Η ανάρρωση στην κατάθλιψη θεωρείται ως μια διαδικασία η οποία συνεχίζεται ακόμη και μετά το τέλος της θεραπείας και φυσικά παρουσιάζει σκαμπανεβάσματα. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να προλαμβάνουμε την απογοήτευση όταν νιώθουμε ότι κάποια στιγμή κάνουμε ένα βήμα πίσω για να ξεφύγουμε από την κατάθλιψη.
Περίπου ένας στους έξι ανθρώπους αναφέρει πως βιώνει στρες ή κατάθλιψη και είναι γνωστό πως η κατάθλιψη αποτελεί σημαντική αιτία αναπηρίας, σε παγκόσμιο επίπεδο.
Κάποιοι άνθρωποι έχουν βιώσει δυσμενείς εμπειρίες κατά τη διάρκεια της ζωής τους, οδηγώντας τους σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και άλλες ευπάθειες που μπορούν να τους κάνουν πιο επιρρεπείς στην κατάθλιψη. Οι δύσκολες συνθήκες ζωής, όπως τα οικονομικά προβλήματα, η μοναξιά, η πίεση στην δουλειά, η κακή σωματική υγεία και οι γενετικές ανωμαλίες επίσης συμβάλλουν στην εμφάνισή της.
Ακόμα και η μακροχρόνια κατάθλιψη μπορεί να αντιμετωπιστεί, ωστόσο ο μόνιμος κίνδυνος για μία υποτροπή ανέρχεται σε περίπου 50% για όσους έχουν βιώσει τουλάχιστον ένα επεισόδιο μείζονος κατάθλιψης, με την πιθανότητα να εκδηλώσουν και άλλα επεισόδια.
Διαβάστε σχετικά: Πώς μπορούμε να εστιάσουμε την προσοχή μας μόνο στα πράγματα που επιθυμούμε;
Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων οι οποίοι αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας και μεγαλύτερη συναίσθηση ως προς το να ακολουθήσουν αποτελεσματικές θεραπείες, έχει αυξήσει τη ζήτηση για την παροχή σχετικών υπηρεσιών.
Γι’ αυτό είναι σημαντικό να αναπτύξουμε νέους τρόπους να τους βοηθήσουμε να διαχειρίζονται και να ξεπερνούν τα ψυχικά προβλήματα τους, να τα προλαμβάνουν από την αρχή και να εμποδίζουν την υποτροπή τους. Αυτό μπορεί να συμβεί μέσω της εκμάθησης να βοηθούν τον εαυτό τους με έναν πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Σε κάποιο βαθμό αυτό ήδη συμβαίνει, για παράδειγμα μέσω της αξιοποίησης προγραμμάτων αυτοβοήθειας για την ψυχική υγεία, την περιήγηση σε ιστότοπους αυτοβοήθειας και τη χρήση διαδικτυακής υποστήριξης και διαθέσιμων ηλεκτρονικών εφαρμογών.
Σε συνεργασία με το NHS (Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας), αναπτύχθηκε μία παρέμβαση αυτοδιαχείρισης μετά από τη θεραπεία με την ονομασία SMArT, η οποία έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τους ανθρώπους να παραμείνουν υγιείς μετά την ανάρρωση από ένα επεισόδιο κατάθλιψης.
Όπως και οι άλλες προσεγγίσεις πρόληψης υποτροπής, έτσι και η συγκεκριμένη παρέμβαση υποθέτει ότι πολλοί άνθρωποι συνεχίζουν να παραμένουν ευάλωτοι στην επανεμφάνιση της κατάθλιψης. Η ανάρρωση θεωρείται ως μια διαδικασία η οποία συνεχίζεται ακόμη και μετά το τέλος της θεραπείας και παρουσιάζει σκαμπανεβάσματα.
Αυτή η προσέγγιση βοηθάει στην πρόληψη της αίσθησης ότι ο ασθενής δεν έχει κάνει καμία πρόοδο στην ανάρρωσή του από την κατάθλιψη, σε περίπτωση μίας αναποδιάς. Πρόκειται για ένα μοτίβο σκέψης το οποίο αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα υποτροπής μίας πιο σοβαρής μορφής κατάθλιψης.
