παρελθόντος τους και όχι αυτουργοί της δικής τους ατυχίας.
Η ΟΔΠ είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί θεραπευτικά, και το τελευταίο που χρειάζεται είναι να κάνουμε δυσκολότερη τη θεραπεία τόσο για τους ασθενείς όσο και για τις οικογένειές τους.
Έρευνα: 1. Early traumatic life events, parental attitudes, family history, and birth risk factors in patients with borderline personality disorder and healthy controls
Πηγή: theconversation.com
Απόδοση: Χριστιάννα Γεννατά
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
