Θα πρέπει επιτέλους να πάρουμε τον εαυτό μας και τους άλλους στα σοβαρά. Γιατί όταν φερόμαστε πρόχειρα στους άλλους, φερόμαστε πρόχειρα στον ίδιο μας τον εαυτό, αγνοώντας ότι μπορεί κάποτε να βρεθούμε κι εμείς στην ίδια αδύναμη θέση όπου θα ευχόμαστε νιαουρίζοντας ικετευτικά, να γίνουμε έστω για λίγο, έστω για έναν και μοναδικό συνάνθρωπο, Ορατοί.
Φαντάσου ότι ξυπνάς το πρωί και ξαφνικά τίποτα δε βγάζει νόημα. Το βαρύ πέπλο της υπαρξιακής σου ματαιότητας είναι μπλεγμένο ανάμεσα στα σκεπάσματα, και δε σε αφήνει να σηκωθείς. Ανάμεσα από τις γρίλιες η ζωή έχει ήδη ξεκινήσει τα πρώτα της φτερουγίσματα. Το επιβεβαιώνουν τα κορναρίσματα και η βουή του δρόμου, οι βιαστικές σκιές των περαστικών που προσπερνάνε τα πεζοδρόμια. Κάποιο γατί κλαίει, μάλλον πεινάει ή ακόμη χειρότερα, χτυπήθηκε από διερχόμενο αμάξι, σκέφτεσαι. Oh well. Ώρα να σηκωθείς.
Το σκοτεινό πέπλο όμως έχει τυλιχθεί στο σώμα σου σαν πλοκάμια πεινασμένου χταποδιού. Ευτυχώς, με μερικές βίαιες κινήσεις κατορθώνεις να το τινάξεις και να ανακαθίσεις στο κρεβάτι. Το ξυπνητήρι έχει πάψει να τσιρίζει, μετά τις απανωτές υπενθυμίσεις κι επαναλήψεις του. Σου γνέφει σιωπηλά: Οφείλεις να ετοιμαστείς για τη δουλειά, σαν καλός ενήλικας που είσαι.
Τελικά σηκώνεσαι, προχωράς προς το μπάνιο με μια απάθεια που σου επιτρέπει να αντέξεις αυτά που σε περιμένουν τις επόμενες ώρες. Day by day. Μέρα τη μέρα, ώρα την ώρα, θα τσουλήσουν οι υποχρεώσεις, θα βγει η δουλειά, θα τα βγάλεις πέρα. Χαμογελάς ανεπαίσθητα: Ναι, μπορείς. Το έκανες και χθες, σιγά το δύσκολο. Μόνο που χθες έτυχε να νιώθεις καλύτερα από ότι σήμερα. Ήσουν πιο αισιόδοξος, έδειχνες πιο εξωστρεφής, τους έπειθες όλους πως το’ χεις.
Σήμερα δεν είναι μια τέτοια μέρα. Σου το φώναξε και το γατί από το δρόμο. Σήμερα είναι η μέρα που θα σφίξεις τα δόντια, θα παραμερίσεις τα αίματα σου με την μύτη του παπουτσιού, θα κλειδώσεις την εξώπορτα και θα βουτήξεις έξω στον κόσμο κρατώντας την ανάσα σου μέχρι να μπορέσεις να αναδυθείς στην επιφάνεια. Δεν ήσουν φτιαγμένος για να γίνεις δύτης, μα άλλο τόσο δεν θα έπρεπε η κοινωνία να αφρίζει τριγύρω σου σαν ωκεανός γεμάτος καρχαρίες.
Περπατάς στο δρόμο σαν χαμένο παιδί, που κάθε τόσο γυρίζει το κεφάλι με την ελπίδα ότι από πίσω το ακολουθούν οι γονείς του, μην τυχόν σκοντάψει και πέσει. Δεν σε ακολουθεί κανένας βέβαια, εκτός από την ατέρμονη ειρωνεία της πιστής σκιάς σου.
Αγοράζεις καφέ, γιατί είσαι μεγάλος πια, αν και το μόνο που εύχεσαι να μπορούσες να αγοράσεις, είναι ένα μπουκάλι με καυτό γάλα, για να το πιεις κρυφά, κάτω από τα σκεπάσματα. Ο καφές πικρίζει στο στόμα, δε σου αρέσει κατά βάθος, σου προκαλεί ταχυπαλμίες, μα πρέπει να τον πιεις, για να μεταμορφωθείς σε μια πιο ενεργητική περσόνα.
Φτάνεις στη δουλειά, κι είσαι “σαν έτοιμος από καιρό, σαν θαρραλέος” που έγραφε κι ο Καβάφης στο “Απολειπειν ο Θεός Αντωνίον”.
Σήμερα λοιπόν, είσαι ο Αντώνιος, πλήρως εγκαταλελειμμένος από Θεό κι ανθρώπους, που ωστόσο καλείται να διαψεύσει κάθε στατιστική έρευνα η οποία θέλει όλους τους καταθλιπτικούς ανήμπορους, ανίκανους για οτιδήποτε πέρα από τον εγκλωβισμό και την καταδίκη στην αρρώστια.
Και να, κοιτάξτε με: Τα καταφέρνω μια χαρά. Μου ζήτησε ο διευθυντής να κάνω αυτό εκεί, και φυσικά το έκανα. Στα διαλείμματα επίσης, μπόρεσα να κρύψω επιμελώς οτιδήποτε θα μπορούσε να προδώσει τον αληθινό εαυτό μου στους άλλους. Είμαι νικητής και σήμερα, η μάλλον ηττημένος κατά κράτος, αλλά τουλάχιστον κανείς δεν υποψιάζεται τίποτα, κι αυτό είναι Κάτι.
