Νέα ερευνητικά δεδομένα φέρνουν στην επιφάνεια τη συσχέτιση καρκίνου και άγχους στους άνδρες.
Κάθε στιγμή που μιλάμε, ένας στους 14 ανθρώπους παγκοσμίως προσβάλλεται από κάποια αγχώδη διαταραχή. Οι πάσχοντες παρουσιάζουν σημαντική έκπτωση και δυσλειτουργία στους τομείς της καθημερινότητας, καθώς και αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονικής συμπεριφοράς και χρήσης ουσιών. Παρά την ύπαρξη όμως των παραπάνω κινδύνων, η έρευνα για το άγχος φαίνεται να έχει μείνει στο παρασκήνιο ειδικά σε σχέση με εκείνη των άλλων ψυχικών διαταραχών, με αποτέλεσμα πολλοί από τους πάσχοντες να μην έχουν γνώση της κατάστασής τους.
Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, η επίσκεψη σε κάποιο γιατρό για θεραπεία πραγματοποιείται μετά το πέρας μιας δεκαετίας ή και παραπάνω από την στιγμή που εμφανίστηκε το άγχος. Η αναμονή αυτή φαίνεται να έχει σοβαρές συνέπειες στην υγεία των ασθενών.
Με βάση τα δεδομένα μιας νέας έρευνας, η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχής σχετίζεται με δύο φορές μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο, εύρημα που απευθύνεται αποκλειστικά στον αντρικό πληθυσμό.
Πώς μπορεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο;
Πριν αναφερθούμε στους κινδύνους που εγκυμονεί το άγχος για την υγεία, είναι σημαντικό να προβούμε σε έναν βασικό διαχωρισμό μεταξύ φυσιολογικού και παθολογικού άγχους.
Φυσιολογικό άγχος
Πιο συγκεκριμένα, το φυσιολογικό άγχος είναι μια κατάσταση που όλοι έχουμε βιώσει όταν νιώθουμε απειλή ή όταν ετοιμαζόμαστε να αντιμετωπίσουμε κάποια σημαντική πρόκληση, όπως μια δύσκολη συνέντευξη για δουλειά. Από την άλλη πλευρά, όταν το άγχος γίνεται υπερβολικό και προκαλεί σημαντική έκπτωση των ικανοτήτων, ξεκινά η ανάπτυξη κάποιας αγχώδους διαταραχής.
Για παράδειγμα, τα άτομα με γενικευμένη αγχώδη διαταραχή ανησυχούν υπερβολικά για διάφορες καταστάσεις της ζωής τους, χωρίς να είναι σε θέση να ελέγξουν αυτές τους τις ανησυχίες, ενώ παράλληλα εμφανίζουν και σημαντική δυσκολία στην μετατόπιση της προσοχής από το ένα θέμα στο άλλο. Άλλα συμπτώματα είναι η ευερεθιστότητα, η κόπωση και η μυϊκή ένταση. Επίσης, οι πάσχοντες από γενικευμένη αγχώδη διαταραχή έχουν δυσκολία στην εστίαση και συχνά παρουσιάζουν αϋπνία, η οποία προκαλεί έντονη κούραση.
Η συγκεκριμένη διαταραχή έχει αρνητική επίδραση στην σύναψη και διατήρηση διαπροσωπικών σχέσεων, στην παραγωγικότητα στο εργασιακό περιβάλλον και στα ακαδημαϊκά επιτεύγματα.
Οι άνθρωποι που επηρεάζονται περισσότερο είναι εκείνοι που δεν έχουν δεσμό ή έχουν πάρει διαζύγιο και εμφανίζουν υψηλά ποσοστά κατάθλιψης σε σχέση με τον υγιή πληθυσμό.
Ωστόσο, η πλειοψηφία των πασχόντων έχει πλήρη άγνοια της κατάστασης. Ένας από τους κυριότερους λόγους είναι ότι θεωρούν το άγχος τους ως ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς τους – ένα δυσεπίλυτο χαρακτηριστικό. Μάλιστα, ο παραπάνω λόγος θα μπορούσε να αποτελεί μια εξήγηση της μεγάλης αναμονής μέχρι την τελική προσέλευση για θεραπεία. Ωστόσο, όταν αναζητήσουν τελικά βοήθεια, το άγχος βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο, γεγονός που φέρει μεγάλες δυσκολίες στην θεραπευτική αντιμετώπισή του.
Μια ακόμα σοβαρή επίπτωση αυτής της μεγάλης καθυστέρησης σχετίζεται με τον αυξανόμενο κίνδυνο πρώιμου θανάτου από καρκίνο. Αλλά γιατί; Προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει το άγχος με διάφορες φλεγμονώδεις διεργασίες και την καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος, γεγονός που αυξάνει την επικινδυνότητα ασθενειών, όπως ο καρκίνος.
