Συμπτώματα και χαρακτηριστικά της οριακής διαταραχής προσωπικότητας μπορεί να εμφανίζονται σε μέλη της οικογένειας των ασθενών

Κάποια χαρακτηριστικά της οριακής διαταραχής προσωπικότητας μπορεί να είναι οικογενειακά.

Τα μέλη της οικογένειας των ανθρώπων με οριακή διαταραχή προσωπικότητας (ΟΔΠ) παρουσιάζουν ομοιότητες στον εγκέφαλο και στην προσωπικότητα, κι επιπλέον ερμηνεύουν κάποιες εκφράσεις προσώπου με παρόμοιο τρόπο, σύμφωνα με μια σειρά ερευνών από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο.

Μία από τις πιο επείγουσες ερωτήσεις που ακούω όταν μιλάω με ομάδες οικογενειών είναι το αν η διαταραχή μπορεί να περάσει από τους γονείς στα παιδιά. Είμαστε από τους πρώτους ερευνητές που μελετούν το πώς διάφοροι παράγοντες, πέρα από τα συμπτώματα και τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας, μπορεί να είναι κληρονομικοί σε οικογένειες με ΟΔΠ, δήλωσε ο Άντονι Ρουόκο, καθηγητής στο τμήμα Ψυχολογικής Κλινικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου του Τορόντο.

Η οριακή διαταραχή προσωπικότητας είναι μια διαταραχή προσωπικότητας που χαρακτηρίζεται εν μέρει από παρορμητικότητα και δυσκολία στη συναισθηματική ρύθμιση. Οι μελέτες για την ΟΔΠ τείνουν να εστιάζουν σε αυτά τα χαρακτηριστικά της διαταραχής, όμως ο Ρουόκο ήθελε να αναγνωρίσει ποιοι κοινωνικοί και βιολογικοί παράγοντες, πέρα από τη διάγνωση για ΟΔΠ, είναι οικογενειακοί. Ο ερευνητής πιστεύει ότι αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να προσφέρουν στοιχεία για το τι προκαλεί την ανάπτυξη της διαταραχής και τι μπορεί να την αποτρέψει.

Άλλες διαγνώσεις που παρατηρούνται σε συγγενείς

Ο Ρουόκο βρήκε ότι τα συμπτώματα της ΟΔΠ επιμένουν στις οικογένειες, πέρα από τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με τη διαταραχή. Για παράδειγμα, οι συγγενείς δείχνουν την ίδια προκατάληψη προς τις λυπημένες εκφράσεις προσώπου, ένα μοτίβο αδυναμίας και δύναμης στις δεξιότητες αυτορρύθμισης και ξεχωριστά μοτίβα εγκεφαλικής ενεργοποίησης κατά τον έλεγχο των παρορμήσεων.

Η ερευνητική ομάδα σύγκρινε 103 άτομα με ΟΔΠ, 73 βιολογικούς συγγενείς πρώτου βαθμού (γονείς, αδέρφια και παιδιά) και 99 άτομα χωρίς ιστορικό ψυχιατρικής ασθένειας. Οι συμμετέχοντες στην έρευνα ολοκλήρωσαν μια ποικιλία από δοκιμασίες, όπως συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια, τεστ αντίληψης συναισθήματος, δοκιμασίες επίλυσης προβλημάτων και τομογραφίες εγκεφάλου.

Οι ερευνητές βρήκαν ότι τα άτομα με ΟΔΠ και οι συγγενείς τους εμφάνισαν υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης και διαταραχών χρήσης ουσιών. Οι συγγενείς επίσης έλαβαν παρόμοιες ψυχιατρικές διαγνώσεις και έδειξαν περισσότερα χαρακτηριστικά προσωπικότητας που σχετίζονται με κακή συναισθηματική ρύθμιση και παρορμητικότητα.

Ο Ρουόκο σχολίασε ότι η έρευνα αναδεικνύει κάποιες από τις δυσκολίες ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν πολλοί συγγενείς ανθρώπων με ΟΔΠ.

Διαβάστε σχετικά: Γιατί είναι τόσο δύσκολο για τα άτομα με οριακή διαταραχή προσωπικότητας να βρουν χαρά στη ζωή τους;

Οι οικογένειες βλέπουν φόβο στα λυπημένα πρόσωπα

Οι οικογένειες ασθενών με ΟΔΠ είναι επιρρεπείς σε διαπροσωπικές διαμάχες, και ο ερευνητής αναρωτήθηκε αν οι εκφράσεις του προσώπου παίζουν ρόλο σε αυτό. Αρκετοί γονείς ανέφεραν ότι προσπαθούν να μη δείχνουν κάποιο συναίσθημα όταν το παιδί τους με ΟΔΠ είναι αναστατωμένο, κι όμως συχνά δέχονται την ερώτηση «Γιατί είσαι θυμωμένος μαζί μου;».

