Συμπτώματα που μοιάζουν με ναρκισσισμό σε ένα άτομο με διπολική διαταραχή, μπορεί να κρύβουν και κάτι άλλο. Ομοίως, άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να διαγνωσθούν εσφαλμένα με διπολική διαταραχή.
Οι διπολικές διαταραχές είναι διαταραχές της διάθεσης που προκαλούν εξαιρετικά καλές και εξαιρετικά άσχημες διαθέσεις. Κατά τη διάρκεια ενός μανιακού επεισοδίου, τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής μπορεί να συγχέονται με ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά, όπως μια αυξημένη αίσθηση σπουδαιότητας ή την έλλειψη ενσυναίσθησης.
Ο ναρκισσισμός δεν είναι σύμπτωμα της διπολικής διαταραχής και οι περισσότεροι άνθρωποι με διπολική διαταραχή δεν είναι ναρκισσιστές. Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι με διπολική διαταραχή μπορεί να εμφανίζουν ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά ως αποτέλεσμα των άλλων συμπτωμάτων τους.
Αυτό το άρθρο, εξετάζει τη σχέση μεταξύ της διπολικής διαταραχής και του ναρκισσισμού, συμπεριλαμβανομένων των συμπτωμάτων και της θεραπείας τους.
Τι είναι η διπολική διαταραχή και η ναρκισσιστική διαταραχή;
Η διπολική διαταραχή είναι διαταραχή της διάθεσης που κάνει ένα άτομο να παρουσιάζει κατ’ επανάληψη εξαιρετικά έντονες διαθέσεις, οι οποίες ονομάζονται «μανία» και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμη και κατάθλιψη. Ένα άτομο μπορεί να έχει Διπολική Διαταραχή Τύπου 1 ή Διπολική Διαταραχή Τύπου 2.
Μια συγγενής πάθηση, που ονομάζεται κυκλοθυμική διαταραχή, περιλαμβάνει την εναλλαγή μεταξύ λιγότερο έντονων μανιακών και καταθλιπτικών επεισοδίων.
Ο ναρκισσισμός είναι ένα χαρακτηριστικό προσωπικότητας που περιλαμβάνει συναισθήματα αλαζονείας, μεγαλομανείας και ανάγκη για επικύρωση. Ο ναρκισσισμός είναι μια συμπεριφορά που παρουσιάζεται και σε ψυχικά υγιείς ανθρώπους.
Ένα πρόσωπο του οποίου η προσωπικότητα χαρακτηρίζεται από έντονες ναρκισσιστικές τάσεις μπορεί να έχει ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας (NΔΠ).
Η ΝΔΠ ανήκει στην κατηγορία διαταραχών προσωπικότητας που ονομάζεται Ομάδα Β. Αυτές οι παθήσεις χαρακτηρίζονται από δραματική, έντονα συναισθηματική ή απρόβλεπτη σκέψη και συμπεριφορά.
Η σχέση της διπολικής διαταραχής και της ναρκισσιστικής διαταραχής
Το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5) δεν αναφέρει τον ναρκισσισμό ως σύμπτωμα της διπολικής διαταραχής. Ωστόσο, όταν ένα άτομο με διπολική εμπειρία παρουσιάζει ένα επεισόδιο μανίας, μπορεί να εμφανίζει ορισμένες ναρκισσιστικές συμπεριφορές, όπως υψηλά επίπεδα αυτοπεποίθησης, αισθήματα αλαζονείας, αυξημένα επίπεδα ενέργειας και μεγαλεπήβολη αυτο-αντίληψη.
Επειδή η διπολική διαταραχή και η ΝΔΠ παρουσιάζουν κάποια παρόμοια συμπτώματα, οι δύο παθήσεις μπορεί να συγχέονται. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στη διάγνωση ατόμων που έχουν διπολική διαταραχή με ΝΔΠ και αντίστροφα.
Κατά τη διάρκεια περιόδων κατάθλιψης, ένα άτομο με διπολική διαταραχή μπορεί επίσης να εμφανίζει ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, ένα άτομο μπορεί να παραμελήσει τα καθήκοντα φροντίδα των άλλων, να αποφεύγει την κοινωνική επαφή ή να φαίνεται ασυγκίνητο απέναντι στις ανάγκες των άλλων.