Επομένως, το άγχος μπορεί να καλύπτει ορισμένες καταστάσεις υγείας ή έγκαιρο προειδοποιητικό σήμα για κάποια επιβλαβή κατάσταση που λαμβάνει χώρα στον οργανισμό. Προηγούμενες μελέτες, έχουν δείξει ότι το άγχος είναι σε θέση να αυξήσει τον κίνδυνο για την εμφάνιση μιας σειράς αρνητικών συνεπειών υγείας, όπως καρδιοπάθειες, διαβήτη, προβλήματα στον θυροειδή αδένα, κλπ. Επίσης, βρέθηκε, για πρώτη φορά, ότι το άγχος σχετίζεται με τον πρόωρο θάνατο από καρκίνο, στον αντρικό πληθυσμό.
Γιατί οι άντρες είναι πιο ευάλωτοι;
Ένας πιθανός λόγος αυτής της ευαλωτότητας είναι ότι οι άντρες έχουν την τάση να καθυστερούν περισσότερο την επίσκεψη σε κάποιον γιατρό σε σχέση με τις γυναίκες. Η καθυστέρηση αυτή μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη παθολογίας, η οποία θα εμφανιστεί σε προχωρημένο στάδιο, δυσκολεύοντας την θεραπεία. Από την άλλη πλευρά, οι γυναίκες φαίνεται να επισκέπτονται τον γιατρό συχνότερα από τους άντρες, πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα, γεγονός που δημιουργεί σημαντικό πλεονέκτημα στην διάγνωση και αντιμετώπιση της κατάστασης.
Οι ερευνητές ανέλυσαν τα δεδομένα από μια μεγάλη μελέτη, στην οποία συμμετείχαν πάνω από 20.000 άτομα. Ο όγκος των στοιχείων επέτρεψε να μελετήσουν την σχέση μεταξύ γενικευμένης αγχώδους διαταραχής και θανάτων από καρκίνο, με μετρήσεις από το 1996-2000 μέχρι το 2015. Βρέθηκε λοιπόν ότι οι 126 από τους 7.139 άντρες και οι 215 από τις 8.799 γυναίκες εμφάνισαν άγχος και 796 άντρες και 648 γυναίκες πέθαναν από καρκίνο κατά την διάρκεια της επαναξιολόγησης (follow-up).
Παρά το γεγονός ότι το άγχος μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη ανθυγιεινών συμπεριφορών, όπως η κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα με σκοπό την μείωση των οδυνηρών συναισθημάτων που προκαλεί, όταν μετρήθηκαν αυτοί οι παράγοντες δεν βρέθηκε σημαντική επίδραση στην παραπάνω σχέση. Επίσης, λήφθηκαν υπόψιν μια σειρά από άλλους πιθανούς σημαντικούς παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την σχέση μεταξύ άγχους και θανάτου από καρκίνου, όπως η έλλειψη σωματικής άσκησης, οι προηγούμενες διαγνώσεις χρόνιων ασθενειών και η κοινωνική τάξη, οι οποίοι όμως και πάλι δεν φάνηκαν να είναι σημαντικοί στην σχέση.
Ωστόσο, παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην συμπεριλήφθηκαν όλοι οι παράγοντες της καθημερινότητας ή και να παραλήφθηκαν άλλοι που θα μπορούσαν να επηρεάζουν την σχέση. Ωστόσο, οι περιορισμοί αυτοί είναι παρόντες σε κάθε ερευνητική προσπάθεια.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Η έρευνα λοιπόν έδειξε ότι το άγχος δεν αποτελεί μόνον ένα δυσεπίλυτο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας, αλλά και ένα προειδοποιητικό σημάδι για κάτι πιο σοβαρό που θα συμβεί στο μέλλον.
Υπάρχουν διάφορα μέτρα «προστασίας» που μπορεί να πάρει κανείς, αρχικά για την ανακούφιση από τα αρνητικά συναισθήματα που προκαλούνται αλλά και για την συνολική βελτίωση της υγείας. Το μυαλό και το σώμα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα και αλληλοεπηρεάζονται. Συνεπώς, η τακτική σωματική άσκηση, ο επαρκής ύπνος, η κατανάλωση νερού και η αποφυγή παρατεταμένης χρήσης συσκευών, όπως κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές και τηλεόραση πριν τον ύπνο είναι σημαντικά βήματα για την διατήρηση και προαγωγή της καλής ψυχικής και σωματικής υγείας. Η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία είναι μια από τις αποτελεσματικές επιλογές, που είναι σε θέση να βοηθήσει στην μείωση του στρες και του άγχους.
Μέχρι να γίνει γνωστό αν η χορήγηση φαρμάκων και οι ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις μπορούν να αποφέρουν μακροπρόθεσμα θετικά αποτελέσματα, η γνώση ότι το άγχος πιθανώς αποτελεί ένα βασικό προειδοποιητικό σημάδι για κακή υγεία είναι ένα πολύτιμο βήμα, το οποίο μας δίνει έναυσμα για περαιτέρω μελέτη.
Πηγή: theconversation.com
Απόδοση: Άννα Αποστολίδου, Ψυχολόγος
Επιμέλεια: Psychologynow.gr