Αισίως βρισκόμαστε στα μισά της ημέρας. Βαθιές ανάσες, στα ενδιάμεσα κενά όπου ο ψυχικός πόνος συστέλλεται και σε αφήνει ήσυχο για λίγα δευτερόλεπτα. Καθώς επιστρέφεις σπίτι, σε επισκέπτεται ένας τυφώνας εξάντλησης που προέκυψε από όλη την ψυχοσωματική υπερπροσπάθεια να ανταποκριθείς στα βασικά.
Φτάνεις ως την εξώπορτα, εξαθλιωμένος εσωτερικά, ξεκλειδώνεις και τρυπώνεις μέσα σαν τυφλοπόντικας. Μπορεί να έτρωγες όλη μέρα τις σάρκες σου, αλλά τουλάχιστον δεν σε καταβρόχθισαν οι καρχαρίες. Δεν υποψιάζεσαι φυσικά ότι οι καρχαρίες κολυμπάνε στη γυάλα του εγκεφάλου σου, και είναι αυτοί που σου δίνουν την εντολή να κατασπαράζεις εσύ ο ίδιος τον εαυτό σου.
Όλα αυτά θα τα μάθεις λίγο καιρό αργότερα, όταν οι δικοί σου θα σε σύρουν αιμοραγούντα, ζωντανό νεκρό στον ψυχίατρο και στον ψυχολόγο. Έως τότε πείθεις τον εαυτό σου ότι κάπως έτσι θα κυλήσει η ζωή για σένα, ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος, ότι κανένας δεν μπορεί να σε βοηθήσει, ότι ούτε κι εσύ έχεις την παραμικρή ιδέα του πώς να σώσεις τον εαυτό σου. Η λύση, αν δε δοθεί έσωθεν (γιατί ίσως να μην έχεις τη διαύγεια να αντιληφθείς ότι χρειάζεσαι βοήθεια, ή απλώς νιώθεις ανήμπορος να τη ζητήσεις), θα δοθεί απ’ έξω.
Αν βέβαια είσαι αρκετά τυχερός, ώστε οι δικοί σου άνθρωποι αποφασίσουν να σε λυτρώσουν από αυτό το μαρτύριο, μέσω παραπομπής στους ειδικούς ψυχικής υγείας. Αν δεν είσαι τόσο τυχερός, λόγω οικονομικής δυσπραγίας, έλλειψης υποστηρικτικού περιβάλλοντος και απουσίας διαθέσιμων πόρων, είσαι καταδικασμένος. Κυριολεκτικά.
Είναι θέμα κακής τύχης το να γεννηθείς σε οικογένεια χαμηλής κοινωνικοοικονομικής τάξης, όπου οι ευκαιρίες πρόσβασης σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας είναι ελάχιστες. Είναι θέμα καλής τύχης να εμφανιστούν άνθρωποι από το περιβάλλον σου που θα σου δώσουν το χέρι για να λάβεις υποστήριξη.
Αυτό που δεν είναι καθόλου θέμα καλής η κακής τύχης, είναι η συνειδητή κι ενεργητική παρουσία όλων εμάς που αποκαλούμαστε πολίτες μιας κοινωνίας εν έτει 2021. Πολίτες οι οποίοι με την ψήφο μας και την ατομική και συλλογική μας δράση, μπορούμε – αρκεί να το θέλουμε – να λειτουργήσουμε ως προστατευτική ανθρώπινη αλυσίδα, που θα δώσει πρόσβαση στον ψυχικά ασθενή σε ψυχιατρική περίθαλψη και σε πάσης φύσεως υποστηρικτική φροντίδα.
Πολίτες οι οποίοι θα επιλέγουμε κυβερνήσεις που θα βάζουν την πρόληψη ψυχικής φροντίδας στην κορυφή των πολιτικών τους προτεραιοτήτων, υπερβαίνοντας μικροπολιτικά οφέλη. Το να μην αφήνουμε τον συνάδελφο ή γνωστό μας που δε φαίνεται πολύ καλά, να μένει απομονωμένος και αβοήθητος. Το να κάνουμε εθελοντισμό συνδράμοντας αδύναμες κοινωνικές ομάδες.
Το να σταματάμε για λίγο από την κεκτημένη ταχύτητα της ρουτίνας και των δεδομένων για εμάς προνομίων, ώστε να αφουγκραστούμε εκείνο το γατί που κλαίει στην άκρη του δρόμου, και να το πλησιάσουμε. Ίσως απλά να πεινάει, ίσως όμως να αιμορραγεί και να χρειάζεται επείγουσα περίθαλψη. Ίσως και να μη σωθεί, ίσως όμως και να επιβιώσει χάρη στην φροντίδα της τελευταίας στιγμής.
Όσο μελό και χιλιοειπωμένο κι αν ακούγεται, μπορούμε εμείς να είμαστε αυτοί που θα του δώσουμε τις πρώτες βοήθειες. Δε γίνεται να προσπερνάμε οτιδήποτε μας τρομάζει η μας φαίνεται διαφορετικό, και να περιμένουμε μονίμως από κάποιον άλλο να κοντοσταθεί και να ασχοληθεί με αυτό.
Θα πρέπει επιτέλους να πάρουμε τον εαυτό μας και τους άλλους στα σοβαρά. Γιατί όταν φερόμαστε πρόχειρα στους άλλους, φερόμαστε πρόχειρα στον ίδιο μας τον εαυτό, αγνοώντας ότι μπορεί κάποτε να βρεθούμε κι εμείς στην ίδια αδύναμη θέση όπου θα ευχόμαστε νιαουρίζοντας ικετευτικά, να γίνουμε έστω για λίγο, έστω για έναν και μοναδικό συνάνθρωπο, Ορατοί.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