Η προσέγγιση αυτή, η οποία αναπτύχθηκε για πρώτη φορά από τον ψυχολόγο Peter Gollwitzer στη δεκαετία του 1990, μπορεί να υποστηρίξει αλλαγές στη συμπεριφορά, όπως η διακοπή του καπνίσματος ή η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, μέσω της εφαρμογής στόχων. Είναι σχεδιασμένη για να μας βοηθάει να μετατρέπουμε μια πρόθεση να ενεργήσουμε σε μια συνήθη συμπεριφορά.
Γνωρίζουμε πόσο δύσκολο είναι να κάνουμε τους στόχους μας πραγματικότητα και όταν η διάθεση και η κινητοποίηση μας βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα, μπορεί να είναι ακόμη πιο δύσκολο. Όπως είπε ένας χρήστης των υπηρεσιών μας κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας: Ξέρω τι πρέπει να κάνω, αλλά όταν έχω πεσμένη διάθεση, απλά δεν μπορώ να το κάνω.
Η εφαρμογή στόχων λειτουργεί συνδέοντας μια συγκεκριμένη κατάσταση με μια συγκεκριμένη απόκριση. Για παράδειγμα: Κάθε βράδυ μεταξύ 19:00 και 21:00 θα γράφω όλα τα θετικά πράγματα που έχουν συμβεί εκείνη τη μέρα, ή Κάθε Πέμπτη βράδυ θα συναντώ τη φίλη μου, την Μαρία. Συχνά παίρνουν τη μορφή δηλώσεων εάν…, τότε …, όπως: Εάν έχω πεσμένη διάθεση, τότε θα μιλήσω με τον σύντροφό μου για το λόγο που μπορεί να συμβαίνει αυτό.
Όταν προκύπτει μία δύσκολη κατάσταση, η μαθημένη απόκριση έρχεται στο μυαλό του ασθενή και κατά συνέπεια είναι πιο πιθανό να ενεργοποιηθεί. Χρησιμοποιώντας την παρέμβαση SMArT, οι άνθρωποι ενθαρρύνονται να εντοπίσουν έως και πέντε από αυτούς τους στόχους. Είναι σημαντικό να είναι ρεαλιστικοί και να έχουν θετικό αντίκτυπο στην ευημερία του ατόμου.
Διαβάστε σχετικά: Οι ρεαλιστικοί και εφικτοί στόχοι είναι το κλειδί για την ευεξία και την επιτυχία
Ο καλύτερος τρόπος είναι να εξετάσετε πέντε πράγματα που κάνετε σε τακτική βάση, τα οποία είναι σημαντικά για εσάς. Στη συνέχεια, φανταστείτε πώς θα αισθανόσασταν αν δεν τα κάνατε. Αυτό συμβαίνει στην περίπτωση της κατάθλιψης ή όταν ένα άτομο κινδυνεύει να υποτροπιάσει.
Η χρήση της παρέμβασης SMArT υποστηρίζεται από επαγγελματίες ψυχολόγους και οι ασθενείς ενθαρρύνονται να μοιράζονται τους στόχους τους με φίλους ή μέλη της οικογένειάς τους που μπορούν να τους υποστηρίξουν.
Παρέχει μια γέφυρα μεταξύ του τέλους της θεραπείας και της ζωής χωρίς τη θεραπεία και βοηθά όσους υποφέρουν από κατάθλιψη να καταλάβουν τη σημασία του καθορισμού προγράμματος και της ρουτίνας στη ζωή τους.
Υπογραμμίζει επίσης ότι η ανάκαμψη είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει να μαθαίνουμε για τον εαυτό μας καθώς και στρατηγικές αυτοδιαχείρισης.
Πηγή: theconversation.com
Απόδοση: Βιολάτου Γεωργιάννα – Φοιτήτρια Ψυχολογίας
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
