PsychologyNow Team

Το μυστικό που κρύβεται πίσω από τον πανικό (και πώς να τον αποφύγετε)

Το μυστικό που κρύβεται πίσω από τον πανικό (και πώς να τον αποφύγετε)

PsychologyNow Team
γυναίκα κρατάει μια πορτοκαλί τσάντα και χαμογελά

Πώς να αντιμετωπίσετε αυτό που δεν μπορείτε να πιστέψετε ότι μπορείτε να αντιμετωπίσετε.


Όταν ήμουν παιδί, φοβόμουν απίστευτα το σκοτάδι. Θυμάμαι ακόμα την αίσθηση που είχα όταν κατέβαινα τις σκάλες του υπογείου στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς μου ή όταν σηκωνόμουν μέσα στη νύχτα για να πάω στο μπάνιο. Ο χειρότερος φόβος μου είχε να κάνει με κάτι το απροσδιόριστο, με κάτι που ξεπερνούσε τον ίδιο τον φόβο: Ήμουν πραγματικά τόσο τρομαγμένος, που μόνο από το φόβο μου θα μπορούσα να δω κάτι παράξενο; Θα μπορούσα στην πραγματικότητα να τρελαθώ από τον τρόμο ή ακόμα και να πεθάνω από το φόβο μου;

Σε πολλές από τις καταστάσεις άγχους προφανώς στην διαταραχή πανικού, επαναλαμβάνεται η φράση «φόβος για το τι βρίσκεται πέρα από το φόβο». Αρχικά, θα ήθελα να δώσω μια σύντομη περιγραφή του πανικού: Οι περισσότεροι από εμάς σε κάποιο σημείο της ζωής μας, θα έρθουμε αντιμέτωποι τουλάχιστον με μια κρίση πανικού, η οποία είναι μια ξαφνική έκρηξη φόβου που συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα, όπως ταχυκαρδία, δύσπνοια ή αίσθημα λυποθυμίας. Όμως, οι κρίσεις πανικού δεν υποδεικνύουν κάποια διαταραχή.

Επίσης, μπορεί να φοβόμαστε ότι είναι πιθανό να αντιμετωπίσουμε περισσότερες κρίσεις πανικού. Γενικά, ανησυχούμε ότι ο πανικός σημαίνει κάτι το φοβερό, όπως «μία καρδιακή προσβολή» ή «την εκδήλωση τρέλας».

Οι κρίσεις πανικού γίνονται προβληματικές όταν φοβόμαστε τόσο γι' αυτές, ώστε να αλλάζουμε τον τρόπο που ζούμε για να τις αποφύγουμε.

Για παράδειγμα, μπορεί να σταματήσετε να χρησιμοποιείτε ανελκυστήρες, δημόσιες συγκοινωνίες ή να οδηγείτε πάνω από γέφυρες, αν οι καταστάσεις αυτές συνδέονται με τον πανικό.

Εάν έχετε βιώσει μια κρίση πανικού, ξέρετε πόσο άσχημα μπορεί να αισθανθείτε: Υπάρχει ένας καθηλωτικός φόβος, μια αίσθηση επερχόμενης καταστροφής και μια ακατανίκητη ορμή να ξεφύγουμε από αυτή την κατάσταση.

Επιπλέον, εκτός από την ίδια την εμπειρία, ο πανικός που εκδηλώνεται στην Διαταραχή Πανικού προκαλεί συνήθως τον φόβο ότι κάτι άλλο - κάτι πέρα από τον πανικό - πρόκειται να συμβεί. Υποθέτουμε ότι οτιδήποτε και αν είναι αυτό, θα είναι ποιοτικά διαφορετικό από τον ίδιο τον πανικό, όπως:

  • Θα λιποθυμήσω την ώρα που οδηγώ και θα τρακάρω με κάποιον.
  • Η όραση μου μέσα σε μία σήραγγα θα μειωθεί τόσο πολύ που στο τέλος δεν θα μπορώ να δω τίποτα.
  • Θα πανικοβληθώ τόσο πολύ όταν βρεθώ πάνω σε μια γέφυρα που θα αναγκαστώ να πηδήξω.
  • Θα χάσω το μυαλό μου και θα κάνω κάτι απίστευτα ντροπιαστικό.

Ο πανικός δεν προκαλεί όλα αυτά τα τρομακτικά γεγονότα. Τι βρίσκεται στην πραγματικότητα πέρα από τον πανικό; Βραχυπρόθεσμα, απλά περισσότερος πανικός. Αναπόφευκτα, κάποια στιγμή το σώμα και το μυαλό σταματούν να δημιουργούν τα συμπτώματα πανικού και η κρίση τελειώνει.

Η καλύτερη δοκιμασμένη θεραπεία για την διαταραχή πανικού -η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία- επικεντρώνεται στην εκπαίδευση του μυαλού να καταλάβει ότι ο πανικός είναι απλά ένας πανικός, τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο. Με πρακτική και σκληρή δουλειά, μπορούμε να ξεπεράσουμε τον φόβο μας και την προσδοκία μας ότι κάτι χειρότερο από τον ίδιο τον πανικό πρόκειται να μας συμβεί.


Διαβάστε σχετικά: «Η φοβία του φόβου»: Το σημείο-κλειδί για την κρίση πανικού


Αυτό που κάνει τον πανικό τόσο ακατανίκητο, είναι αυτό που φανταζόμαστε ότι θα συμβεί. Όταν καταπολεμήσουμε την πεποίθηση, ότι ο πανικός θα περιλαμβάνει κάτι χειρότερο, είμαστε ελεύθεροι να αντιμετωπίσουμε τον ίδιο τον πανικό. Οι άνθρωποι τείνουν να διαπιστώνουν, ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν μια κρίση πανικού όταν την απογυμνώνουν από τις τρομακτικές προβλέψεις που μπορεί να επιφέρει.

Ίσως και πολλά άλλα πράγματα στη ζωή μας να είναι παρόμοια με τον πανικό –καταστάσεις τις οποίες μπορούμε να χειριστούμε όπως είναι, αλλά με τις οποίες παλεύουμε επειδή φοβόμαστε ότι θα μετατραπούν σε κάτι περισσότερο από αυτό που μπορούμε να διαχειριστούμε. Για παράδειγμα, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μια άβολη και επίφοβη συζήτηση. Θα είναι απλά μία αμήχανη συζήτηση, ούτε καλύτερη αλλά ούτε και χειρότερη.

Και μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μια πολυάσχολη μέρα εργασίας ακόμα και αν έχουμε κοιμηθεί λίγο. Θα είμαστε κουρασμένοι κατά περιόδους, αλλά τίποτα περισσότερο από αυτό δεν θα συμβεί. Ομοίως, μπορούμε να ολοκληρώσουμε μια σκληρή προπόνηση. Θα κουραστούμε αρκετά, αλλά μετά από λίγο θα την ολοκληρώσουμε.

Το μυαλό μας επανειλημμένα μπορεί να δημιουργεί φανταστικές απειλές που εμείς αντιμετωπίζουμε ως πραγματικές και πιστεύουμε ότι δεν θα μπορέσουμε να τις διαχειριστούμε. Όταν αντιμετωπίζουμε τη ζωή μας όπως είναι στην πραγματικότητα, ανακαλύπτουμε ότι είμαστε επαρκείς.


Πηγή: psychologytoday.com
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...