Είναι εξακριβωμένο ότι τα άτομα με ΟΔΠ ερμηνεύουν τις εκφράσεις προσώπου διαφορετικά από εκείνα που δεν έχουν τη διαταραχή, όμως ο ερευνητής βρήκε ότι το ίδιο συμβαίνει και με τους συγγενείς τους. Όταν τους έδειχναν μια λυπημένη έκφραση, οι άνθρωποι με ΟΔΠ και οι συγγενείς τους χρειάζονταν περισσότερο χρόνο για να αποκωδικοποιήσουν το συναίσθημα, ενώ και οι δύο ομάδες ήταν πιο πιθανό να το ερμηνεύσουν ως φόβο.

Αυτό το μοτίβο μπορεί να υποδεικνύει μια αυξημένη ευαισθησία σε σήματα απειλής στις οικογένειες με ΟΔΠ, η οποία μπορεί να οδηγεί σε διαφωνίες μεταξύ των μελών. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε τι μπορούμε να κάνουμε για να βελτιώσουμε την κοινωνικοσυναισθηματική επικοινωνία και τη λειτουργία της οικογένειας, σχολίασε ο ερευνητής.

Δυνατά σημεία και αδυναμίες στον έλεγχο των παρορμήσεων

Ένα άλλο μέρος της μελέτης εξέτασε τον έλεγχο των παρορμήσεων, μέσω εγκεφαλικής απεικόνισης. Οι ερευνητές μέτρησαν τα επίπεδα οξυγόνου στο μπροστινό τμήμα του εγκεφάλου όταν έδειξαν στους συμμετέχοντες εικόνες και τους ζήτησαν να συγκρατούν αντιδράσεις για ορισμένες από αυτές.

Οι άνθρωποι με ΟΔΠ ενεργοποίησαν τον προμετωπιαίο φλοιό τους λιγότερο από την ομάδα ελέγχου χωρίς ψυχιατρική διάγνωση, αλλά οι συγγενείς έδειξαν περισσότερη εγκεφαλική δραστηριότητα κι από τις δύο ομάδες. Αυτό το μοτίβο μπορεί να σημαίνει ότι οι συγγενείς χρησιμοποιούν περισσότερους εγκεφαλικούς πόρους για να ελέγξουν τις παρορμήσεις, ή χρησιμοποιούν παρόμοιους πόρους διαφορετικά για να ρυθμίζουν τον εαυτό τους.

Ο Ρουόκο αποκαλεί την παρορμητικότητα «δυνητικά το πιο επικίνδυνο σύμπτωμα της ΟΔΠ». Η απρόσεκτη οδήγηση, το υπερβολικό φαγητό, η σπατάλη χρημάτων και η κατάχρηση ουσιών είναι όλα παραδείγματα παρορμητικότητας. Η παρορμητικότητα συνδέεται επίσης με αυτοτραυματισμό και αυτοκτονία.

Η πιο πρόσφατη μελέτη του Ρουόκο εξετάζει ποιες γνωστικές ικανότητες σχετίζονται με παρορμητικότητα και ΟΔΠ. Αυτές οι ικανότητες είναι γνωστές ως εκτελεστικές λειτουργίες, οι οποίες είναι οι σύνθετες δεξιότητες σκέψης που χρησιμοποιούμε για να αναγνωρίσουμε στόχους και να σχεδιάσουμε τα βήματα για την επίτευξή τους.

Οι άνθρωποι με ΟΔΠ τείνουν να δυσκολεύονται περισσότερο με τις εκτελεστικές λειτουργίες, και οι ερευνητές περίμεναν οι συγγενείς να παρουσιάζουν παρόμοιες δυσκολίες. Όμως οι συγγενείς που δεν είχαν ψυχιατρική ασθένεια έδειξαν και δυνατά σημεία και αδυναμίες. Αυτοί οι συγγενείς είχαν ισχυρότερο έλεγχο παρορμήσεων και ισχυρότερες ικανότητες αφηρημένης σκέψης, αν και είχαν λιγότερο αποτελεσματικές δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων. Αυτά τα ευρήματα συμφωνούν με τις ιστορίες από γονείς που άκουσε ο ερευνητής.

Τα ευρήματα μπορεί επίσης να υπογραμμίζουν τα δυνατά σημεία στην αυτορρύθμιση, τα οποία θα μπορούσαν να προστατέψουν τους συγγενείς ανθρώπων με ΟΔΠ από το να αναπτύξουν μια ψυχιατρική ασθένεια οι ίδιοι. Καθώς κατανοούμε καλύτερα αυτούς τους οικογενειακούς παράγοντες, μπορούμε να αρχίσουμε να εντάσσουμε τα ευρήματα στις θεραπείες για οικογένειες με ΟΔΠ, κατέληξε ο ερευνητής.

Έρευνες: