Η ζωή κοντά στη φύση φαίνεται να έχει θετική επίδραση στις περιοχές του εγκεφάλου που επεξεργάζονται το στρες. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι οι κάτοικοι πόλεων που ζουν κοντά στη φύση, είναι πιθανότερο να έχουν μία υγιή εγκεφαλική δομή σε σχέση με εκείνους που δεν ζουν κοντά στη φύση.
Μία μελέτη1 που πραγματοποιήθηκε στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη, ερεύνησε τη σχέση μεταξύ της κοντινότητας που έχουν στη φύση τα σπίτια των κατοίκων της πόλης και της υγείας του εγκεφάλου τους. Τα ευρήματα είναι χρήσιμα μεταξύ άλλων και για τους πολεοδόμους.
Ο θόρυβος, η μόλυνση και ο συνωστισμός σε έναν περιορισμένο χώρο
Η ζωή στην πόλη μπορεί να προκαλέσει χρόνιο στρες. Οι κάτοικοι της πόλης διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ψυχιατρικών ασθενειών όπως η κατάθλιψη, οι διαταραχές άγχους και η σχιζοφρένεια σε σχέση με τους ανθρώπους που ζουν στην επαρχία. Οι συγκρίσεις δείχνουν υψηλότερα επίπεδα δραστηριότητας της αμυγδαλής στους κατοίκους των πόλεων από ό,τι στους κατοίκους της επαρχίας.
Η αμυγδαλή είναι ένας κεντρικός πυρήνας του εγκεφάλου που παίζει σημαντικό ρόλο στην επεξεργασία του στρες και στις αντιδράσεις μας στον κίνδυνο.
Ποιοι παράγοντες μπορούν να έχουν προστατευτική επίδραση;
Μια ερευνητική ομάδα υπό την καθοδήγηση της ψυχολόγου Σιμόν Κιουν ερεύνησε τις επιδράσεις που έχει η φύση, όπως το δάσος, οι περιοχές πρασίνου της πόλης ή η άγονη γη σε εκείνες τις περιοχές του εγκεφάλου που επεξεργάζονται το στρες, όπως είναι η αμυγδαλή.
Έρευνες για την πλαστικότητα του εγκεφάλου υποστηρίζουν την υπόθεση ότι το περιβάλλον μπορεί να διαμορφώσει τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Αυτός είναι ο λόγος που ενδιαφερόμαστε για τις περιβαλλοντικές συνθήκες που μπορεί να έχουν θετική επίδραση στην ανάπτυξη του εγκεφάλου. Μελέτες που έχουν διεξαχθεί σε σχέση με τους ανθρώπους που ζουν στην εξοχή, έχουν ήδη δείξει, ότι η ζωή κοντά στη φύση κάνει καλό στην ψυχική υγεία και την ευεξία τους. Κατά συνέπεια αποφασίσαμε να ερευνήσουμε τι συμβαίνει και με τους κατοίκους των πόλεων, εξηγεί η Σιμόν Κιουν.
Πράγματι, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι υπάρχει ένας συσχετισμός μεταξύ του τόπου κατοικίας μας και της υγείας του εγκεφάλου μας: εκείνοι οι κάτοικοι που ζουν κοντά στη φύση, ήταν περισσότερο πιθανό να παρουσιάσουν ενδείξεις μίας υγειούς δομής της αμυγδαλής και συνεπώς ήταν πιθανώς περισσότερο ικανοί να αντιμετωπίσουν το στρες. Αυτό το αποτέλεσμα παρέμεινε σταθερό ακόμα και όταν διερευνήθηκαν διαφορές ως προς τη μόρφωση και τα επίπεδα εισοδήματός τους.
Παρ’ όλα αυτά, δεν ήταν δυνατό να βρεθεί μία συσχέτιση μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου που εξετάστηκαν και των περιοχών αστικού πρασίνου, των υδάτινων περιοχών ή της άγονης γης. Με βάση αυτά τα στοιχεία δεν είναι δυνατόν να διακρίνουμε εάν η ζωή κοντά στη φύση έχει πράγματι θετικές επιδράσεις στην αμυγδαλή του εγκεφάλου ή αν οι άνθρωποι με υγιέστερη αμυγδαλή είναι περισσότερο πιθανό να επιλέξουν τόπους κατοικίας κοντά στη φύση. Όμως, βασισμένοι στα τρέχοντα δεδομένα, οι ερευνητές θεωρούν την πρώτη εξήγηση ως περισσότερη πιθανή. Απαιτούνται περισσότερες διαχρονικές μελέτες προκειμένου να συγκεντρώσουμε στοιχεία.
Συνολικά, 341 ενήλικες ηλικίας 61 ως 82 ετών συμμετείχαν σε αυτή την έρευνα. Εκτός από τη δεξαγωγή τεστ μνήμης και λογικής, αξιολογήθηκε η δομή των περιοχών του εγκεφάλου που επεξεργάζονται το στρες και ειδικά η αμυγδαλή με τη χρήση Απεικόνισης Μαγνητικού Συντονισμού (MRI). Προκειμένου να εξετάσουν την επίδραση που έχει η φύση σε αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου, οι ερευνητές συνδύασαν τα στοιχεία από την Απεικόνιση Μαγνητικού Συντονισμού με γεωγραφικές πληροφορίες για τους τόπους κατοικίας των συμμετεχόντων. Αυτές οι πληροφορίες προέρχονταν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), που παρείχε μια επισκόπηση της χρήσης της γης σε αστικές περιοχές στην Ευρώπη.
Η μελέτη μας ερευνά για πρώτη φορά τη σύνδεση μεταξύ των χαρακτηριστικών πολεοδομικού σχεδιασμού και της υγείας του εγκεφάλου, δηλώνει ψυχολόγος Λιντερμπέργκερ, εκ των συγγραφέων της μελέτης. Ως το 2050, σχεδόν το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού αναμένεται να ζει σε πόλεις. Συνεπώς, αυτά τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να είναι πολύ σημαντικά για τον πολεοδομικό σχεδιασμό.
Ωστόσο, στο κοντινό μέλλον, θα χρειαστεί να επιβεβαιωθεί η συσχέτιση που παρατηρήθηκε μεταξύ του εγκεφάλου και της ζωής κοντά στη φύση, μέσω της διαξαγωγής περαιτέρω μελετών και μέσω της έρευνας σε περισσότερες πόλεις, υποστηρίζει ο Λίντενμπεργκερ.
Πηγή: medicalxpress.com
Μελέτη: 1. Simone Kühn et al. In search of features that constitute an “enriched environment” in humans: Associations between geographical properties and brain structure, Scientific Reports (2017).
Απόδοση: Έφη Μεσιτίδου
