Το δυσάρεστο γεγονός του θανάτου της Νανάς Καραγιάννη από νευρική ανορεξία, έφερε για άλλη μια φορά στο προσκήνιο αυτή την ύπουλη διατροφική διαταραχή. Ο Ευάγγελος Ζουμπανέας, Διαιτολόγος, Διατροφολόγος και Διευθυντής του Κέντρου Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών αποτυπώνει τη νευρική ανορεξία και τις επικίνδυνες επιπτώσεις της.
Το δυσάρεστο γεγονός του θανάτου της Νανάς Καραγιάννη από νευρική ανορεξία, έφερε για άλλη μια φορά στο προσκήνιο αυτή την ύπουλη διατροφική διαταραχή. Ο θάνατος ενός τόσο νέου ανθρώπου μόνο θλίψη μπορεί να δημιουργήσει, όμως ο θάνατος από νευρική ανορεξία, σε όσους γνωρίζουν την ασθένεια, φέρνει και συναισθήματα θυμού. Θυμό για αυτή την ασθένεια, που εισβάλλει μέσα σου και σου αλλάζει όλη την προσωπικότητα, δημιουργώντας έναν ψεύτικο κόσμο όπου μοναδική αξία και αυτοσκοπός είναι η ασιτία και το χαμηλό βάρος. Αν αυτός ο θάνατος μπορεί να φανεί κάπου «χρήσιμος» είναι στο να κινητοποιήσει γονείς και φίλους στο να αναγνωρίσουν έγκαιρα τα σημάδια της νευρικής ανορεξίας στο πρόσωπο που πάσχει και να το υποστηρίξουν σε άμεση θεραπεία από ομάδα ειδικών.
Τι είναι λοιπόν η νευρική ανορεξία; Η νευρική ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή, όπου το άτομο εμφανίζει διαταραγμένη σχέση με το φαγητό, υπερβολική ενασχόληση με το βάρος και την εξωτερική εμφάνιση και επικίνδυνες και μη λειτουργικές συμπεριφορές με σκοπό την απώλεια βάρους. Το άτομο που πάσχει από νευρική ανορεξία περιορίζει σε μεγάλο βαθμό τη ποσότητα τροφής που καταναλώνει με αποτέλεσμα να χάνει αρκετό βάρος ενώ παράλληλα έχει διαστρεβλωμένη εικόνα για το σώμα του, πιστεύει δηλαδή ότι το βάρος του είναι φυσιολογικό (ή και αυξημένο). Επίσης έχει έντονο φόβο για την αύξηση του βάρους και επιδιώκει μια παιδική σιλουέτα. Πολύ συχνά στις γυναίκες απουσιάζει η έμμηνος ρύση ή καθυστερεί να εμφανιστεί σε έφηβες.
Ένα άτομο που πάσχει μπορεί να μην καλύπτει όλα τα διαγνωστικά κριτήρια, όμως να βιώνει το ίδιο έντονο άγχος με τα άτομα που τα καλύπτουν. Η έγκαιρη αναγνώριση και αντιμετώπιση του προβλήματος είναι απαραίτητη ώστε η ασθένεια να μην εξελιχθεί σε χειρότερη μορφή.
Η νευρική ανορεξία είναι μια πολύ επικίνδυνη ασθένεια, που εξελίσσεται σε χειρότερη μορφή όσο αυξάνεται η διάρκεια της. Οι επιπτώσεις είναι πολύ σοβαρές και περιλαμβάνουν:
- Βραδυκαρδία
- Αρρυθμίες
- Υπόταση
- Αφυδάτωση
- Αυξημένη ευαισθησία στο κρύο
- Οστεοπενία – Οστεοπόρωση – κατάγματα
- Δυσκοιλιότητα, Φουσκώματα
- Αδυναμία συγκέντρωσης- Κακή μνήμη
- Αύξηση εμμονών και νευρικότητας
- Οξυθυμία
- Διαταραχές ύπνου
- Χαμηλή ανοσοποιητική λειτουργία
Και δυστυχώς όπως πρόσφατα το βιώσαμε, και τον θάνατο. Υπολογίζεται ότι 1 στα 5 άτομα που πάσχουν από νευρική ανορεξία θα πεθάνει από αυτήν, μετά από χρόνια μάχη.
