Το άγχος μπορεί να είναι η υποκείμενη αιτία για πολλά σωματικά συμπτώματα.
Όλοι γνωρίζουμε τα κοινά συμπτώματα του άγχους, όπως είναι η νευρικότητα, η αγωνία, ο φόβος και η ανησυχία. Παρόλα αυτά, υπάρχουν πολλά συμπτώματα που, εκ πρώτης όψεως, μπορεί να φαίνονται σωματικά ως προς τη φύση τους, αλλά στην πραγματικότητα έχουν ως βάση το άγχος. Φυσικά, όλα τα ιατρικά συμπτώματα θα πρέπει τυπικά να αξιολογηθούν από έναν επαγγελματία ιατρό για να αποκλείσουμε υποκείμενα ιατρικά αίτια.
Παρόλα αυτά, αν βρείτε τον εαυτό σας σε μια κατάσταση όπου οι γιατροί και οι ιατρικές εξετάσεις δεν μπορούν να εξηγήσουν τα συμπτώματά σας, το άγχος ίσως να είναι ο ένοχος.
Σωματικά Συμπτώματα που Σχετίζονται με το Άγχος
- Στομαχόπονος / γαστρεντερικά προβλήματα
- Γρήγορη αναπνοή / κομμένη αναπνοή
- Αίσθημα καρδιακών παλμών / ταχυκαρδίες
- Πονοκέφαλος
- Κούραση
- Υπερβολικός ιδρώτας
- Τεταμένοι μύες / πόνος στους μύες
- Τρέμουλο / τίναγμα
- Ζαλάδα / Αίσθημα ελαφριού κεφαλιού
- Πόνος στο στήθος
Γιατί Έχω Σωματικά Συμπτώματα ως Αντίδραση σε ένα Συναίσθημα;
Το άγχος είναι η απάντηση του σώματός μας στο στρες. Είναι ο τρόπος με τον οποίο το σώμα μας μας θέτει σε εγρήγορση και μας προετοιμάζει για τον κίνδυνο. Για παράδειγμα, όταν βιώνουμε μια απειλή στην ευημερία μας όπως για παράδειγμα κάτι που εμείς το εκλαμβάνουμε ως επίθεση, το σώμα μας εκ φυσικού του μας προετοιμάζει είτε να παλέψουμε είτε να φύγουμε από αυτό (κοινώς γνωστή ως η αντίδραση της «μάχης – φυγής»).
Όταν συμβαίνει αυτό, το συμπαθητικό νευρικό μας σύστημα ενστικτωδώς αυξάνει την παραγωγή μας σε αδρεναλίνη και κορτιζόλη, προκαλώντας τον ρυθμό της αναπνοής μας να αυξάνεται έτσι ώστε να έχουμε περισσότερο οξυγόνο στους πνεύμονές μας και περισσότερο αίμα να ρέει στους μύες μας. Αυτό, με τη σειρά του, μας δίνει περισσότερη δύναμη και ταχύτητα στην προετοιμασία μας είτε να παλέψουμε είτε να δραπετεύσουμε από τον κίνδυνο.
Εξελικτικά, αυτή η απόκριση της μάχης-φυγής ήταν πάρα πολύ προσαρμοστική επειδή περιβαλλοντικές απειλές ήταν σχετικά κοινός τόπος όταν οι άνθρωποι εξελίσσονταν κατά τα πρώτα χρόνια. Σε ένα μοντέρνο, βιομηχανοποιημένο κόσμο, δεν χρειάζεται τόσο συχνά, παρόλα αυτά μπορεί ακόμα να ενεργοποιηθεί από μια μεγάλη σειρά περιστασιακών παραγόντων που δεν είναι απειλητικοί για τη ζωή αυτοί καθαυτοί, αλλά εξακολουθούν να προκαλούν άγχος.
Με άλλα λόγια, σε έναν κόσμο γεμάτο από στρες και άγχος, οι σωματικές αντιδράσεις που συνήθιζαν να είναι προστατευτικές στη φύση μπορούν να γίνουν και συνήθως γίνονται επιζήμιες για τη ζωή μας και την ευημερία μας (δηλ. η αυξημένη αδρεναλίνη και κορτιζόλη μπορεί να οδηγήσουν σε όλα τα δέκα σωματικά συμπτώματα που περιγράφηκαν παραπάνω).
Τα καλά νέα είναι ότι αν τα σωματικά συμπτώματα που βιώνετε προκαλούνται από το άγχος, έχουν βρεθεί πολλά υψηλώς αποτελεσματικά και σχετικώς απλά μέτρα μείωσης του άγχους που μπορείτε να ενσωματώσετε στις συνήθειές σας για να παρέχετε στον εαυτό σας μια ανακούφιση.
Διαβάστε σχετικά: Οι κίνδυνοι του καθημερινού στρες
Αυτοφροντίδα όσον αφορά το άγχος
- Οι στρατηγικές χαλάρωσης, όπως οι βαθιές αναπνοές, ο διαλογισμός, οι ασκήσεις ενσυνειδητότητας, η καθοδηγούμενη νοερή απεικόνιση και η προοδευτική χαλάρωση των μυών είναι όλες σχεδιασμένες για να βοηθήσουν το σώμα σας να χαλαρώσει, κάτι που αντισταθμίζει την απόκριση μάχης – φυγής.