Αυτό μπορεί να φαίνεται ως ένα ναρκισσιστικό χαρακτηριστικό, αλλά είναι πιο πιθανό ότι το άτομο είναι τόσο καταβεβλημένο από τα δικά του αρνητικά συναισθήματα που να δεν μπορεί να παρατηρεί τα συναισθήματα των άλλων.
Για τη διάγνωση με διαταραχή της προσωπικότητας, όπως η ΝΔΠ, ο ψυχίατρος θα πρέπει να είναι σίγουρος ότι καμία άλλη πάθηση δεν μπορεί να εξηγήσει καλύτερα τα συμπτώματά του ατόμου. Έτσι, όταν η ναρκισσιστική συμπεριφορά οφείλεται σε κατάθλιψη ή μανία, το DSM-5 υποστηρίζει ότι δεν είναι σωστή η διάγνωση με ΝΔΠ.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της διπολικής και της ναρκισσιστικής διαταραχής είναι διαφορετικά με βάση τους ακόλουθους τρόπους:
Διπολική διαταραχή
Τα άτομα με διπολική διαταραχή εμφανίζουν έντονες διακυμάνσεις της διάθεσης που διαρκούν για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Η μανία διαρκεί για περίπου 7 ημέρες (ίσως και λιγότερες) εάν τα συμπτώματα είναι τόσο σοβαρά που χρειάζεται νοσηλεία. Για τη διάγνωση με ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο, το άτομο θα πρέπει να παρουσιάζει συμπτώματα της κατάθλιψης για τουλάχιστον 2 εβδομάδες.
Ένα άτομο με διπολική διαταραχή τύπου 1 μπορεί να παρουσιάζει μόνο μανιακά συμπτώματα.
Αυτές οι διακυμάνσεις της διάθεσης που βιώνουν οι άνθρωποι με διπολική διαταραχή συμβαίνουν ανεξάρτητα από άλλες συνθήκες ζωής που μπορεί να προκαλέσουν καλές και άσχημες διαθέσεις. Επίσης, αυτές οι διακυμάνσεις είναι πιο έντονες από τις μεταβολές της διάθεσης που βιώνουν οι περισσότεροι άνθρωποι.
Τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής περιλαμβάνουν:
Μανιακά ή υπομανικά επεισόδια: περιόδους με έντονα μεγαλεπήβολη διάθεση που μπορεί να περιλαμβάνει υψηλή αυτοεκτίμηση, αυξημένη αίσθηση αυτοπεποίθησης, υψηλή ενέργεια, ελάχιστο ύπνο ή επιθετικότητα.
Καταθλιπτικά επεισόδια: περιόδους κατάθλιψης που μπορεί να προκαλέσουν έντονη θλίψη, ενοχή, ντροπή, υπερβολικό ύπνο, χαμηλή ενέργεια και απόγνωση.
Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας
Για να διαγνωσθεί ένα άτομο με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας, θα πρέπει να εμφανίζει επίπεδα ναρκισσισμού που παρεμποδίζουν με εμφανή τρόπο τις σχέσεις ή τη λειτουργικότητά του.
Τα συμπτώματα της ΝΔΠ περιλαμβάνουν:
-
- μια υπερβολική αίσθηση αυτοπεποίθησης ή σπουδαιότητας που μπορεί να αναγκάζει το άτομο να αγνοεί τα συναισθήματα ή τις ανάγκες των άλλων
-
- φαντασιώσεις μεγαλοπρεπούς επιτυχίας ή εξουσίας
-
- την πεποίθηση ότι είναι ξεχωριστός ή μοναδικός ή ότι θα πρέπει να συνδέεται μόνο με μοναδικούς ή ξεχωριστούς ανθρώπους
-
- μια πεποίθηση ανωτερότητας
-
- χαμηλή ενσυναίσθηση
-
- αλαζονική συμπεριφορά
-
- εκμετάλλευση των άλλων για την ολοκλήρωση των στόχων του
Διαχείριση διπολικών συμπτωμάτων
Η διπολική διαταραχή είναι μια χρόνια πάθηση. Δεν είναι ιάσιμη, αλλά είναι θεραπεύσιμη. Οι περισσότεροι άνθρωποι με διπολική διαταραχή μπορούν να μάθουν πώς να διαχειρίζονται τα συμπτώματά τους για να ζήσουν μια ευτυχισμένη και υγιή ζωή.