Μιας και η νευρική ανορεξία εμφανίζεται συνήθως στην εφηβεία, οι γονείς θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι για τα σημάδια αναγνώρισης, μερικά από τα οποία είναι:
- Σημαντική απώλεια βάρους ή μη αύξηση σε παιδιά και εφήβους
- Έντονος φόβος απόκτησης βάρους/ Ανησυχία για εικόνα σώματος
- Διακοπή ή καθυστέρηση έμμηνου ρύσης
- Κριτική για το βάρος/ σώμα άλλων
- Κοινωνική απομόνωση
- Φαρδιά ρούχα
- Ανθυγιεινές – περίεργες – συνεχείς δίαιτες/χορτοφαγικές τάσεις
- Φασαρία αν υπάρχει λίπος στο φαγητό
- Δικαιολογίες ότι έχει φάει κάπου αλλού
- Υπερβολική άσκηση
- Καταμέτρηση θερμίδων
Οι γονείς που αναγνωρίζουν έστω και ένα από τα ανωτέρω σημάδια στο παιδί τους θα πρέπει να αναζητήσουν άμεσα τη βοήθεια ειδικών. Όσο πιο έγκαιρη η έναρξη της θεραπείας τόσο πιο γρήγορη και η ανάρρωση.
Θεραπεία
Η θεραπεία της νευρικής ανορεξίας δεν έχει ως μοναδικό στόχο την αποκατάσταση του σωματικού βάρους, η οποία δεν αποτελεί από μόνη της και ένδειξη ίασης. Συχνά ένα άτομο φτάνει σε φυσιολογικό βάρος και πολύ σύντομα το χάνει ξανά ή συνεχίζει να έχει περίεργες αντιλήψεις για το σώμα του και για το φαγητό.
Η επαναφορά του φυσιολογικού τρόπου σίτισης, η μείωση των συμπεριφορών που σχετίζονται με τον έλεγχο του σωματικού βάρους και η διόρθωση των διαστρεβλωμένων πεποιθήσεων αναφορικά με τη διατροφή είναι απαραίτητα στοιχεία για την επίτευξη της ανάρρωσης. Ουσιαστικά το άτομο πρέπει να εκπαιδευτεί στο να τρέφεται από την αρχή!
Για την διαχείριση των περιστατικών νευρικής ανορεξίας είναι απαραίτητη η συνεργασία μιας θεραπευτικής ομάδας που περιλαμβάνει εξειδικευμένο διαιτολόγο, εξειδικευμένο ψυχολόγο, ψυχίατρο, ιατρό και οικογενειακό σύμβουλο.
Η συμμετοχή της οικογένειας και ιδιαίτερα των γονέων στη θεραπεία είναι απαραίτητη και εξασφαλίζει την μεγαλύτερη επιτυχία της θεραπείας!
Όπως για όλες τις χρόνιες ασθένειες, η πρόληψη φαίνεται να παίζει σημαντικότερο ρόλο και από την θεραπεία! Δυστυχώς η νευρική ανορεξία είναι μια πολυπαραγοντική ασθένεια, ο δε Δυτικός κόσμος κατακλύζεται από το πρότυπο του αδύνατου σώματος, δημιουργώντας διαστρεβλωμένες πεποιθήσεις και εικόνες. Όμως, η οικογένεια αλλά και το άμεσο περιβάλλον των εφήβων (δάσκαλοι, γυμναστές, γιατροί κλπ) μπορούν και οφείλουν να ενημερώνουν τα νεαρά άτομα ώστε να προληφθεί η εμφάνιση ή εξέλιξη της διαταραχής. Σίγουρα η απομυθοποίηση του ιδανικού σώματος είναι σημαντική, όπως και η ενημέρωση αναφορικά με τις φυσιολογικές αλλαγές του σώματος στην εφηβεία, εξίσου σημαντικά όμως είναι η εκπαίδευση στην ισορροπημένη διατροφή, η ενημέρωση για τις βλαβερές συνέπειες των διαιτών και των λανθασμένων μεθόδων αδυνατίσματος, και κυρίως η αποφυγή κριτικής για το σώμα των παιδιών και των εφήβων.
Κλείνοντας, είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η προβολή των ατόμων που πάσχουν από νευρική ανορεξία στα ΜΜΕ, όχι μόνο δεν βοηθάει τους ίδιους, αλλά τους δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι αξίζουν να προβάλλονται λόγω της κατάστασης τους την οποία επιθυμούν να διατηρήσουν, ενώ δημιουργεί εξίσου λανθασμένα πρότυπα και αντιλήψεις σε άλλα άτομα που πάσχουν. Τα ΜΜΕ οφείλουν να προβάλλουν τις ιστορίες ατόμων που έχουν καταφέρουν να αναρρώσουν, κερδίζοντας έναν πολύ σημαντικό πόλεμο, και δίνοντας έτσι ελπίδα στους υπόλοιπους ασθενείς που επιθυμούν να γίνουν καλά.
Συγγραφέας: Ευάγγελος Ζουμπανέας, Διαιτολόγος Διατροφολόγος, Διευθυντής Κέντρου Εκπαίδευσης & Αντιμετώπισης Διατροφικών Διαταραχών www.keadd.gr