- Η άσκηση όλων των ειδών μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους (και έχει το επιπλέον πλεονέκτημα ότι βελτιώνει τη σωματική σας υγεία). Κάποιοι άνθρωποι βρίσκουν ανακούφιση από το στρες σε πιο δραστήρια είδη άσκησης όπως το τένις, η ποδηλασία, το τζόκινγκ. Άλλοι προτιμούν τις χαλαρωτικές επιδράσεις της γιόγκα, του stretching, ή ασκήσεων ισορροπίας. Όποιο είναι αυτό που λειτουργεί για εσάς, είναι και αυτό που θα πρέπει να κάνετε.
- Οι θεραπείες στρες που είναι βασισμένες στη φύση, όπως για παράδειγμα οι απλές πράξεις του να ακούει κανείς το τραγούδι των πουλιών ή η επίσκεψη σε μέρη με πράσινο (φύση) και γαλάζιο (νερό), έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματικά και ανέξοδα είδη αυτοφροντίδας που μειώνουν το στρες και το άγχος,
- Η αποφυγή της υπερβολικής χρήσης αλκοόλ και καφεΐνης: Και τα δύο μπορούν να χειροτερεύσουν το άγχος όπως επίσης και να επηρεάσουν αρνητικά τον ύπνο.
- Εδραιώστε και διατηρήστε αξιόπιστες συνήθειες, όπως μια ρουτίνα τακτικής άσκησης, συνεπή ωράρια ύπνου, τακτικά γεύματα βάσει χρονοδιαγράμματος, διατήρηση τακτικής επαφής με μέλη της οικογένειας και φίλους που δεν σας προκαλούν στρες, και η αφιέρωση χρόνου στον εαυτό σας. Όλοι αυτοί είναι δοκιμασμένοι και αληθινοί τρόποι για να μειώσετε το άγχος.
Επαγγελματική Φροντίδα για το Άγχος
- Γνωστική Συμπεριφοριστική Θεραπεία (CBT – Cognitive Behavioral Therapy): είναι μια προσέγγιση που βασίζεται στις αποδείξεις για τη θεραπεία όλων των μορφών άγχους. Εστιάζει στην επανεκπαίδευση του εγκεφάλου αλλάζοντας τις αρνητικές σκέψεις και τα συμπεριφορικά σχήματα τα οποία αυξάνουν το άγχος και μαθαίνοντας στους ανθρώπους καινούριους τρόπους σκέψης και συμπεριφοράς που θα ενισχύσουν τα θετικά συναισθήματα και την συνολική ευημερία.
- Μείωση του Στρες με Βάση την Ενδυνειδητότητα (MBSR – Mindfulness Based Stress Reduction): είναι μια σύντομη θεραπευτική προσέγγιση που περιλαμβάνει εβδομαδιαία ομαδικά μαθήματα και καθημερινές ασκήσεις ενσυνειδητότητας των οποίων η εξάσκηση γίνεται στο σπίτι.
- Γνωστική Θεραπεία Βασισμένη στην Ενσυνειδητότητα (MBCT – Mindfulness Based Cognitive Therapy): είναι μια θεραπευτική μέθοδος που συνδυάζει στοιχεία της CBT και της MBSR. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (APA – American Psychological Association), οι θεραπείες που βασίζονται στην ενσυνειδητότητα έχουν βρεθεί να είναι αρκετά αποτελεσματικές στη μείωση του στρες και του άγχους. Η ΑPA αναφέρει ότι οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι η ενσυνειδητότητα επηρεάζει δύο διαφορετικά μονοπάτια στον εγκέφαλο, αλλάζοντας τις δομές του και τη δραστηριότητά του σε περιοχές που σχετίζονται με την προσοχή και τον συναισθηματικό έλεγχο. Οι ερευνητές έχουν βρει «ισχυρές αποδείξεις ότι οι άνθρωποι που έλαβαν ΜΒCT ήταν λιγότερο πιθανό να αντιδράσουν με αρνητικές σκέψεις ή συναισθηματικές αντιδράσεις που δεν είναι βοηθητικές σε στιγμές στρες» και ότι «οι άνθρωποι που συμμετείχαν σε ΜBCT και MBSR θεραπείες ήταν περισσότερο ικανοί να επικεντρωθούν στο παρόν και λιγότερο πιθανό να ανησυχήσουν και να σκεφτούν μια αρνητική σκέψη ή εμπειρία ξανά και ξανά». (ΑPA)
- Η διαχείριση φαρμακευτικής αγωγής μερικές φορές χρειάζεται όταν τα δεν μπορούμε να διαχειριστούμε τα συμπτώματα του άγχους αποτελεσματικά ή αξιόπιστα μέσω της αυτοφροντίδας ή θεραπευτικές μορφές διαχείρισης άγχους. Σήμερα, μια ποικιλία επαγγελματιών της υγείας μπορούν να συνταγογραφήσουν φαρμακευτική αγωγή για το άγχος και να σας βοηθήσουν να το διαχειριστείτε, συμπεριλαμβανομένων παθολόγων, ψυχιάτρων, νοσηλευτών, και σε μερικές περιπτώσεις ειδικά εκπαιδευμένων ψυχολόγων με ειδική άδεια.
Απόδοση: Παναγιώτα Νταλιακούρα, απόφοιτη του τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