Οι γιατροί μπορεί να συστήσουν τις ακόλουθες θεραπείες για την αντιμετώπιση της διπολικής διαταραχής:
Φαρμακευτική αγωγή. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει τα άτομα με διπολική διαταραχή να έχουν λιγότερες και λιγότερο σοβαρές διακυμάνσεις της διάθεσης. Το λίθιο, ένας σταθεροποιητής της διάθεσης, είναι μια από τις πιο δημοφιλείς θεραπείες για τη διπολική διαταραχή. Μερικοί άνθρωποι λαμβάνουν επίσης αντικαταθλιπτικά φάρμακα, αντιψυχωσικά φάρμακα ή φάρμακα κατά του άγχους.
Ψυχοθεραπεία. Η ψυχοθεραπεία, όπως η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (ΓΣΘ), μπορεί να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αναγνωρίσουν, να κατανοήσουν και να διαχειριστούν καλύτερα τα ακραία συναισθήματά τους. Μπορεί επίσης να υποστηρίξει ανθρώπους με διπολική διαταραχή να κάνουν υγιείς αλλαγές στον τρόπο ζωής τους.
Αλλαγές στον τρόπο ζωής. Μερικοί άνθρωποι με διπολική διαταραχή επίσης διαπιστώνουν ότι οι αλλαγές στον τρόπο ζωής τους, όπως η άσκηση και οι αλλαγές στη διατροφή τους, μπορούν να βοηθήσουν.
Ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ΗΣΘ). Τα άτομα που δεν βλέπουν βελτίωση στα συμπτώματά τους με φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία, μπορεί να βοηθηθούν από την ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ΗΣΘ). Η ΗΣΘ παρέχει ένα ήπιο σοκ στον εγκέφαλο. Οι γιατροί εξακολουθούν να μην είναι σίγουροι γιατί ή πώς λειτουργεί, αλλά μειώνει τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής και κάποιων άλλων παθήσεων ψυχικής υγείας.
Μια ακριβής διάγνωση είναι σημαντική για τη διαχείριση της διπολικής διαταραχής, ειδικά όταν συνυπάρχει με ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας. Οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι έχουν μια πάθηση ψυχικής υγείας θα πρέπει να συνεργάζονται με έναν εξειδικευμένο κλινικό ιατρό και δεν πρέπει να προβαίνουν σε αυτοδιάγνωση ή σε θεραπεία από μόνοι τους.
Συμπεράσματα
Η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας και η διπολική διαταραχή μπορεί να απογοητεύουν τόσο τους ανθρώπους που επηρεάζουν όσο και τους ανθρώπους που τους αγαπούν.
Αυτό που μοιάζει με ναρκισσισμός σε ένα άτομο με διπολική διαταραχή μπορεί να είναι κάτι άλλο. Ομοίως, άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να διαγνωσθούν εσφαλμένα με διπολική διαταραχή.
Τα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά που συνοδεύουν τη διπολική διαταραχή δεν είναι επιλογή. Δεν σημαίνει ότι κάποιος είναι κακός άνθρωπος. Η διπολική διαταραχή είναι μία θεραπεύσιμη ιατρική πάθηση.
Η χρήση του όρου ναρκισσισμός για τον χαρακτηρισμό ενός ατόμου ως κακό μπορεί να είναι επιβλαβής, μπορεί να υπονομεύσει την προβληματική πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν πολλοί άνθρωποι με προβλήματα ψυχικής υγείας και μπορεί ακόμη και να αποτρέψει τη θεραπεία. Μια έκθεση του 2014 υποστηρίζει ότι το στίγμα αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για την πρόσβαση σε ποιοτική περίθαλψη ψυχικής υγείας.
Η ποιοτική θεραπεία απαιτεί ακριβή διάγνωση. Με τη σωστή θεραπεία και μία ισχυρή σχέση που θα εμπεριέχει καλή ψυχολογική υποστήριξη από έναν ψυχολόγο/ψυχίατρο, τα άτομα με ναρκισσιστική και διπολική διαταραχή μπορούν να είναι λειτουργικά, να έχουν καλές σχέσεις με τους άλλους και να ζήσουν μία ευτυχισμένη ζωή.
Πηγή: medicalnewstoday.com
Απόδοση-Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
