Στη σημερινή εποχή, παρατηρείται ραγδαία αύξηση των προβλημάτων σχετικών με την εικόνα του σώματος, που οδηγούν τελικά στην εδραίωση μιας κουλτούρας με εμμονικό έλεγχο της διατροφής και της συνολικής εικόνας του ατόμου.
Ως κλινικοί ψυχολόγοι, μερικές φορές είναι δύσκολο να γνωρίζετε πώς μπορεί να αντιμετωπίσετε κάποιον ασθενή, ο οποίος νιώθει ντροπή για το σώμα του και έχει καλλιεργήσει μια αρνητική αυτοεικόνα.
Τα θέματα αυτά είναι αρκετά περίπλοκα και συνήθως αναπτύσσονται σε βάθος χρόνου. Ως εκ τούτου, η επιτυχής μετάβαση στην ουδετερότητα (ή στην αγάπη για το σώμα) είναι μια διαδικασία αρκετά απαιτητική και χρονοβόρα.
Παρακάτω παρουσιάζονται 3 απλές στρατηγικές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από έναν ειδικό για την διαχείριση της αρνητικής εικόνας σώματος:
1. Βοηθήστε τους ασθενείς να εντοπίσουν τις αρνητικές σκέψεις για το σώμα και προσπαθήστε να στρέψετε την προσοχή σε πιο ουδέτερες ή θετικές σκέψεις
Το πρώτο και βασικό βήμα είναι να κατορθώσουν οι ασθενείς σας να παρατηρούν τις μη βοηθητικές σκέψεις που κάνουν για το σώμα τους και έπειτα να εστιάσουν στα συναισθήματα που προκύπτουν από αυτές. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να ζητήσετε από τον θεραπευόμενό σας να φανταστεί τον εαυτό του μπροστά σε ένα καθρέφτη και να μοιραστεί μαζί σας τις σκέψεις που συνήθως του έρχονται στο μυαλό.
Εξηγήστε τους ότι η σκέψη δεν αποτελεί αυτόματα μια γενική αλήθεια. Ακόμα όμως και αν την πιστεύουν ακράδαντα, μπορείτε να επιχειρήσετε να διερευνήσετε μαζί τους εάν κάτι τέτοιο είναι τελικά βοηθητικό ή όχι.
Αφού λοιπόν έχετε εργαστεί πάνω στο κομμάτι του εντοπισμού και της παρατήρησης των αρνητικών σκέψεων, το επόμενο βήμα σας είναι να τους βοηθήσετε να αποτινάξουν τις αρνητικές σκέψεις και να εστιάσουν την προσοχή τους σε πιο θετικές. Για παράδειγμα, αν ο θεραπευόμενος λέει συνέχεια «τα πόδια μου είναι τόσο μεγάλα και αηδιαστικά» μπορείτε να τον ενθαρρύνετε να αλλάξει την φράση της με μια πιο ουδέτερη όπως «τα πόδια μου με βοηθούν να πηγαίνω σε μέρη που θέλω».
2. Ρωτήστε τους τι πιστεύουν ότι θα τους προσφέρει ένα «ιδανικό σώμα»
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν επιθυμούν να έχουν ένα «αδύνατο» σώμα. Αντίθετα, το σύνηθες είναι να οραματίζονται «το αδύνατο και το παχύ» με βάση αυτό που πιστεύουν ότι θα τους προσφέρουν. Για παράδειγμα, στο συμπέρασμα που μπορεί να καταλήξει κάποιος βιώνοντας καθημερινά την διαιτητική και ελεγκτική κουλτούρα που επικρατεί είναι ότι όταν κάποιος είναι αδύνατος έχει «ευτυχία, αυτοεκτίμηση, αγάπη». Ωστόσο, η πραγματικότητα μας έχει δείξει ότι όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως βάρους και μεγέθους σώματος, μπορούν να είναι χαρούμενοι, να έχουν αυτοεκτίμηση και αγάπη στην ζωή τους.
Ενώ όμως οι διακρίσεις και ο φόβος πάχυνσης είναι δύο πραγματικά και καίρια θέματα, πρέπει τελικά να γίνει αντιληπτό ότι κανείς από εμάς δεν είναι σε θέση να ελέγχει τις εξωτερικές συνθήκες μέσω άσκησης ελέγχου του βάρους του.
