Μια πρόσφατη μελέτη αποκάλυψε ενδιαφέρουσες συνδέσεις μεταξύ των διαστάσεων του ναρκισσισμού και της αντίδρασης του εγκεφάλου στα λάθη που προκαλούνται από τον ίδιο.
Συγκεκριμένα, η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Personality Neuroscience, έδειξε ότι τα άτομα με υψηλή “αντιπαλότητα” -μια διάσταση του ναρκισσισμού- τείνουν να είναι πιο προσεκτικά στα δικά τους λάθη.
Με ψυχολογικούς όρους, ο ναρκισσισμός περιλαμβάνει ένα φάσμα στάσεων και συμπεριφορών. Παλαιότερες έρευνες μάς έδωσαν συχνά αντιφατικές γνώσεις – συγκεκριμένα στο πεδίο του κατά πόσον τα ναρκισσιστικά άτομα αποφεύγουν συνειδητά να αναγνωρίσουν τις αποτυχίες τους. Αυτή η ασάφεια οδήγησε τους ερευνητές να διερευνήσουν το θέμα σε μεγαλύτερο βάθος, εστιάζοντας σε δύο βασικές διαστάσεις: τον ναρκισσιστικό θαυμασμό και την αντιπαλότητα.
Ο ναρκισσιστικός θαυμασμός σχετίζεται με την επιδίωξη επαίνου από τους άλλους, ενώ η ναρκισσιστική αντιπαλότητα ασχολείται με την υποβάθμιση των άλλων για να νιώσουν ανώτεροι. Με την κατανόηση της αλληλεπίδρασης μεταξύ αυτών των διαστάσεων και της επεξεργασίας λαθών στον εγκέφαλο, η μελέτη είχε ως στόχο να ρίξει φως στην πολυπλοκότητα των ναρκισσιστικών συμπεριφορών.
Στη μελέτη συμμετείχαν 89 άτομα, 64 γυναίκες και 25 άνδρες, οι οποίοι ήταν όλοι δεξιόχειρες φοιτητές στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας στη Γερμανία. Συμμετέχοντας σε μια δύσκολη εργασία που είχε σχεδιαστεί για να προκαλέσει λάθη στο χρόνο αντίδρασής τους και στη συνέχεια καταγράφοντας την εγκεφαλική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της εργασίας με τη χρήση προηγμένων τεχνικών, οι επιστήμονες ανέλυσαν τον τρόπο με τον οποίο διαφορετικά άτομα ανταποκρίνονταν στα δικά τους λάθη. Επιπλέον, η ανατροφοδότηση χειραγωγήθηκε σε ορισμένα σημεία της δοκιμασίας, ώστε οι συμμετέχοντες να πιστέψουν ότι είχαν κακή απόδοση.
Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε σε ορισμένα εγκεφαλικά σήματα, όπως η σχετιζόμενη με το σφάλμα αρνητικότητα (ERN) και η θετικότητα σφάλματος (Pe). Και τα δύο αυτά σχετίζονται με την ηλεκτροφυσιολογική αντίδραση του εγκεφάλου στα λάθη. Μετρώνται με την τεχνική του δυναμικού που σχετίζεται με τα γεγονότα (ERP), η οποία περιλαμβάνει την καταγραφή της ηλεκτρικής δραστηριότητας του εγκεφάλου μέσω ηλεκτροδίων που τοποθετούνται στο τριχωτό της κεφαλής.
Διαβάστε σχετικά: Πως ο παθολογικός ναρκισσισμός επηρεάζει τις σχέσεις;
Είναι ενδιαφέρον ότι τα αποτελέσματα έδειξαν προς την κατεύθυνση της πτυχής της “αντιπαλότητας” του ναρκισσισμού. Τα άτομα που σημείωσαν υψηλή βαθμολογία στην “αντιπαλότητα” εμφάνισαν ισχυρότερα σήματα πρώιμης επεξεργασίας λαθών στον εγκέφαλο. Με απλούστερους όρους, ήταν πολύ πιο προσεκτικοί στα δικά τους λάθη. Από την άλλη πλευρά, η μελέτη δεν διαπίστωσε σημαντική σχέση μεταξύ της πτυχής “θαυμασμός” του ναρκισσισμού και της επεξεργασίας λαθών.
Επιπλέον, όταν η ανατροφοδότηση χειραγωγήθηκε ώστε να κάνει τους συμμετέχοντες να πιστέψουν ότι είχαν κακή απόδοση, αυτή η “απειλή του εγώ” δεν είχε μεγάλη επίδραση σε καμία από τις διαστάσεις του ναρκισσισμού. Αυτό υποδηλώνει ότι η εγγενής πρόκληση της εργασίας προκαλούσε ήδη ισχυρές αντιδράσεις, καθιστώντας την ανατροφοδότηση σχετικά ασήμαντη.
Ενώ η μελέτη προσφέρει πληροφορίες για τη σχέση μεταξύ ναρκισσισμού και αναγνώρισης σφαλμάτων, είναι σημαντικό να ληφθεί υπόψη ότι η ανατροφοδότηση που είχε σχεδιαστεί για να απειλήσει τον εγωισμό των συμμετεχόντων είχε μικρή επίδραση. Αυτό μπορεί να συνέβη λόγω της εγγενούς δυσκολίας της εργασίας.
Επιπλέον, οι συμμετέχοντες δεν ρωτήθηκαν άμεσα αν πίστευαν την ανατροφοδότηση, καθώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να έχει εισαγάγει προκαταλήψεις.
Ωστόσο, η πολύπλευρη φύση του ψυχολογικού ναρκισσισμού οδηγεί στο συνολικό συμπέρασμα ότι θα μπορούσε να ολοκληρωθεί περαιτέρω έρευνα για την αποκάλυψη ορισμένων αποχρώσεων σε άλλες διαστάσεις εκτός από τον απλό “θαυμασμό” και την “αντιπαλότητα”.
Αυτή η έρευνα, όπως προτείνεται, μπορεί να έχει τη μορφή κινήτρων για την ανίχνευση λαθών σε αντίθεση με την υψηλή απόδοση σε μια εργασία προκειμένου να ικανοποιηθεί ο “θαυμασμός” ή να βρεθούν τρόποι για την αντιμετώπιση των πτυχών του ευάλωτου ναρκισσισμού – ενός υποτύπου της ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας που χαρακτηρίζεται από ένα συνδυασμό εμφάνισης αυτοπεποίθησης σε συνδυασμό με χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Απόδοση: Παναγιώτα Νταλιακούρα, απόφοιτη του τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
