Το προγεννητικό άγχος μπορεί εν τέλει, να μην είναι τόσο κακό για την υγεία των μωρών και σχετίζεται με το υποστηρικτικό περιβάλλον στο οποίο αυτά μεγαλώνουν στη συνέχεια.
Νέα έρευνα που διεξήχθη σε τρωκτικά από αναπτυξιακούς ψυχολόγους στο Πανεπιστήμιο Davis της Καλιφόρνιας, προτείνει ότι το προγεννητικό άγχος ενδέχεται να προωθεί την αναπτυξιακή πλαστικότητα στα μωρά, καθιστώντας το ιδιαίτερα πιθανό να ωφελούνται από την καλή ανατροφή, καθώς όμως και να υποφέρουν από την παραμέληση των φροντιστών τους.
Φαίνεται ότι το προγεννητικό άγχος μπορεί να αποβεί καλό για εμάς, αν είμαστε αρκετά τυχεροί να έχουμε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον μετά τη γέννηση, δηλώνουν οι ψυχολόγοι ερευνητές. Ειδικότερα, η έρευνά μας αμφισβητεί την επικρατούσα άποψη ότι το προγεννητικό άγχος υπονομεύει την υγεία και την σωστή ανάπτυξη των παιδιών, υποστηρίζουν οι αναπτυξιακοί ψυχολόγοι Μπέλσκυ και Χάρτμαν του Πανεπιστημίου Davis.
Αξιολογώντας το άγχος στα τρωκτικά
Οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν ότι το προγεννητικό άγχος είναι επιβλαβές για την ανάπτυξη των παιδιών, επειδή τα παιδιά των μητέρων που αντιμετωπίζουν στρεσογόνους παράγοντες, όπως η ενδοοικογενειακή βία ή η φτώχεια κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν συμπεριφορικές δυσκολίες, όπως η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ). Αλλά είναι όμως πραγματικά υπαίτιο το προγεννητικό στρες για την εκδήλωση αυτών των προβλημάτων;
Πολλές φορές, οι ίδιες συνθήκες που οδήγησαν στο προγεννητικό άγχος είναι παρούσες και μετά την γέννηση του μωρού, ώστε τότε η ίδια η συνέχιση του στρες να είναι υπαίτια για την ανεπαρκή λειτουργία αργότερα στη ζωή, δηλώνουν οι αναπτυξιακοί ψυχολόγοι. Ερευνήσαμε κατά πόσο το προγεννητικό άγχος, αντί να οδηγεί σε συγκεκριμένα αποτελέσματα, επηρεάζει καλώς ή κακώς την ευαισθησία του παιδιού στη μεταγεννητική φροντίδα.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα μωρά των οποίων οι μητέρες παρουσίασαν υψηλά επίπεδα άγχους κατά την εγκυμοσύνη τείνουν να είναι πιο συναισθηματικά και φυσιολογικά αντιδραστικά στο περιβάλλον τους, για παράδειγμα είναι συχνά πιο δύσκολο να καθησυχαστούν και πιο εύκολο να αγχωθούν. Η επιστήμη δείχνει επίσης ότι τα ίδια αυτά τα χαρακτηριστικά οδηγούν τα παιδιά να παρουσιάσουν ανεπαρκή ανάπτυξη σε αρνητικά περιβάλλοντα, αλλά να έχουν καλύτερη ανάπτυξη από τα άλλα παιδιά, όταν μεγαλώνουν μέσα σε υποστηρικτικές οικογένειες.
Φυσικά, δεν θα ήταν ηθικό να προκληθεί άγχος σε έγκυες γυναίκες για να ελεγχθεί η προκύπτουσα θέση, ότι το προγεννητικό άγχος προάγει την ευαισθησία στις μεταγεννητικές εμπειρίες, δήλωσε ο Μπέλσκυ, αναπτυξιακός Ψυχολόγος και συγγραφέας της έρευνας.
Έτσι, η ομάδα εξέτασε τη θεωρία της συμπεριλαμβάνοντας στην έρευνά της τρωκτικά που εγκυμονούσαν, τα οποία έχουν δείξει ότι παρουσιάζουν ανθρώπινες ιδιότητες όπως την ικανότητα ανάπτυξης συναισθηματικών προσκολλήσεων. Για δέκα λεπτά την ημέρα κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας της εγκυμοσύνης, οι ερευνητές τοποθετούσαν τα μισά από τα θηλυκά τρωκτικά σε οπτική επαφή με ένα επιθετικό θηλυκό τρωκτικό, μια αγχωτική κατάσταση για ένα τρωκτικό που κυοφορεί. Τα υπόλοιπα τρωκτικά δεν βίωσαν αυτό το άγχος.
Μέσα σε 24 ώρες από τη γέννηση των νεογέννητων τρωκτικών, η ομάδα τα τοποθέτησε με «θετούς γονείς», οι μισοί από τους οποίους αποδείχτηκαν να είναι υποστηρικτικοί φροντιστές, ενώ οι άλλοι μισοί τα παραμελούσαν. Μετά από 75 ημέρες, τα νεογέννητα αξιολογήθηκαν για την εκδήλωση αγχώδης συμπεριφοράς και αναφορικά με τα επίπεδα της ορμόνης του στρες, την κορτιζόλη.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά και αναμφισβήτητα, είπε ο Μπέλσκυ. Τα νεογέννητα τρωκτικά που είχαν βιώσει προγεννητικό άγχος, αποδείχθηκαν να είναι περισσότερο αλλά και λιγότερο αγχώδη ως ενήλικες, ανάλογα με την ποιότητα της μεταγεννητικής φροντίδας που είχαν λάβει, δήλωσε ο Μπέλσκυ. Τα νεογέννητα τρωκτικά που δεν είχαν βιώσει προγεννητικό άγχος τοποθετήθηκαν κάπου ενδιάμεσα και στην περίπτωσή τους δεν είχε καμία διαφορά αν είχαν μεγαλώσει με καλούς ή κακούς γονείς.
Τα επόμενα βήματα
Οι αναπτυξιακοί ψυχολόγοι Μπέλσκυ και Χάρτμαν δεν συνιστούν φυσικά οι γυναίκες να αυξάνουν τα επίπεδα του άγχους τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Και εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά που πρέπει να μάθουμε για τους βιολογικούς μηχανισμούς που αύξησαν την ευαισθησία των νεογέννητων τρωκτικών στην μεταγεννητική φροντίδα.
Αλλά τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν να ανακουφίσουν την αγωνία των γυναικών που αντιμετωπίζουν προσωρινές καταστάσεις άγχους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Το προγεννητικό άγχος μπορεί στην πραγματικότητα να προάγει την ευημερία των παιδιών, όταν αυτά μεγαλώνουν στη συνέχεια μέσα σε υποστηρικτικά περιβάλλοντα, υποστηρίζει ο Μπέλσκυ.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο 2018 στο περιοδικό Psychological Science.
Πηγή: ucdavis.edu
Μελέτη: Prenatal Stress as a Risk—and an Opportunity—Factor
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