Τυπικά, ο λόγος που κρύβεται πίσω από αυτή την προσπάθεια είναι υποσυνείδητος. Συνεπώς, φαίνεται ιδιαίτερα χρήσιμο να ξεκινήσει κανείς από αυτό ακριβώς το σημείο, την εξερεύνησή των λόγων που κάνουν κάποιον να επιθυμεί το «ιδανικό» σώμα, τί πιστεύει ότι θα του χαρίσει. Για παράδειγμα, πιστεύει ότι κάτι τέτοιο θα τον βοηθήσει να είναι πιο χαρούμενος και αγαπητός;
Ύστερα, μπορείτε να προσπαθήσετε να διερευνήσετε πως είναι δυνατόν να επιτύχει αυτό το σκοπό με το σώμα που έχει τώρα, χωρίς να υπάρξει κάποια εξωτερική αλλαγή.
3. Η «κακιά» μέρα για τον θεραπευόμενο.
Εξετάστε τί άλλο θα μπορούσε να τον ενοχλεί.
Συνήθως, για τους θεραπευόμενους είναι πιο εύκολο να εστιάζουν σε αυτά που δεν τους αρέσουν στο σώμα τους, με αποτέλεσμα τα πραγματικά ζητήματα να υποφώσκουν. Για παράδειγμα, ίσως να είναι πιο βολικό για κάποιον να μιλήσει για το πόσο σιχαίνεται το στομάχι του από το να σκεφτεί ότι ο πρόσφατος χωρισμός τον κάνει να νιώθει άχρηστο και καταθλιπτικό. Όταν λοιπόν ένα άτομο που έρχεται σε εσάς έχει μια τέτοια άσχημη μέρα, κάντε μια προσπάθεια να δείτε μαζί αν υπάρχει κάτι άλλο στην καθημερινή ζωή που του προκαλεί άγχος και στρες.
Με αυτόν τον τρόπο είναι δυνατόν να παροτρύνετε τους θεραπευόμενούς σας να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που στην πραγματικότητα βρίσκονται πάνω από την αρνητική εικόνα του σώματός τους, αλλά δεν είναι εύκολο να τα δουν γιατί είναι μεταμφιεσμένα.
Παρ’ όλα αυτά, είναι σημαντικό και για εσάς να γνωρίζετε ότι τέτοιες μέρες πάντα θα υπάρχουν. Όμως, όταν κάποιος από τους θεραπευόμενούς σας παγιδευτεί σε έναν φαύλο κύκλο αρνητικών σκέψεων για το σώμα του, μπορεί να είναι χρήσιμο να δει ότι αυτός ο κύκλος φέρει ουσιαστικά το μήνυμα ότι υπάρχει κάτι αυτή τη στιγμή στη ζωή του που τον ενοχλεί και που χρειάζεται να αντιμετωπίσει.
Συλλογιστείτε πρώτα πάνω στις δικές σας σκέψεις
Τέλος, ως κλινικοί ψυχολόγοι, είναι μείζονος σημασίας η αντίληψη και η διερεύνηση των προσωπικών πεποιθήσεων για το σώμα, καθώς και τυχόν προκαταλήψεων γύρω από το βάρος και το σχήμα του. Ζούμε σε μια κοινωνία, η οποία μαστίζεται από το φόβο της αύξησης βάρους. Για αυτό το λόγο, είναι απαραίτητο ο κλινικός ψυχολόγος, όπως και κάθε ειδικός που θα αναλάβει τέτοιου είδους ζητήματα, να κάνει μια προσωπική δουλειά με τον εαυτό του και να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε αρνητική προδιάθεση έχει εσωτερικεύσει.
Αν τελικά διαπιστώσετε ότι έχετε τέτοιου είδους προκαταλήψεις θα ήταν χρήσιμο να αναζητήσετε υποστήριξη.
Συμπερασματικά λοιπόν, είναι σημαντικό να δουλέψετε οποιαδήποτε προβλήματα έχετε με το σώμα σας, καθώς κανείς δεν μπορεί να αναλάβει και να βοηθήσει αποτελεσματικά κάποιον θεραπευόμενο αν δεν έχει εργαστεί πάνω στον εαυτό του πρώτα. Μαζί, μπορούμε να διαδώσουμε το μήνυμα ότι υπάρχει ελπίδα και θεραπεία για εκείνους που αντιμετωπίζουν προβλήματα με την εικόνα του σώματός τους. Οι θεραπευόμενοι μας μπορούν τελικά να αφήσουν πίσω αυτόν τον άνισο αγώνα και να κερδίσουν ξανά την ζωή τους. Αξίζουν να ζήσουν μια γεμάτη ζωή, μακριά από την ντροπή και την εμμονή του «ιδανικού» σώματος.
Πηγή: pro.psychcentral.com
Απόδοση: Άννα Αποστολίδου, Ψυχολόγος
